تشخیص خودکار وزن شعر فارسی یکی از کارهای دشو‏ار در ادبیّات فارسی است. تحقیقات اندک در این زمینه‏، انگیزه ای برای پژوهش حاضر است. در این پژوهش‏، ابتدا قواعد لازم برای تشخیص وزن شعر و سپس الگوی پرکاربردترین اوزان شعر فارسی به صورت رشته هایی شامل «-‎» و "‎u‎‎"‏ معرّفی می شوند. بدون نیاز به تلفّظ کلمات شعر و با تکیه بر ویژگی های توزیعی آواهای فارسی‏، الگوریتمی برای تشخیص خودکار وزن شعر پیشنهاد می شود.‎

شعر آیینی به گونه ای از شعر متعهّدانه گفته می شود که از جهت معنایی و محتوایی صبغه کاملاً دینی دارد و از آموزه های وحیانی، فرهنگ عترت و ولایت و تاریخ اسلام سرچشمه می گیرد. مناسبت های مذهبی، ستایش چهره های دینی، توجّه به مقوله های قدسی و ملکوتی و تزکیه و تهذیب نفس انسانی در هسته مرکزی شعر مذهبی قرار دارد. پیدایش شعر جدید آیینی را در دهه چهل و پنجاه باید یک اتفاق تازه و مهم در ادبیات فارسی دانست؛ بی ...

درنگ شعری (caesura)، وقفه یا مکث در سطری از شعر است که میتوان آن را در اشعار زبانهای مختلف یافت؛ در شعر فارسی، تا کنون چندان به مبحث درنگ توجه نشده و رابطهی آن با وزن شعر، تبیین نگردیده است. در شعر عروضی فارسی، مهمترین محل ظهور درنگ های شعری، در حدفاصل دو مصراع بیت و در میانهی مصراعهایی است که وزن دوری دارند. این مقاله، به بررسی سایر درنگهای درونمصراعی پرداخته است. درنگها را میتوان بر اساس رابط...

شعر فارسی در چهار دوره سبک خراسانی، عراقی، هندی و بازگشت، شعری است معطوف به معانی و اندیشه های گوناگون اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی، سیاسی و فیر آن. شاعران بزرگ فارسی گو نیز ارزش و اعتبار معنی را در شعر بسی والاتر از نقش و جایگاه مختصات زبانی و شیوه های تعبیر و بیان دیده اند...

بعد از ظهور نیما و پیدایش شعر نو فارسی و تثبیت این نوع ادبی جدید، جریان‌های مختلفی در شعر نو فارسی شروع شد. یکی از این جریان‌ها، «شعر زبان محور» است. این جریان شعری با تأکید بر اهمیّت زبان در شعر، بازی‌های زبانی و رفتارهای زبانی، توانایی‌های زبان را کانون توجّه خود قرار می‌دهد. این پژوهش به شیوۀ توصیفی-تحلیلی با بهره‌گیری از نظریه‌های ادبی به ویژه نظریات وینگنشتاین به بیان نقش و اهمیّت زبان در شعر...

با توجه به اهمیتی که استقبال از نظر کمی و کیفی دارد برآن شدیم تا به اختصار این موضوع را در شعر فارسی بررسی کنیم . پس ازاشاره به معانی لغوی استقبال با نگاهی گذرا به تعریف اهمیت و تقسیمات به بیان لوازم و عوامل آن پرداخته ایم . سبک شناسی در قوالب شعر را نیز در نظر داشته ایم.سپس به شعر یکی از غزلسرایان خوب و معروف فارسی ‘ بابافغانی شیرازی(925ه.ق) نظرانداخته ایم‘بدان سبب که غزل هایش بیش از دیگران مو...

حب وطن نشان لطافت روح، رشد معرفت و انعکاس اصالت نژاد هر نویسنده و شاعر متعهدیست. در زبان عربی و فارسی «وطنیات» موضوعی است که در ادوار گوناگون تاریخ ادبیات در نظم و نثر جلوه‌گر بوده است. ناله و حنین بر ربع و اطلال و دمن در شعر عرب و به تبع آن در شعر فارسی نمونه‌هایی از این پرداخت‌هاست. در شعر معاصر عربی و فارسی نیز «حب وطن» همچنان از شاخصه‌های مهم شعر سیاسی- اجتماعی است. در آن سو امیرالشعرای عرب...

یکی از ویژگی­های اصلی شعر فارسی، تخلّص شعری است. این موضوع دست­کم تا پایان عصر مشروطه، دغدغۀ ذهنی بخش گسترده­ای از شاعران محیط­های فارسی­زبان در مشرق ‎زمین بوده و از طریق شعر فارسی در میان دیگر ملل مسلمان نیز رواج یافته است. تخلّص، بدان گونه که در میان ایرانیان گسترش داشته، در میان عرب شهرت نیافته است و با نام لقب ­شعری در نزد آنان شناخته شده و از این راه بر میراث شعری شاعران عربی تأثیر گذاشته اس...

بر این باوریم که ادبیات هر ملت یکی از عناصر اصلی هویت ساز آن به شمار می رود، به همین جهت می توان گفت ادبیّات فارسی آینه تمام نمای فرهنگ و آداب و رسوم این سرزمین است. یکی از موضوعات مورد توجّه شاعران ادوار مختلف شعر فارسی، بازی‌های سنتی نظیر چوگان است و شاید بتوان کمتر شاعری را نام برد که واژۀ «چوگان» در اشعارش وجود نداشته باشد. بازی چوگان از نظر تاریخی در ایران دارای فراز و فرودهایی است به گونه‌ا...