چکیده می توان تعریف یا تفسیر سوژه یا فاعل شناسا را در نظام های مختلف فلسفی که متضمن بحث از آن اند یا باآن مرتبط اند، مورد پرسش و پی جویی قرار داد.با این وصف مساله تحلیل و تفسیر مقایسه ای حقیقتی به نام فاعل شناسا را می تواند یکی از مهم ترین مسایل  مربوط به فرا معرفت شناسی(metaepistemology) به شمار آورد. در همین چارچوب،مساله این نوشتار آن است که اگرماهیت سوژه یا فاعل شناسا در فلسفه جدید و در نزد ...

حریم خصوصی از مباحث مهم و عام اخلاق است که در حوزه اخلاق حرفه‌ای به ویژه اخلاق پژوهش چالش‌های فراوانی را ایجاد کرده است. همچنین تحولات علمی باعث شده‌اند که انسان و سوژه انسانی در معرض پژوهش‌ها وآزمون‌های مختلف قرارگیرد و به لحاظ پیشرفت‌های فنی نیز امکان دسترسی، ذخیره و بازیافت حجم انبوهی از اطلاعات میسر شده است. از جمله مهم‌ترین پژوهش‌های معطوف به سوژه انسانی می‌توان از تحقیقات بالینی پزشکی، بر...

نیچه و لویناس از برجسته‌ترین فیلسوفان معاصر هستند که بر ضرورت گذر از سوبژکتیویسم عقلانی تأکید کرده‌اند. آن‌ها به دنبال تلاش برای اندیشة دوباره در باب معنای اخلاق در جهانی بودند که نه دین و نه فلسفه‌های اخلاقی دیگر نمی‌توانستند مراجع یقینی و محکمی را برای بحران انسان معاصر ایجاد کنند. لویناس و نیچه هر دو در تلاش برای معنای سوبژکتیویته بینش‌های مختلفی را ارائه کرده-اند. تلاش آن‌ها در یافتن معنای ...

سوژه‌های انسانی، فانتزی‌هایی را برای خود می‌سازند تا موقعیت خیالی خود را در ساختار اجتماعی نشان دهند. این فانتزی‌ها در روایت فیلم‌های سینمایی بازتولید می‌شوند. علاوه بر این آپاراتوس سینما از طریق ایدئولوژی مخاطب را به روایت فیلم می‏دوزد. هدف مقاله‏ی حاضر آن است که فانتزی و ایدئولوژی موجود در روایت فیلم آقای هالو را تفسیر کند. بدین منظور چارچوب مفهومی‌ای ملهم از نظریه‌های «ژاک لکان» درباره فانتز...

در این نوشتار، آموزه غیبت به عنوان یک ایده موعودگرایانه از خلال تفاسیر زیارت­کنندگان مسجد جمکران مطالعه گردید و نشان داده شد که موعودگرایی متاثر از نوعِ نگاه سوژه به پایان هستی (یا تاریخ) و نوعِ رستگاریِ مورد انتظار، در یک صورت نمادین تفسیر می­شود. با وام­گیری دستگاه مفهومی لاکان، سوژه­ها، مفسرانی در نظر گرفته شدند که این ایده را در ساحت نمادین صورت­بندی می­کنند؛ این صورت­بندی از طریق دو فانتزی 1....

سوبژکتیویسم گوهر و ذات مدرنیته است، توسعه مدرن عقلانیت خود را که از مهم‌ترین شاخصه‌های آن می‌باشد بر مبنای معرفت‌شناسی سوبژکتیویسم قرار داده که مبتنی بر اصالت سوژه است. بر این اساس یگانه موجود حقیقی، انسان است و دیگر موجودات تمثیل و وجود ذهنی، قائم به سوژه و اصول تعریف شده در نزد او هستند و در نتیجه عقل ابزاری و خودبنیاد انسان که پایین ترین مرتبه عقل انسانی است جانشین عقل دینی و وحی می‌شود. عدم...

رولان بارت در تحلیل خود از فرهنگ عامه به خصوص در حوزه ی صنعت پوشاک و مد سوالی این چنین طرح می کند: آیا اغواگرترین نقاط بدن آن نقاطی نیستند که لباس آن ها را نپوشانده است؟ این فضاهای خالی سوژه را همواره به سمت خود کشیده است، سمت و سویی که اغلب بازگشتی از آن نبوده، سمت و سویی که در آن تن میل به ویرانی؛ تباهی و نیستی دارد. آن چه به نام تاریخ عرضه می شود در اصل روایتی تکراری و نااصیل نشأت گرفته از ت...

فرآیند بازنمایی در هنر در شرایطی رخ می دهد که ابژه هایِ طبیعی از بافت ِ ارگانیک شان جدا شوند. این اتفاق که هم ارز اضمحلالِ اسطوره رخ می دهد، مبینِ فاصله گرفتنِ سوژه ی بشری از طبیعت است. در دورانِ تاریخیِ مابعد اسطوره، رسانه هایِ هنری در نقش میانجی و واسطه ای برایِ پُرکردنِ این غیاب ابژه هایِ طبیعی عمل می کنند و هریک به نوعی می کوشند بر شکافِ ایجاد شده میانِ سوژه و طبیعت فائق آیند. این مسئله در متنِ پرسش بازنم...

نظریة گفتمان تلخیص سایر رویکرد‌های تحلیل گفتمان و یکی از روش‌های کیفی در حوزة مباحث سیاسی و اجتماعی است. در قلب نظریة گفتمان لاکلاو و موفه این اصل محوری وجود دارد که یک امر اجتماعی یا یک هویت اجتماعی هیچ‌گاه پایان‌یافته و تمام‌شده نیست. لاکلاو و موفه بستر اندیشه‌ورزی خود را بر قلمروهای نظری گوناگون از سوسور تا دریدا، از آلتوسر و فوکو تا لکان قرار داده‌اند. در این راستا آن‌ها با تمرکز ویژه بر وا...

چکیده با اوج گرفتن مباحثات و مجادلات ناشی از چرخش پسامدرن و رواج رهیافت‌های پساساختارگرایی و پسامارکسیم در ادبیات علوم اجتماعی، مفاهیم ایدئولوژی، هژمونی، گفتمان، سوژه، قدرت و مقاومت به پرکاربردترین و مناقشه‌برانگیزترین مفاهیم در حوزه مطالعات سیاسی و اجتماعی بدل شدند. دستاورد این منازعات فکری شکل‌گیری طیف وسیعی از نظریات و تفاسیر در مورد این مفاهیم بود. به فراخور، در سال‌های اخیر نیز گرایش و علا...