نگارگری ایران در طول تاریخ پرفراز و نشیب خود مضمون‏های متنوعی را به نمایش گذاشته است؛ و در هر دوره وقایع و تحولات سیاسی، نظامی، تجاری، مذهبی و فرهنگی، بر نقاشی ایران تأثیر بسیار نهاده است. تأثیرات متقابل نگارگری صفویه از ویژگی‏های نقاشی‏های شرقی و غربی، باعث پدیدار شدن تیپ‏هایی غیر ایرانی در نقاشی ایرانی شد. در این رساله سعی گردیده تیپ‏های غیرایرانی در نگارگری عصر صفوی (تبریز و اصفهان) مورد برر...

ایلات و عشایر از نیروهای سیاسی-اجتماعی مؤثر در تاریخ ایران بوده اند و بسیاری از سلسله های حکومتی ایران،خاستگاه ایلاتی داشته اند و ساختار نیروهای نظامی نیز عمدتا عشایری بود.با این حال،جابجائی و کوچ در اجباری ایلات نیز از مسائل تاریخ ایران بویژه از صفویه به این سو بوده است. در این نوشتار،به روند و چگونگی،اهداف،علل و انگیزه های سیاسی-نظامی کوچ و اسکان اجباری تیره های مختلف عشایر ایران در دوره های ...

ساوجبلاغ مکری (مهاباد) در ابتدا آبادی کوچک و بی اهمیتی بود که تأسیس آن به حکومت شاه اسماعیل صفوی برمی گردد. در ساوجبلاغ ایلات و طوایف متعددی زندگی می کردند که از مهمترین این ایلات ایل مکری بوده است این تحقیق در صدد است تا به علل و عوامل موثر بر همگرایی و واگرایی ایل مکری با دولت مرکزی در این دوره ها بپردازد و اینکه ماهیت جنبشهایی (دم دم –شیخ عبیدالله) که در این فاصله زمانی در این منطقه روی داده...

چکیده تأسیس سلسله صفوی نه تنها ایران را از هرج و مرج ناشی از قدرت نمایی پانزده قدرت ریز و درشت به تثبیتی دیگر باره رهنمون ساخت که پس از نه قرن، مبادی استقلال آن را فراهم نمود.استقلالی که مبتنی بر شعایر صوفی ـ شیعی شاه اسماعیل برای نخستین بار نهادینگی تشیع را به ارمغان آورد.با اینهمه تثبیت تشیع امامیه با رویکردی دو سویه همراه بود:برقراری انتظام و تمرکز داخلی و حفظ جزیر? شیعی ایران که در اقیانوس...

مقاله حاضر، پس از معرفی تعدادی از فرمان هائی که از طرف شاهان صفوی صادر و بر روی سنگ نوشته و در انظار عمومی به نمایش گذاشته شده است، به معرفی چهار نمونه از فرمان های شاه عباس در مسجد شاه اصفهان، مسجد میرعماد کاشان، مسجد جامع اردستان و مسجد جامع دماوند می پردازد. نتایج بررسی نشان می دهد که شاهان صفوی، این فرمان ها را بنا بر اهداف مختلف و با موضوعات متعدد صادر کرده اند. موضوعات مطرح شده در این فرم...

شرف­الدین حسن معروف به حکیم شفائی اصفهانی (956-1037ﮬ ) طبیب ، عارف و شاعر خوش سخن عهد صفوی است و درعین حال از معروف­ترین شاعران هجوسرای این عصر محسوب می­شود. وی در انواع قالب­های شعری طبع­آزمایی کرده و درغزل-­سرایی شیوه مطلوب یافت. دیوان او دربردارندۀ 12000 بیت است که 160غزل برجستگی خاصی به دیوان او بخشیده است. کلام جادوگرش مورد توجه شاه عباس اول صفوی واقع شد و اقتدارش در اصفهان زبانزد خاص و عا...

جَرون­نامه، حماسه­ای منظوم و مصور متعلق به نیمه دوم دوره صفوی و مکتب نقاشی اصفهان است که در موزه بریتانیا نگهداری می­شود. این اثر را به قدری شیرازی نسبت داده­اند و داستان آن شرح نبرد سپاه ایران با پرتغالی­ها در زمان شاه عباس اول و توصیف صحنه­های رزم و رشادت­های فرماند­هان سپاه صفوی می­باشد. ده نگاره جَرون­نامه فاقد هر گونه امضا یا شناسه است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و شیوه استقرایی، جَرون­ن...

ایلات و عشایر آذربایجان و اران و آسیای صغیر که اندک اندک به تشیّع رو آورده و در خانقاه صوفیان اردبیل از شیخ صفی الدین اردبیلی به این سو پرورش یافته بودند به دفاع از این سلسله صوفیه (صفویه) برخاستند. آنان به تدریج از جنبه‏ی معنوی به سیاست و حکومت‏گری کشیده شده و با تشکیل اتحادیه‏ی قزلباش پایگاه عقیدتی و نظامی خود را پدید آورده و به مرور با تقویت آن توانستند شاه اسماعیل صفوی را به پادشاهی برسانند....

در هفتم اکتبر 2009/ پانزدهم مهر 1388، سجاده ای ابریشمین متعلق به دورة صفوی در حراج ساتبیز لندن معرفی و فروخته شد. این سجاده تا به امروز دومین قالیچة گران قیمت جهان شناخته شده است که در این حراج بین المللی به فروش رسیده است. در کاتالوگ حراج با فرض برخی احتمالات، تاریخ این سجاده مقارن دوران حکمرانی شاه عباس اول ذکر شده است. اما بازخوانی متن سجاده و انطباق آن با مستندات تاریخی حقایق دیگری را در بر...

یکی از مردان بزرگ و ارزنده تاریخ ایران امام قلی خان، فرزند الله وردی خان، در سال 1022 ق / 1613 م، به جای پدر، امیرالامرای کل فارس شد.اوابتدادر لاروسپس به جای پدرفارس فرمانداری کرد، چنانکه سراسر خاک فارس و کهگیلویه و لارستان و بنادر جنوب، از بندر جاسک تا شط العرب و تمام جزیره های خلیج فارس در قلمرو حکومت او قرار گرفت.شاه عباس اول به امام قلی خان به اندازه ای بود که در تمام دوران حکمرانی خود، هرگ...