چکیده بدون شک دامنه‌دارترین و دراز آهنگ‌ترین نوع از انواع شعر فارسی، اشعار غنایی است. در این میان منظومه‌های عاشقانه از برجستگی خاصی برخوردار است. چراکه این نوع از منظومه‌ها، بسط یافته‌ی اشعار غنایی است. یکی از این منظومه‌های غنایی، منظومه‌ی رعنا و زیبا از ملا مهدی گلپایگانی، متخلّص به شعله، از شاعران خوش قریحه و شیعی مذهب، قرن دوازدهم هجری است که آثاری همچون چاه وصال (لیلی و مجنون)، یوسف و زلیخ...

در اواخر قرن نهم و اوایل قرن دهم (پانزدهم میلادی) ایران یک واحد سیاسی یکپارچه نبود، در شرق ایران ضعف قدرت بازماندگان تیموری مشهود و در قسمتی دیگر از غرب ایران، توسعه حکومت ترکمانان قراقویونلو و آق قویونلو آشکار بود. در چنین اوضاع و احوالی احتمال نضج گرفتن نهضت های مذهبی - سیاسی در نواحی مختلف ایران قوت داشت. از جمله حدود سال 1437م/840 هـ.ق در منطقه جنوب عراق و خوزستان نهضت مذهبی شیعی به رهبری س...

تفسیر «من وحی القرآن» اثر گرانسنگ سید محمد حسین فضل الله است. این تفسیر در قالب تفسیر ترتیبی و در 24 مجلد به زیور طبع آراسته شده است. در این تفسیر، سه روش تفسیر قرآن به قرآن، تفسیر روایی و تفسیر عقلی مورد بهره‌برداری نویسنده قرار گرفته و دو روش تفسیر علمی و تفسیر حرفی مردود خوانده شده است. برخی ویژگی­ های مهم این تفسیر عبارت‌اند از: پرهیز از ورود به مباحث غیر تفسیری، گزیده‌گویی، فایده‌گرایی، پی...

این نوشتار شیوه تفسیری «من وحی القرآن» اثر علامه سید محمد حسین فضل الله را به کاوش نشسته است. اثبات اجتماعی و اجتهادی بودن تفسیر «من وحی القرآن» از رهگذر معنا‌شناختی واژگان «ایحاء»، «استیحاء» و «حرکیه» که در شناخت شاخصه‌های این کتاب نقشی بس اساسی دارند، در آغاز پژوهش آمده است. یادکرد دیدگاه علامه در اسلوب بیانی قرآن و نتیجه‌ای که این موضوع در رویکرد تفسیر قرآن به قرآن وی ایفا کرده است و نیز ارا...

یکی از ادله ای که فلاسفه مسلمان در اثبات وجود خداوند اقامه کرده اند و عنوان آن ظاهرأ برای اولین بار توسط بوعلی به کاربرده شده ‘ برهان صدیقین است . استدلال بوعلی امروزه تحت عنوان برهان امکان و وجوب شناخته می شود. اما چند قرن پس از وی ‘ فیلسوف نامدار دیگر ‘ ملاصدرای شیرازی ‘ با تأسیس مبادی تازه فلسفی ‘ صورت دیگری از برهان صدیقین ارائه کرد . مرحوم علامه سید محمد حسین طباطبایی ‘ به تعبیر برخی از ش...

اعتقادات اسلامی در اشعار استاد سید محمد حسین بهجت تبریزی (شهریار) موج می¬زند و چه قبل از انقلاب اسلامی و چه بعد از آن اشعاری توسط این شاعر بزرگ معاصر سروده شده که برخی از ابیات آن ترجمان آیه¬ای از کلام الله مجید، حدیثی از پیامبر اکرم(ص) یا ائمۀ معصومین (ع) و یا روایتی از آن بزرگواران است که این نشانگر پشتوانۀ علمی شهریار در مطالعات اسلامی می¬باشد. ضمناً عشق شهریار به پیامبر اکرم ( ص) و اهل بیت (...

این مقاله عهده‌دار بررسی ویژگی‌های اجتهادی فقیهان سیاسی در چارچوب رهیافت «فقه‌النظریه» است. این رهیافت یکی از دستگاه‌های فقهی در دورۀ معاصر است که در‌صدد تولید حکم شرعی از درون نظریه است. مبتکر و مؤسس این رهیافت فقهی −آیت‌اللّه شهید سید محمد باقر صدرe− درصدد تولید نظریه‌های اسلامی در حوزه‌های گوناگون زندگی از درون شریعت می‌باشد. پرسش اساسی مقاله این است که مهم‌ترین مؤلفه‌ها و ویژگی‌های اجتهادی ف...

چکیده علامه سید محمد حسین فضل الله از جمله مفسران معاصر محسوب می­شود که با هدف ارائه‌ اصول کلی حاکم بر نظام اجتماعی اسلام، با شیوه­ای تحلیلی و اجتهادی، آیات قرآنی را پردازش نموده است. این مقاله به بررسی موضوع «شورا» به عنوان یکی از ظرفیت­های نظام اجتماعی قرآنی از منظر علامه فضل الله پرداخته است. مهمترین یافته­های این مطالعه از رهگذر استخراج  جایگاه، کارکرد و مختصات شورا در اندیشه علامه فضل ا...

در نوشتۀ پیش رو به تلاش شیخ عبدالعلی موبد بیدگلی، از نویسندگان و آزادی‌خوهان دوران مشروطه، در تصحیح چاپ شاهنامۀ معروف به شاهنامۀ امیربهادری پرداخته شده است. پس از توضیحاتی کوتاه دربارۀ ویژگی‌های این چاپ شاهنامه و مقایسۀ آن با دیگر چاپ‌های پیشین، به شیفتگی موبد به فرهنگ ایران باستان و کتاب شاهنامۀ فردوسی اشاره شده است. نقش موبد را در چاپ این شاهنامه می‌توان در نظارت بر کار چاپ، تنظیم بخش ملحقات،...