رساله حاضر، در بردارنده بحثی تحلیلی در ارتباط با انواع شکواییه در سبک عراقی است. نظر به اینکه، سبک عراقی یکی از مهم ترین و وسیع ترین سبک ها در ادب فارسی به حساب می آید و در مقایسه با سبک خراسانی بیشتر درونگراست تا برون گرا، یکی از موضوعات محتوایی و بسیار برجسته این سبک، شکواییه است. بنابراین شکواییه در سبک عراقی اهمیت فراوان می یابد و موضوع از نظر زمانی، قرن هفتم تا نهم هجری را در بر می گیرد.عو...

خاقانی و متنبی از بزرگ ترین شاعران ادب فارسی و عربی محسوب می شوند و مشابهت های زیادی در زمینه ی شعر مدحی دارند. بررسی و تطبیق شعر مدحی این دو شاعر بزرگ، شناختی بهتر از مدایح و سبک مدیحه سرایی آن دو به دست می دهد. هدف این تحقیق، بررسی مدایح خاقانی و متنبی و مقایسه ی آنها با هم است. روش این تحقیق به صورت تحلیلی- توصیفی و با استفاده از ابزار کتابخانه ای است. این رساله در هشت فصل نگاشته شده است. بع...

خجند شهری است معروف در سرزمین ماوراءالنهر که از قدیم مرکز علم و ادب و تمدن بوده است. در این مقاله، به برخی ویژگی های شعری بانوان سخن سرای خجند که نمایانگر جهان بینی، ذوق، محیط اجتماعی و سبک نگارش آن هاست، پرداخته شده است. از میان بانوان سخن سرای خجند می توان به مونسه مهستی خجندی، زیبای خجندی، فضیلت خجندی و شریفه بی بی عاجز خجندی اشاره کرد. مونسه مهستی از شاعره های ممتاز خجندی الاصل است که در رب...

پروین اعتصامی شاعر نامدار معاصر، بیشتر به سبب گرایش‌های تعلیمی و اخلاقی‌اش شناخته می‌شود. وی کوشش داشته است از شعر برای دانش‌افزایی و حکمت سرایی یاری بگیرد. بی‌تردید شاعران پش از پروین هم، همین رویه و رویکرد را دنبال می‌کرده‌اند و به طور کلی یکی از شباهت‌های وی با کسانی مانند ناصرخسرو، سعدی، ابن یمین و... همین روند اخلاقی کردن فضای شعر است. متأسفانه برخی منتقدان ادبی سطح کار پروین را در این زمی...

یغنابیان قومی از نژاد آریایی هستند که زبان آن ها منسوب به گروه خانواده زبان های شرقی است. زبان یغنابی ادامۀ بی واسطۀ زبان سغدی است. یغنابیان سغدی زبان دوزبانه اند؛ یعنی در کنار زبان مادری (یغنابی)، زبان فارسی تاجیکی را نیز می دانند. تحقیقات انجام شده نشان می دهد ظاهراً به زبان یغنابی شعر و سرود گفته نشده و فقط به زبان تاجیکی ایجاد شده است؛ باوجود این، در بین مواد جمع آوری شده ازسوی م.س. اندریف و...

طبیعت و پدیده های آن همواره عرصه ی تاخت و تاز شاعران بوده است. از میان شاعران معاصر، «نیما یوشیج» در ادبیّات فارسی و «خلیل مطران» در ادبیّات عربی از سردمداران طبیعت سرایی در شعر هستند. طبیعت گرایی مشخصّه ی بارز شعر «نیما یوشیج» و «خلیل مطران» است که روحیه ی متفاوت آن دو سبب شده تا پدیده های طبیعی، در شعر هریک از این دو، رنگی ویژه به خود بگیرد. اوضاع نابسامان سیاسی و اجتماعی و احساس تنهایی، از جمل...

جام یکی از مضامین اصلی و پرکاربرد شعر فارسی به شمار می آید. استقبال زیاد از این مضمون باعث ایجاد جریان جدیدی در حوزه ی ادبیات شد جریانی تحت عنوان خمریه سرایی که شاعران بس بنامی در شکل گیری و انسجام آن دست داشتند. استفاده از جام و ترکیبات آن تنها در همین حوزه باقی نماند بلکه مفهوم دیگر آن که همان جام جم، جام جهان نما و جام جهان بین است راه را برای ورود این مضمون در ادبیات عرفانی هموار نمود و باع...

شاهرخ‌نامه، منظومه‌ای حماسی‌-تاریخی از شاعر توانای قرن دهم هجری، میرزامحمد قاسمی گنابادی است. موضوع این مثنوی، شرح نبردها، سفرها و عدالت‌ورزی‌های شاهرخ تیموری از زمان برتخت‌نشستن تا مرگ اوست. در این نوشته ضمن معرفی اجمالی شاعر، ویژگی­های سبک شناسی شعر وی را با شیوۀ لایه ای ( در سه سطح زبانی، ادبی و فکری) تبیین کرده و به این نتیجه رسیده­ ایم که علاوه بر مضامین حماسی بسیاری از ابیات شاهرخ ­نامه م...

جام یکی از مضامین اصلی و پرکاربرد شعر فارسی به شمار می آید. استقبال زیاد از این مضمون باعث ایجاد جریان جدیدی در حوزه ی ادبیات شد جریانی تحت عنوان خمریه سرایی که شاعران بس بنامی در شکل گیری و انسجام آن دست داشتند. استفاده از جام و ترکیبات آن تنها در همین حوزه باقی نماند بلکه مفهوم دیگر آن که همان جام جم، جام جهان نما و جام جهان بین است راه را برای ورود این مضمون در ادبیات عرفانی هموار نمود و باع...