موضوع این مقاله سیاست سنی‌گرایی نادرشاه از سال 1148 تا 1160ق است. به علت حمایت رسمی حکومت صفویه (907-1135ق) از مذهب شیعه، اهل‌‌سنت در اقلیت قرار گرفته بودند. تهاجم افغانهای سنی مذهب به اصفهان و تجاوز ترکان عثمانی به خاک ایران به بهانه‌‌های مذهبی، باعث شد نادرشاه برای حل بحران سیاسی موجود و کاهش اختلاف شیعه و سنی، به فکر تقریب این دو مذهب برآید. بنابراین از یک سو مذهب شیعه را همسان سایر فرق قرار...

ذوالنون مصری از عرفای اثرگذار بر تصوف است و شناخت سرچشمه­های افکار وی می­تواند به فهم عوامل زاینده و جهت­دهندۀ تصوف یاری رساند. این مقاله می­کوشد ارتباط او را با ائمۀ شیعه (ع) و ترویج آموزه­های ایشان را در قالب روشی توصیفی ـ تحلیلی مستدل ­سازد. بعضی استادان ذوالنون، با امام صادق (ع) ارتباط داشتند و برخی راویان که احادیثی را به­واسطۀ ذوالنون نقل کردند، جزء رجال و روّات معتبر شیعه و از نزدیکان ائم...

تشبیه و تجسیم، در تاریخ اندیشه‌های کلامی، همواره به متفکرانی از شیعه و اهل سنت نسبت داده شده است. یکی از این متفکران هشام‌‌بن‌‌حکم، متکلم بزرگ شیعی، است. برخی از دانشمندان اهل سنت، نظیر جاحظ و خیاط، چنین عقیده‌ای را به او نسبت داده‌اند. در روایات شیعه نیز گاه چنین نسبتی به او داده شده است. بزرگان شیعه در مقابل این نسبت واکنش‌های فراوانی از خود نشان داده‌اند. این مقاله به دلایل منسوب به هشام در ...

آیه تطهیر یکی از پرمناقشه‌ترین آیات قرآن بین مفسران شیعه و اهل سنت، پیرامون مسئله عصمت «اهل بیت» است. شیعه «اهل بیت» را مختص خمسه طیبه(ع) می‌داند و در مقابل، برخی از علمای اهل سنت «اهل بیت» را مختص زنان پیامبر، برخی دیگر شامل زنان پیامبر و خمسه طیبه و برخی دیگر «اهل بیت» را اعمّ‌ از خویشان و اقوام پیامبر و... می‌دانند. در این بین یکی از ادلّه مفسران شیعه بر این ادعا، «تغییر ضمیر» از جمع مؤنث به ...

عادلشاهیان، به عنوان یکی از حکومت های شیعه مذهب، به مدت دو قرن (895-1097ق / 1489-1986م) بر بیجاپور (منطقه ای از دکن) حکومت کردند. یوسف عادلخان، نخستین حاکم عادلشاهی، مذهب تشیع را در قلمرو خود به رسمیت شناخت. این امر هم زمان با شکل گیری حکومت شیعه مذهب صفوی در ایران بود. با این همه، برخی از جانشینان وی درصدد احیای مذهب تسنن برآمدند. این نوشتار درصدد است جایگاه و موقعیت تشیع در دربار عادلشاهیان ر...

شیخ صدوق (381ق)، شخصیّت نامدار حدیثی شیعه، در سده چهارم هجری است. او که در شیعه، به عنوان رئیس المحدّثین شناخته می شود، از اخباریان متقدّمی است که در عرصه حدیث، به شکل گسترده ای وارد شده و ضمن گزارش حجم عظیمی از روایات فریقین - به ویژه روایات شیعه – اغلب، به بررسی محقّقانه و عالمانه آنها پرداخته و ضمن برنمودن نقاط قوّت و ضعف احادیث و اخبار، به شرح و تبیین آنها در زمینه ای گسترده و ذیل موضوعاتی متنوّع...

این نوشتار به بررسی وجود «ده‌فرمان» در قرآن می‌پردازد. نویسنده نخست به دیدگاه‌ مفسران سنی پرداخته و به این نتیجه رسیده است که بیشتر مفسران اهل سنت بر این باورند که «الواح» که قرآن از نزول آن بر حضرت موسی7یاد می‌کند، الواح یک آیین‌نامه حقوقی مرتبط با قوانین شریعت یهود است. سپس به دیدگاه مفسران نخستین شیعه پرداخته و بدین باور رسیده است که مفسران نخستین شیعه با تمسک به دو واژه «موعظه» و «تفصیل» که...

پس از تکوین حکومت اسلامی، یا همراه تکوین حکومت اسلامی که با حضور پیامبر، به رهبری ایشان صورت گرفت، آن حضرت علاوه بروظیفه قانونگذاری،وظایف دیگر حکومتی از جمله رهبری سیاسی جامعه را پس از خویش به حسب زمان و مکان بیان داشت و بارها به طور شفاف و روشن حضرت علی (ع) را به عنوان ادامه دهنده خط نبوت که همان امامت و رهبری جامعه بود معرفی فرمود. در این مقاله سعی شده است از طرق شیعه واهل سنت ثابت شود که رسو...

عربستان سعودی از جمله مهمترین کشورهای عربی است که بخش قابل توجهی از جمعیت آن را شیعیان تشکیل میدهند. با وجود کارشکنی- های دولت عربستان سعودی برای سرشماری جمعیت شیعیان، بر اساس آخرین آمارهای برآورد شده در حدود 98 % از کل جمعیت عربستان سعودی را تشکیل میدهند. آنان از سادهترین حقوق انسانی در این کشور برخوردار نیستند. اما پرسش اصلی این است که علت اصلی سرکوب شیعیان و تبعیضهای موجود علیه آنان در یک...

کلام شیعه متکفل بررسی عقاید دینی به قصد تبیین و دفاع از این باورها با روش برهان و جدل می باشد. ماده آن روایات ائمه و صورت آن برهان و جدال احسن است. بحث های کلامی با پیامبر(ص)آغاز، و بعد از پیامبر(ص)در بین متکلمین چند مسئله مطرح گشت مانند، امامت، قضاوقدر، جبرواختیار، و حسن وقبح بودند. کلام در هر یک از این مباحث موضعی متفاوت داشت که الهام یافته از آیات و روایات امامان بود. در این پژوهش پس ازکلی...