زنان درکشور های عربی، در دهه های اول قرن  نوزدهم میلادی، از نظر برخورداری از حقوق اجتماعی، جایگاه مناسبی نداشتند.     شاعران سرزمین های عربی، همگام با سایر روشنفکران، کوشیدند تا برای دفاع از حقوق فردی و اجتماعی زنان در جوامع عربی، از شعر به عنوان ابزاری تأثیرگذار و فراگیر بهره ببرند. بنابراین، زن و موضوعاتی مانند اعطای آزادی به او و لزوم فراهم آوردن زمینه­ی علم آموزی برای این قشر، از مهمترین ...

برقراری ارتباط میان انسان ها از راه های گوناگون امکان پذیر است؛ اما ارتباط کلامی شایع ترینِ این راه هاست. در شعر کهن پارسی، ارتباط کلامی به چندین شیوه ، مانند سؤال و جواب، مکالمه، مناظره، و دیالکتیک، صورت می گرفته است. در این مقاله، به شیوه های گوناگون ارتباط کلامی در شعر کهن پارسی پرداخته شده و ویژگی های هریک بررسی شده است. درنهایت، نشان داده شده که جز دیالکتیک، که در زمینه ای کاملاً منطقی و مست...

شعر همواره با حوادث روزگار و دگرگونی های جامعه همراه و وسیله ای برای بازتاب آن بوده است؛ از جمله شعر عربی که سند ثبت تمام وقایع تاریخی از زمان پیدایش آن تا دوره کنونی بوده است. جنگ از جمله حوادثی است که جلوۀ ویژه ای در شعر و ادبیّات دارد. در این میان، جنگ های صلیبی نسبت به دیگر جنگ های صورت گرفته در تاریخ و سرزمین های اسلامی،  مدّت زمان بیشتری به درازا کشید و آثار فراوانی از خود در سروده های عربی...

این مقاله فرهنگ عرب پیش از اسلام را براساس دلالت های موجود در زبان عربی بررسی می کند لکن پیش از پرداختن به دلألت های لغوی به تحلیل این نمادها از بعد نظری می پردازد. در فتح باب این بخش به معرفی خاستگاه زبان عربی و قوم عرب آنگاه به تحلیل ریشه و پیشینه زبان و خط و پیدایش عربی فصیح دست یازیده است سپس معنای جاهلیت را می شکافد و این پرسش را مطرح می سازدکه این نام و مفهوم مستفاد از آن در نزد همگان چقد...

قهرمان پروری یکی از شگردهای شاعران شعر مقاومت در دوران معاصر است. آنان با الگو قراردادن اسطوره ها و شخصیت های انقلابی اهداف مختلفی را دنبال می کنند که از جمله آن زنده نگه داشتن روح پایداری، حماسه سازی از جریان های مقاومت، دادن حال و هوای حماسی به شعر امروزی است. پرداختن به قهرمان در ادبیات پایداری جدای از اینکه باعث تداوم راه مقاومت می گردد، کارکرد فرهنگی نیز دارد و مفاهیمی چون ایثار، بزرگ منشی...

در این پایان نامه، اشعار سید قطب، در دو حوزه مضمون و ساختار، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. در حیطه محتوا و مضمون، ابتدا به مضامین رمانتیکی در شعر وی پرداخته شده است که غزل و اشعار عاشقانه، مهم ترین درون مایه رمانتیکی در شعر او را تشکیل می دهد؛ البته غزل عرفانی، یکی از مهم ترین ویژگی های غزل اوست؛ این نوعِ از غزل، بیشتر به دلیل تأثیرپذیری شاعر از سرایندگان مشرق زمین به ویژه حافظ شیرازی است. مو...

شعر معاصر عرب به تقلید از شعر غرب مراحل مختلفی را سپری کرده است و ادبای عرب سعی داشتند ادبیات خود را با جامعه هماهنگ کنند.این شاعران در دوره ای که زبان عربی دچار انحطاط شده بود و زبان و ادبیاتشان نیاز به محافظت داشت به دنبال مکتب کلاسیسم رفتند تا از نابودی و فراموشی ادبیاتشان جلوگیری کنند.و هنگامی که از کلاسیسم خسته شدند و می خواستند به عاطفه و خیّال و طبیعت بپردازند مکتب رومانتیسم را در شعر عرب...

شعر عربی در صدر اسلام از لحاظ تصوّرات و تخیّلات شعری و زبان با شعر دوره­ی جاهلی تفاوتی ندارد و همان اختصاصات و خشونتهای بَدَوی را که در اشعار جاهلی می‌بینیم، در این اشعار هم کم و بیش ملاحظه می‌کنیم و این وضع تا اواخر قرن اوّل ادامه داشت. در این دوره شعر عربی خاص گویندگان تازی بوده است و دیگر اقوام در آن دخالتی نداشته‌اند، اما از اوایل قرن دوم یعنی اواخر عهد بنی‌امیّه و اوایل دور­ه­ی بنی‌العبّاس آثار ن...

ادبیات کودک شاخه ای از ادبیات است که مخاطب آن نونهالان و نوجوان جامعه می باشند، این شاخه ی ادبی به شکل های گوناگونی مانند قصّه و شعر و ... با هدف آموزش، تربیت، و پرورش کودکان ارائه می شود. در واقع ادبیات کودک یکی از راه های انتقال فرهنگ، و تمدن، و ادبیات، و آداب و رسوم به نسل بعد است؛ در ادبیات کهن داستان هایی وجود دارد که نویسندگان معاصر با الهام گرفتن از آن ها به خلق آثار جدیدی دست زدند. از می...

« قصیده ی عینیه ی » [1]شیخ الرئیس ابو علی سینا و «نی نامه ی » [2]مولانا جلال الدّین محمد رومی از این جهت که هر دو بیان کننده ی هبوط روح انسانی از عالم ملکوت و مجّردات به کالبد تیره ی انسانی هستند شباهت هایی دارند . امّا از آن جهت که ابن سینا به مسأله نگاهی عقلانی؛ و خشک و فلسفی، امّا مولانا نگاهی دردمندانه و عاشقانه و از سر سوز دارد از هم متفاوتند . ابن سینا روح انسان را واردی ارجمند می داند و به و...