کشور قطر در خیزش‌های مردمی و تحولات جدید جهان عرب، نقش آفرینی قابل ملاحظه‌ای دارد و با تعقیب اهداف و سیاست‌های بلندپروازانه، تلاش می‌کند تا سطح تأثیرگذاری و بازیگری خود در سطح منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را در حد بازیگران محوری مانند ترکیه و عربستان سعودی ارتقا دهد. با توجه به این موضوع هدف این پژوهش بررسی ظرفیت‌ها و محدودیت‌های نقش‌آفرینی منطقه‌ای قطر است....

چکیده تحولات موسوم به بیداری اسلامی در هزارۀ جدید از پردامنه‌ترین و ژرف‌ترین تحولات در ساختار سیاسی کشورهای منطقه به‌شمار می‌رود. این تحولات با اعتراض‌های مردمی علیه حکومت‌های خودکامه، به‌منظور دست‌یابی به دموکراسی و نفی سلطه و حاکمیت قانون و استبدادستیزی، از تونس آغاز گردید و سپس به کشورهای دیگر، ازجمله مصر و لیبی و یمن و بحرین، و سوریه رسید. این وضیعت در کشورهای تونس و مصر به سرنگونی حکومتِ بِن...

تحولات عظیم رخ‌داده در برخی کشورهای خاورمیانه و افریقا با عنوان «بیداری اسلامی» طی سال‌های اخیر، تأثیرات عمیقی در منطقه خاورمیانه برجای گذاشته است. اما در این بین، بیداری اسلامی در کشور بحرین، از اهمیت خاصی برای جمهوری اسلامی برخوردار است. با عنایت به هویت ظلم‌ستیزانه و اسلامی ـ شیعی اکثریت معترضان و به‌ویژه جمعیت «الوفاق» در این کشور و تعاملات معنوی بسیار نزدیک رهبران این جنبش با جمهوری اسلامی...

سازمان‏های اطلاعاتی چه نقشی در سیاست خارجی دارند؟ و رابطه اطلاعات و سیاست خارجی چگونه است؟ نویسنده در پاسخ به این پرسش‏ها، به بررسی دو نقش شناختی و اجرایی برای اطلاعات در سیاست‏گذاری خارجی پرداخته و مدعی رابطه دوسویه میان سیاست خارجی و اطلاعات است.ز یک سو نوع سیاست خارجی ونیازمندی‏های سیاست‏گذاران خارجی، دستور کار و سیاست اطلاعاتی را تعیین می‏کند و از سوی دیگر، سازمان‏های اطلاعاتی با محصولات شن...

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، به نوعی حاصل تاریخ معاصر ایران و به عبارت دیگر، برسازنده آن است که مهم ترین حلقه واسط و رابط انقلاب اسلامی با جهان پیرامونی است که در نوشتار حاضر، مطالعه تحلیلی آن با دو ملاحظه عمده انجام شده است: اولاً، این مقاله ضمن توجه به گفتمان های متفاوت دولت های پس از انقلاب اسلامی، ناظر به گفتمان اصلی و شاخص های معرّف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران می باشد. ثانیاً، با احتج...

چکیده با اعلام خروج نیروهای انگلستان از شرق سوئز و خلیج فارس در سال 1968 م/ 1347 ش، آمریکا به عنوان ابرقدرت غرب به تدریج نفوذ خود را در منطقه ی خلیج فارس پس از جنگ جهانی دوم گسترش داد تا از توسعه ی نفوذ شوروی در منطقه جلوگیری نماید. با مطرح شدن مسئله ی خلاء قدرت و تغییر موازنه ی قدرت در منطقه، آمریکا با زمینه سازی های سیاسی و تبلیغاتی حضور رسمی خود را به عنوان حافظ منافع غرب در خلیج فارس اعلام...

جنبش‌های اخیر خاورمیانه، علاوه بر تأثیرات متنوع خود، فرصتی مناسب برای سیاست خارجی برخی کشورهای عرب فراهم نموده است تا نقش فعال‌تری در منطقه ایفا نمایند. تحولات اخیر خاورمیانه و موضع‌گیری دولت‌ها در قبال جنبش‌های اسلامی – مردمی منطقه حاکی از آن است که دولت قطر نقشی خاص را دنبال می‌نماید. از سوی دیگر مواضع دوگانه این کشور در قبال مسئله فلسطین و هم‌زمانی آن با نقش مذکور این سؤال را پدید آورده است ...

توافق هسته‌ای بین ایران و شش قدرت برتر جهانی این قابلیت را دارد که تأثیرهای عمیقی بر چشم‌انداز تحولات در خاورمیانه بگذارد. ایران با دولت‌های عربی خلیج فارس به‌ویژه عربستان در رقابت تنگاتنگی در سراسر منطقه خاورمیانه است. هرچند کشورهای حوزه خلیج فارس و ترکیه با احتیاط از این توافق استقبال کردند، اما با این‌حال همچنان نگران نفوذ بیشتر ایران در عرصه منطقه‌ای هستند. در جهان غرب این امید وجود دارد که...

از سال 2011، منطقۀ خاورمیانه دچار دگرگونی‌های سیاسی- اجتماعی عمیقی شد، این قیام‌های مردمی که از کشور آفریقایی تونس آغاز شد، به کشورهای خاورمیانه نیز سرایت کرد و ساختارهای پیشین قدرت را تحت‌تأثیر قرار داد. چگونگی مدیریت و جهت‌دهی به این تحولات، پرسش اصلی این مقاله است. در واقع، پرسش اصلی این است که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به ایجاد تغییرات در منطقة خاورمیانه در سال‌های 2014-2011 چگونه پرد...

تحولات بیداری اسلامی که در سال 2011 منطقه ی خاورمیانه را درنوردید، سبب ایجاد تغییرات ساختاری و بنیادین در بسیاری از کشورهای این منطقه گردید.ازجمله کشورهایی که باوجود داشتن پتانسیل فراوان تحولات، تغییراتی در ساختار آن صورت نپذیرفت عربستان سعودی بود.این کشور با توجه به رسالتی که برای خود به عنوان رهبری جهان سنی در مقابل ایران شیعی تعریف کرده در دو جبهه ی داخلی و منطقه ای در قبال این تحولات واکنش ...