امروزه «توسعه پایدار» که به توسعه مستمر و هماهنگ ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی تأکید دارد، بخش وسیعی از ادبیات توسعه شهری را به خود اختصاص داده است. از عوامل مهم و تأثیرگذار تحقق این نوع توسعه،مدیریت، برنامه ریزی و سازماندهی فضایی-کالبدی مشارکتی شهر می باشد. هدف از این تحقیق مطالعه آسیب شناسی برنامه ریزی مشارکتی و توسعه فضایی-کالبدی کلانشهر تهران در ناحیه 3 منطقه 5 شهرداری بوده ا...

از آنجا که محور هرگونه تحلیل جغرافیایی تأکید بر فضا و مفاهیم زیست­محیطی آن است؛ لذا تغییر در مناسبات میان انسان و محیط­زیست شهری را می­توان محصول نهایی میل انسان به تغییر در محدوده سکونتگاهی خود برای چیرگی بر ماهیت زیست­محیطی و فضایی شهر دانست؛ بر همین اساس، پژوهش حاضر سعی دارد با بهره­گیری از رویکرد آینده­نگاری گام طبیعی در چارچوب شاخص­های محیط­زیست شهری، به تحلیل تحوّلات فضایی در مقیاس زیست­مح...

جغرافیا به عنوان علم تحلیل فضایی پدیده ها مبتنی بر سه هدف اصلی است: مطالعه ساختارهای فضایی، بررسی نظم مکانی _ فضایی فعالیت های اقتصادی، اجتماعی و تحقیق روابط و عملکردهای فضایی از طریق سطح بندی سلسله مراتبی سکونت گاه های شهری و روستایی. در نهایت نمود کاربردی جغرافیا یا «برنامه ریزی فضایی» به اصلاح ساختارهای فضایی، انتظام مکانی _ فضایی فعالیت ها و نظم بخشی روابط و عملکردهای فضایی می پردازد. در ای...

تلاش برای به ثبات رساندن شهرهای کوچک احتیاج به برنامه ریزی راهبردی کارآمدی دارد. برنامه ریزی راهبردی به عنوان یک ابزار در مدیریت، با هدف کمک به یک سازمان برای انجام بهتر کارها و اطمینان از اینکه اعضای سازمان در حال فعالیت در راستای هدف تعیین شده قرار دارند، به کار می رود. در این راستا، از جمله مدل های برنامه ریزی راهبردی کاربردی در توسعه، به ویژه در توسعۀ شهری، مدل سنتی سوات است؛ اما امروزه طی ...

امروزه کیفیت زندگی در محیط های مسکونی پایین آمده است و زندگی جمعی تبدیل به فردگرایی شده است و روابط میان همسایگان با ورود معماری و شهرسازی مدرن کاهش یافته است و ضرورت تحقیق در این باب را دوچندان می سازد. در این بین فضاهای باز که بستر وقوع رویدادهای اجتماعی در مجموعه های مسکونی می باشند، کاملا عمومی شده و زمینه لازم برای این تعاملات را فراهم نمی سازند. هدف این تحقیق بررسی دقیق مفهوم همسایگی (ن...

در حال حاضر در اغلب کشورهای در حال توسعه گرایش برنامه ریزان به تمرکز زدایی فضایی، کاهش نابرابری های منطقه ایی، دوگانگی شهری–روستایی متمرکز شده و منجر به اتخاذ راهبردهای شهرنشینی متفاوتی گردیده است؛ یکی از مهمترین این راهبردها؛ تقویت شهرهای میانی و حمایت از آنها می باشد. در این مقاله  با روش توصیفی – تحلیلی، نقش شهر میانی ایرانشهر در توسعه منطقه ای با استفاده از روش ها و مدل های کمی مانند مرتبه-...

با وجود کوشش های برجسته و تعیین کننده ای که طی سال های اخیر، به ویژه سال های برنامه سوم و چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی فرهنگی کشور، به عمل آمده برنامه ریزی و توسعه منطقه ای و جایگاه آن در نظام برنامه ریزی کشور، همچنان چالشی در خور تلاش های بیشتر و گسترده تر به شمار می آید. چرا که نابرابری منطقه ای با مسایلی که به دنبال خود دارد به عنوان مانعی بر سر راه توسعه متوازن و پایدار عمل می کند. هدف تحقی...

دو مسئلۀ اساسی در منطقه بندی شهرها مطرح است. به­دلیل پیچیدگی های محیط های شهری، روش های مرسوم راهگشای این مسائل نیستند؛ بنابراین، در پژوهش حاضر، با استفاده از الگوریتم azp به ارائۀ راهکاری برای این مسائل و پیاده سازی آن در یک منطقة شهری (زنجان) پرداخته می­شود. روش های خوشه بندی فضایی (مانند azp) در سال های طولانی توسعه یافته اند و با ترکیب و معاوضة واحدهای پایۀ فضایی (مانند محله­های شهری، همسای...

برنامه­ریزی و در پی آن طراحی مشخصه­های محیط انسان ساخت، می­تواند بر نحوه­ی زندگی در شهرها و سلامت عمومی شهروندان مؤثر باشد، چگونگی جریان­های حرکتی و حمل ونقل شهری، مصادیقی تامل­برانگیز از این تاثیرگذاری هستند. براین اساس، هدف اصلی این مطالعه، تحلیل اثرات سنجه­های محیط­ انسان­ساخت بر کیفیت هوای شهری است. در این رابطه، شاخص­های محیط انسان­ساخت در زمینه کاهش اتکا به حمل و نقل موتوری و ارتقای پیاده...

امروزه با گسترش سریع شهرنشینی و جمعیت شهرنشین، نیاز به جابجایی و تقاضا برای سفر، روز به روز افزایش یافته و طولانی شدن زمان سفرها، افزایش سهم شیوه های سفر شخصی(اتومبیل و...)، افزایش ترافیک، آلودگی صوتی و هوای ناشی از سیستم حمل ونقل از دیگر نتایج این امر است. استفاده گسترده از اتومبیل در شهرها، اغلب انعکاس افزایش نیاز به سفر و متوسط مسافت آن در نتیجه رشد افقی و گسترده شهرها و بهم خوردن نظم ساختار...