اهمیّت و اعتبار حوادث تاریخی را قوّه تشخیص مورّخ تعیین می کند و از آنجا که مورّخ تحت تأثیر امور درونی و مقتضیات زمانه خود می باشد، عینیّترین بازنمایی های تاریخی کم و بیش به پیش داوری ها و نگرش های عاطفی مورّخان آلوده است. در این جستار، در پی کندوکاو شیوه تاریخ گویی شهاب الدّین نسوی در دو اثر تاریخی او هستیم که هر دو شرح حکومت خوارزمشاهیان و ذکر احوال حمله تاتار است. «سیرت جلال الدّین» نسبت به «نفثهالمص...

رساله غوثیه ، رساله ای است به طریقه خطاب فهوانی و محادثه مثالی حضرت ربانی باغوث اعظم که به زعم عده ای از محققان سخت کوش صبرنوش به محیی الدین بن عربی نسبت داده شده است. اما دراین مقاله، ضمن بررسی و نقد دلایل کسانی که آن را به ابن عربی نسبت می دهند، با بررسی رساله غوثیه و نیز انطباق مفاد معنایی آن با دیگرآثار محی الدین عبدالقادر گیلانی معلوم می شود که این رساله از عبدالقادرگیلانی است و به اعتبار...

شیخ مصلح الدین بدیع الدین نوری (۵۲۵-۶۱۹ق) از علمای صوفی و شاعر و متفکر برجستۀ منطقۀ خجند است. در منابع تاریخی، روایت های گوناگونی راجع به شخصیت برجستۀ این شاعر عارف ذکر شده که در این مقاله به یکی از این روایات اشاره شده است. هرچند امروز این روایت را با اندک تغییرات در بسیاری از تذکره ها می توان مشاهده کرد، صحیح بودن آن برای هیچ کس معلوم نیست. اما در عمق این روایت حقیقتی انکارناپذیر محفوظ است و ...

اصفهان، دو شخصیت به نام جمال الدین دارد. یکی جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی، سخنور توانا و بنام سده ششم که نام و اشعارش بر همگان به ویژه پژوهندگان شعر ادب فارسی آشناست و در این مقال ما را سر پرداختن به او نیست، و دیگری محمدبن علی بن منصور، معروف به جمال الدین اصفهانی، وزیر نیکوکار عصر سلجوقی است که او هم در سده ششم می‌زیسته. و در قیاس با جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی گمنام تر و ناشناخته تر است. از...

آذین‌بندی سخن و شعر به مدایح نبوی به عنوان یکی از انواع ادبی همواره مورد توجه شعرا و نویسندگان ادب فارسی و عربی بوده و به گونه‌ای بیانگر اعتقاد و احترام به پیامبر(ص) که از سوی آن حضرت(ص) هم مهر جواز یافته است. ادبیات مذهبی که یکی از زیرمجموعه‌های مهم آن مدایح نبوی بوده، مغفول مانده است. این پژوهش در صدد است که با روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به شواهدی از اشعار این دو شاعر، با ...

سید شهاب الدین بن سعید موسوی حویزی معروف به ابن معتوق یکی از شاعران شیعه مذهب عصر عثمانی است.او درحویزه دیده به جهان گشود.دوران زندگی ابن معتوق هم عصر با حکومت مشعشعیان در حویزه بود.او در ابتدا اشعارش را جمع آوری نمی کرد، به همین دلیل بخش اعظمی از اشعار او از بین رفته است، تا اینکه به سید علی خان مشعشعی پیوست و به تشویق وی به گردآوری سروده هایش پرداخت.بعد از مرگ وی پسرش کار جمع آوری را ادامه دا...

بازتاب های بیرونی در هر فرهنگ، مظهر زیر لایه های بنیادین و درونی آن است. هنر یکی از این نمودهای فرهنگی هر قوم است که در فرهنگ های مختلف مشخصات و وجوه متمایزی را ، متناسب با آن بن مایه های فرهنگ، به خود اختصاص داده است. در فرهنگ اسلامی نیز، هنر رابط? تنگاتنگی با دین و آموزه های فکری اسلامی دارد. از جمله نقوش به کار رفته در هنر اسلامی، نقش فرشتگانی است که در جای جای نقاشی ها ،موزاییک ها وآثار هنر...

چکیده متون وآثار بزرگان ایران حاوی نمادها و رمز و رازهایی است که غالبا برای نسل جوان باید رمز گشایی شود تا آثار تربیتی که مد نظر آن بزرگان بوده است به منصه ظهور برسد. شهاب الدین سهروردی ملقب به شیخ اشراق ستاره ای پر فروغ در آسمان حکیمان و فلاسفه ی ایران زمین است. پرسش این است که آیا می توان آثار حکمی و پر رمز شیخ اشراق را به گونه ی هنری و تصویری رمز گشایی نمود تا در قالب هنر ایرانی نسبت میان ح...