چکیده: آشنایی و برخورد فرهنگ ایرانی ـ اسلامی با فرهنگ غرب و دستاوردهای تمدنی آن، موجب گردید که در محافل آن روز بحث نحوه برخورد با این فرهنگ مطرح شود. در بین متفکرین ایرانی سه نوع واکنش شناخته شده نسبت به تمدن غرب مطرح گردید: دیدگاه غربگرا، دیدگاه سنتگرا، دیدگاه احیاگرا. عده ای از متفکرین و اندیشمندان دوره رضاشاه تحت تأثیر فضای ایجاد شده دراین دوره، در راستای عرفی سازی دین شروع به فعالیت و نظر...

کارناوال نوعی خرده فرهنگ انتقادی است که آیین ها و آداب آن اخلاق حاکم و هنجارهای رایج را به پرسش می گیرند. اندیشه کارناوال بر پایه ی گریز از هر گونه جزم اندیشی و اقتدارطلبی استوار است. کارناوال زیرساختی اومانیستی دارد. عمده ترین جلوه گاه تمایلات اومانیستی جمال زاده در می توان در گرایش او به کارناوال ادبی مشاهده کرد. در پژوهش حاضر به جنبه های کارناوالی در پنج اثر جمال زاده یعنی یکی بود یکی نبود، ...

مقالۀ حاضر با بررسی دیدگاه های عالمان سدۀ اخیر حوزۀ علمیۀ اصفهان در مسئلۀ علم امام، تلاش دارد تا دیدگاه های جریان های فکری این حوزه را در این زمینه به تصویر بکشد. در این مقاله ضمن اشاره به استدلال ها و تبیین های علمای این دورۀ اصفهان، سه جریان فکری معرفی می شوند: 1. جریان فلسفی و عرفانی ای که علم امام را مطلق و فعلی دانسته و به عمومیت آن معتقدند؛ 2. جریان حدیثی ای که علم امام را مشروط می داند، ...

  روش‌شناسی بنیادین، مسیری است که نظریه در آن تولید می‌شود. بر این مبنا، معرفت اجتماعی سید قطب، ملهم از دو جریان ظاهرگرایی و کلام اشعری است. ضرورت بازگشت به عقاید نسل اول مسلمانان به شیوه‌ای جهادی، اندیشه وی را به جریان سلفی نیز پیوند داده است. در پژوهش حاضر، با استفاده از فنون روش اسنادی و با رویکردی انتقادی در سطح توصیف و تفسیر، روش‌شناسی بنیادین معرفت اجتماعی سید قطب در چهار حوزه بررسی شده ...

مطالعه ی موردی سندروم لهجه ی بیگانه: بررسی آواشناختی تولیدی، آکوستیکی و عصب شناختی زبان سندروم لهجه ی بیگانه پدیده ی نادری است که در نتیجه ی وجود اختلال در گفتار حرکتی یا به عبارتی حرکت دهنده ی اندام های گفتاری ایجاد می شود. در اثر این اختلال فرد با لهجه ای شروع به صحبت کردن می کند که به وضوح با لهجه ای که با آن رشد کرده و بکار می برده تفاوت می کند و به سبب این امر توسط افراد جامعه ی زبانی خ...

قاعدة سیاق از مهمترین قرائن متصل برای فهم صحیح آیات الهی است که به معنای دقت در آیات قبل، بعد و توجه به آهنگ کلی آیات می‌باشد و دارای شرایطی مانند وحدت موضوعی آیات، ارتباط صدوری آنها و عدم تعارض با قرائن قویتر است. بیشترین کاربرد این قاعده در قرن چهاردهم قمری می‌باشد که در آثاری نظیر المیزان اثر علامه طباطبایی و فی ظلال القرآن از سید قطب مشاهده می‌شود. علامه بیش از 2000 مرتبه ...

در پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد نظری روش شناسی بنیادین، روش تحقیق اسنادی و با نگرشی تفسیری و اکتشافی، محدوده و برخی از شاخصه های رئالیسم علمی مندرج در معرفت اجتماعی سید جمال الدین اسدآبادی شناسایی شده است. سید جمال الدین با استفاده از بینش هرمنوتیکی و بر اساس مفاهیم قرآنی از جمله عقل، علم و جهاد تلاش کرده است ظرفیت معرفت دینی را در جهان مدرن آشکار کند. قرین بودن علم و دین یکی از اصول معرفت ش...

نویسنده تفسیر فی ظلال میان آیات قرآن ارتباط می بیند و این ارتباط را با عناوینی چون موضوع، هدف، جو، محور و شخصیت بیان می کند. یکی از عوامل ارتباط میان آیات، موضوع سوره است. سید قطب موضوعی مداری سوره های قرآن را باور دارد و در جای جای تفسیر خویش برخی سوره ها را تک موضوع و شماری را چند موضوع معرفی می کند. عامل دیگر پیوند آیات، غرض سوره است. نویسنده تفسیر فی ظلال هدفمندی سوره های قرآن را پذیراست و ...

پژوهش پیش رو دربارۀ مسئلۀ کلامی جبر و اختیار از دیدگاه سید عبدالرحیم تاوه­گوزی، مشهور به مولوی کرد (1222ـ1300 ق.) و مولانا جلال­الدین محمد بلخی (606ـ672 ق.) است. مولوی کرد در منظومه­ های کلامی خود به تفصیل به مباحث کلامی و از جمله مسئلۀ جبر و اختیار پرداخته و تلاش می­کند این مسئله را در محدودۀ افکار و اندیشه­ های ابوالحسن اشعری و البته تا حدودی متفاوت با رویکرد و روش او بیان کند. مولانا جلال­ ا...