مسئله پژوهش حاضر این است که: بر اساس آموزه‎های قرآنی و روایی، عدالت سیاسی چه نسبتی با برابری سیاسی مطرح در نظام‎های مردم‏سالار دارد؟ پاسخ این است که برابری مطرح درنظام‎های مردم‏سالار درسه عرصه فلسفی (مقدمه و زمینه‏ساز برابری سیاسی)، سیاسی و غیرسیاسی (لازمه‎ برابری سیاسی) با روح آموزه‎های دینی هماهنگ است؛ درعین‏حال، تفسیر دینی از برابری سیاسی و نیز برابری غیرسیاسیِ ملازم با برابری سیاسی، تفاوت‎ها...

هدف این مقاله راه یافتن به پیش زمینه های اجتماعی ـ فرهنگی در قصه های مثنوی مولاناست، تا از این طریق بتوان به تصویری از سیمای جامعه عصر وی دست یافت. به همین منظور پس از گزینش نود قصه از شش دفتر مثنوی که دارای زمینه های اجتماعی آشکارتر بوده، به طبقه بندی طبقات، اصناف و مشاغل اجتماعی و تحلیل مباحث اجتماعی ـ فرهنگیِ بازتاب یافته در این قصه ها پرداخته شده است. در این پژوهش بیش تر به یکی از لایه های م...

مقدمه: مدل مرکز ـ پیرامون گواه بر روابط نابرابر میان جوامع، مناطق، طبقات و اقشار مختلف اجتماعی است که در شکل­دهی به رفتار کنشگران مؤثر است. این مسئله در نواحیِ مانند شهرستان ممسنی که ساختار اجتماعی آن ماهیت و نمودی طایفه­ای دارد چشمگیر است، به­طوری­که در هر طایفه، برخی از تیره­ها و روستاهای پُرجمعیت توان اثرگذاری بر دیگر فضاهای جغرافیایی پیرامون خود در حوزه‏های اجتماعی و سیاسی رادارند. در این چار...

چکیده: مهدی عراقی از جمله مبارزانی است که فعالیت‎های سیاسی و اجتماعی خود را از پی شهریور 1320هـ.ش آغاز کرد. او متعلق به طبق? متوسط مذهبی بود که در دوره رضاشاه دچار تضییقات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی شد. این رساله بر آن است ضمن بررسی زندگی سیاسی و اجتماعی وی در بستر تاریخ معاصر از دوره رضاشاه تا آغاز نهضت امام خمینی(ره)، به این سوال بپردازد که عراقی با چه زمینه‎ها و تجربیاتی به عنوان عضوی از هیأت‎...

متفکران فلسفه‌ی سیاسی غرب بر این باورند که اصلِ "اراده‌ی خودبنیان" به‌عنوان شاخصِ ارجمندی انسان به‌مثابه موجودی عقلانی که حق دارد در مورد سرنوشت خویش تصمیم‌گیری کند، تنها در سایه‌سار دموکراسی ظهور می‌یابد؛ چراکه اراده‌های خودبنیان، تنها معیار وضع قوانین و مشروعیت نهادهای اجتماعی و سیاسی در دموکراسی است. این نوشتار با شیوه‌ی اسنادی ـ تحلیلی اصل اراده‌ی خودبنیان در اندیشه سیاسی امام خمینی، به‌عنوان...

جامعه شناسی در ادبیات، دانشی است که مطالعات خود را روی محتوای هر اثر ادبی و جوهر اجتماعی آن و روابط متقابل ادبیات و جامعه متمرکز می سازد و به معرفی نقش جامعه در شکل گیری اثر هنری و ادبی می پردازد. هدف نگارنده در این مقاله عبارت است از: 1- بررسی اجمالی تأثیر جامعه شناسی در ادبیات فارسی 2- نگاهی به اوضاع اجتماعی، سیاسی و ادبی عصر صفوی 3- معرفی کلیم کاشانی و شعر او به کوتاهی 4- بررسی نهادهای اجتما...

هنجارهای اجتماعی، مقررات و انتظاراتی هستند که با آن جامعه رفتار اعضای خود را هدایت می­کند و بر اساس فرآیند کنترل ­اجتماعی، مشروعیت ­سیاسی و رویه­های اعمال عدالت در زمینۀ حاکمیت، نظم اجتماعی در جامعه تضمین می­شود. در این پژوهش تأثیر متغیرهای مستقل مرتبط با سه زمینۀ کنترل ­اجتماعی، عدالت رویه­ای و سرمایۀ ­اجتماعی بر متغیر وابسته یعنی هنجارگرایی و ابعاد چهارگانۀ آن (متعهدانه، مصلحت­گرایانه، اجبارگ...

مقاله­ی حاضر با هدف بررسی رابطه­ی بین احساس امنیت اجتماعی ـ اقتصادی، پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی با کیفیت زندگی افراد در شهر اهواز انجام گرفته است.  نظر به این است که احساس امنیت اجتماعی ـ اقتصادی و پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی، موجد سطوح متفاوتی از کیفیت زندگی می­گردد.  چارچوب نظری مقاله بر گرفته از فضای مفهومی،  نظری، بینشی و         روش­شناختی رویکرد ساختاری می­باشد.  داده­های پژوهش با روش پیمایشی ...

در حوزه مباحث سیاسی، اجتماعی کشور در دهه اخیر، کمتر کسی است که از رهگذر مطالعه در آثار سیاسی، نامی از دیدگاه «زوال اندیشه سیاسی» نشنیده باشد. خصوصاً آن که این دیدگاه، همچنان در حال ادامهِ ـ ولو به صورت فربه شدن همان پیکره نخستین ـ از جانب صاحب این نظر می باشد. این دیدگاه که در سال 1373 ودر قالب کتاب زوال اندیشه سیاسی در ایران انتشار یافت، جسته وگریخته ومستقیم وغیر مستقیم مورد بررسی ونقد قرار گرفت...

سادات علوی ساکن در ماوراء النهر در قرن ششم هجری، نقش قابل توجهی در تحولات سیاسی ـ اجتماعی آن منطقه، به‌ویژه غلبه قراختاییان بر آنجا داشتند که به خاطر سکوت منابع تاریخی، تا کنون مغفول مانده؛ ولی به‌رغم قلّت داده‌های تاریخی، می‌توان حضور فعال سادات علوی در عرصه سیاست و جامعه ماوراءالنهر در قرن ششم را ردّیابی و مطالعه کرد. این مقاله در صدد است، با روش توصیفی ـ تحلیلی به فعالیت سادات و نقش آنها در تح...