بررسی و تحقیق در موضوع وحدت از منظر ابن عربی همواره محل بحث و چالش های فراوانی بوده است. محققان گاهی او را قائل به وحدت وجود و گاهی قائل به وحدت شهود بر شمرده اند. با اینحال، فتوحات وی حاکی از آن است که وی وحدت را متعلق به دو مرتبه می داند. 1- مرتبه الوهیت و 2- ذات. وحدت در ناحیه الوهیت -که مجموع اسماء و صفات حق تعالی است- وحدت در وجود است و وحدت در ناحیه ذات – که سوای اسماء و صفات و ظهورات است...

فصل اول: با عنوان «طرح مساله» میباشد مقدمه، بیان مساله و پرسشهای تحقیق، اهمیت و ضرورت تحقیق، اهداف تحقیق، کاربرد نتایج تحقیق، و تعریف کلید واژه ها، مطالب مربوط به این فصل می باشند. فصل دوم شامل دو بخش است: در بخش اول ذیل عنوان «کلیات» واژه «عالم» و واژه «مثال» در لغت و اصطلاح مختلف فصل سوم: با عنوان «روش تحقیق» مطالب مختلفی مطرح شده که به ترتیب عبارتند از: مقدمه، روش تحقیق، ابزار گردآوری...

تثلیث خدا، انسان و عالم در نگاه هستی شناختی عرفان اسلامی بر اساس لب لباب آموزه های این مکتب یعنی وحدت وجود، ویژگی های منحصر بفردی را شامل می شود که قابل تأمل است؛ مثلاً در فرآیند تجلی انسان به عنوان عالم صغیر و عالم به عنوان انسان کبیر، ظهورات اجمالی و تفصیلی خدا محسوب می شوند که همین، حکایت از نوعی تشابه حداقل ابتدایی در تثلیث فوق الذکر را دارد. حال این مسئله در آموزه های ابن عربی و برخی شارحین...

ذر در لغت بر لطافت و انتشار دلالت دارد؛ و ذریّه نیز به همین اعتبار بر اولاد اطلاق شده است. عالم أخذ پیمان نیز به واسطه ی کثرت و انتشار ذریّه ی بنی آدم، عالم ذر نامیده شده است. در مورد وجود یا عدم وجود چنین عالمی در بین دانشمندان اسلامی اختلاف است. اهل حدیث و اکثر مفسّران اهل سنّت و شیعه معتقد به وجود آن هستند؛ وعقل گرایان از مفسّران وجود آن را انکار نموده-اند. در مورد چگونگی این عالم، بعضی آن را ...

شیخ محمود شبستری از عرفای برجسته ی ایرانی با خلق آثاری چون گلشن راز جایگاه فاخری در ادبیات عرفانی یافته و گاه دیدگاه های تازه ای در این حوزه مطرح نموده است . نظریه ی اعیان ثابته یکی از همین دیدگاه هاست که در آثار شبستری تحت عنوان « عدم» از آن یاد شده است. اصطلاح «اعیان ثابته» از برساخته های ذهن وقّاد محی الدین بن عربی است و پس از او در میان پیروان وی ازجمله شیخ محمود شبستری مورد توجه قرارگرفته ا...

این تحقیق در پی تبیین چیستی و چرایی موضوع واسطه فیض با استفاده از آیات قرآن، روایات و ادله عقلی است. واسطه فیض بدین معناست که تمام کمالات هنگامی که از خداوند به عالم هستی افاضه می شود، لزوما از طریق واسطه هایی صورت می گیرد که دارای مرتبه وجودی برتری نسبت به سایرین هستند. در قرآن کریم از سلسله اسباب و واسطه هایی نام برده شده که تعبیر قرآنی آن «جنود» است. جنود خداوند دارای مراتب گوناگونی است که...

هیچ چیزی نیست مگر اینکه خدای را با حمدش تسبیح می‏کند ولی شما تسبیحشان را درک نمی‏کنید. سوره اسراء آیه 44. پایان‏نامه بنده، تحقیق درباره کلمه تسبیح در موجودات عالم از دیدگاه قرآن و عرفا با نگاهی عمیق به کتاب فتوحات مکیه ابن‏عربی است. اینطور بیان می‏شود که تسبیح موجودات یکی از ریشه‏دارترین مباحثی است که نه تنها در متون اسلامی بلکه در ادیان الهی بیش از اسلام نیز مطرح بوده است و چگونگی تبیین آن ع...

طبق آنچه در این نوشته بیان گردید، در هر سه مکتب فلسفی ملاصدرا، عرفانی ابن عربی و قرآنی- روایی می توان نشانه های وثیقی در تأیید موضوع تکامل نفس در عوالم اخروی یافت. ملاصدرا که با پیش کشیدن مباحث حرکت جوهری، ترکیب اتحادی ماده و صورت و همچنین اتحاد عاقل و معقول توانسته بسیاری از معضلات فلسفی و مسائلی که تا پیش از او راه حل مناسبی نیافته بودند را به خوبی حل نموده و ارائه دهنده راه حل های نو برای مس...

برخی از مهم‌ترین مسائل کلامی و فلسفی در حوزۀ اسماء و صفات به ماهیّت وجودی و تکوینی صفات و رابطۀ آن با ذات الهی باز می‌گردد. این مسائل که گاه ذیل عنوان کلی «توحید صفاتی» دسته‌بندی می‌شوند، در هستی‌شناسی دینی اهمیّت بسیار دارند و به‌ویژه در برهه‌ای از تاریخ، مجادلات فراوانی را دربارۀ شرک و توحید در میان اندیشمندان مسلمان برانگیخته‌اند. این‌گونه مباحث را در اصطلاح، مباحث وجودشناختی صفات می‌نامند. ای...

یکی از مسائل مهم در بین فلاسفه متأخر که کلید حل بسیاری از مسائل مهم و دشوار فلسفی قرار گرفته مسئله عالم مثال یا خیال منفصل است. عالم مثال که آن را عالم برزخ نیز می نامند مرتبه ای از هستی است که از ماده مجرد است ولی از آثار آن بر کنار نمی باشد. یک موجود برزخی یا مثالی، موجودی است که در عین اینکه از کم و کیف و همچنین وضع و سایر اعراض برخوردار است از ماده مجرد است. با توجه به تفاوت معنایی در عالم ...