درک رایج از امنیت ملی در میان سیاست‏گذاران و کارگزاران اجرایی کشور، آن را بیشتر وظیفه نهادهای نظامی، اطلاعاتی و انتظامی تصور می‏کند. همچنین، برخی شواهد ساختاری مانند ایجاد کمیسیون مختص امنیت ملی در مجلس شورای اسلامی یا وجود شوراهای مستقلی در این زمینه مانند شورای عالی امنیت ملی یا شورای امنیت کشور، این معنا را متبادر می‏کند که در عمل، امنیت ملی و موضوعات مرتبط با آن قابل تمییز و تفکیک از سایر ح...

بررسی مفهوم امنیت ملی در هر کشور، چیستی آن، عوامل و مؤلفه‌های تشکیل‌دهنده و قوام‌بخش آن و عوامل تهدیدکنندۀ آن، مستلزم ارائۀ تعریفی منطقی، منسجم و دارای نظام‌مندی درونی است که بتوان در سایۀ آن، هنگام کاربست عملی آن بر کشور، به تحلیلی درست از وضعیت آن کشور رسید. ازاین‌رو، هنگامی که در صدد پژوهش در زمینۀ امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران هستیم، لازم است ضمن توجه به ماهیت یکتایی و منحصربه‌فردی آن، از م...

جمهوری اسلامی ایران به دلایل موقعیت ژئوپلیتکی و ماهیت نظام سیاسی در طول حیات خود همواره با تهدیدات خارجی و داخلی مواجهه بوده است؛ از همین رو مقولة امنیت ملی از اهمیت زیادی برخوردار است. امروزه، امنیت ملی در ابعاد مختلف امنیت اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و نظامی، قابل طرح است . هرگاه سخن از امنیت ملی به میان می آید، ابتدا باید برای تهدیدها چاره ای اندیشید . به نظر می رسد که بزرگ ترین تهدی...

در این مقاله تلاش می‌شود تبیین و برداشتی متفاوت از ماهیت و کارکرد «سند راهبرد امنیت ملی» مبتنی بر چارچوب کلی رهیافت‌های تفسیری و عمل‌گرا در فلسفه سیاست و علوم اجتماعی ارائه شده و بر اساس آن توضیح داده شود که «راهبردی‌سازی امنیت ملی»و شکل‌دهی تفسیر و قرائت یگانه و یکپارچه از آن، که در عین حال به منزله مشروعیت‌سازی (موجهیت، پذیرش) آن نیز می‌باشد: اولاً؛ پیچیده است.  ثانیاً؛ ضرورت و کارکردهایی فرا...

مفهوم امنیت به واسطه خاصیت چند بعدی، استوار شدن بر پاره ای پیش فرضها، ذهنی بودن، تأثیر پذیری از مدلولها و جغرافیای مفهوم، دیرینگی، فراخی قلمرو و تغییرپذیری مؤلفه های تشکیل دهنده آن، محمل مناقشات علمی چشمگیری بوده است و پژوهشگران هر زمان به زبان ویژه آن عصر، امنیت را تعبیر و تعریف کرده‍اند.             مقاله حاضر حاصل کندوکاو در الگوهای متداول تبیین امنیت ملی کشورهاست و نویسنده کوشیده است با نقد...

مهاجرت واژه‌ای است که برای انواع حرکات جمعیتی بین قلمروها که منجر به تغییر دائم با نیمه‌دائم مکان سکونت شود، به کار می‌رود. از دید صاحب‌نظران، مهاجرت مهم‌ترین نوع تحرک جمعیت محسوب می شود که از تنوع بسیار چشم‌گیری برخوردار است. یکی از مباحث مهم در بحث مهاجرت، ارتباط آن با امنیت از ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، زیست‌محیطی و غیره است. به عبارت دقیق‌تر، مهاجرت‌های بین‌المللی، به خصوص مهاجرت‌ه...

نوشته حاضر، نسبت الگوی مردم‏سالاری دینی و امنیت ملی را سنجش و تحلیل می‌کند. به فهم این نسبت از دو زاویه رویکردی و عملکردی نگریسته شده است. با بهره‌گیری از گزاره‌های نظریه‌های امنیت ملی گسترده و چندبعدی که در آرای امنیت‏پژوهان مکتب کپنهاگ تبلور یافته و با کاربست روش تحلیل محتوای کیفی قانون اساسی و سند چشم‌انداز جمهوری اسلامی، رویکرد امنیت ملی الگوی مردم‏سالاری دینی واکاوی و سازگاری آن با رویکرد ...

بررسی تأثیر همکاری دولت و ملت در ایران برای درک امنیت ملی این سرزمین، یکی از اقدامات ضروری و از اهمیت بسیاری برخوردار است. از‌این‌رو تحقیق حاضر به این مسئله می‌پردازد که همکاری دولت و ملت به‌عنوان یک سیستم، چه تأثیری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران داشته است؟ در پاسخ‌گویی به مسئله اصلی، محقق با الهام از نگرش سیستمی نشان می‌دهد قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، دولت و ملت از یکدیگر جدا بوده، ولی بعد...

پژوهش حاضر باهدف شناخت تهدیدات  امنیتی گروه سلفی گری  پاکستان  بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تنظیم شده است و مساعی اصلی نویسندگان در این پژوهش ارائه پاسخی علمی و عینی بدین سوال است که گروه های سلفی موجود در پاکستان با آرا و عقاید دیوبندی و وهابی که ضد شیعه و جمهوری اسلای ایران است  چه تهدیداتی را می تواند علیه امنیت ملی  جمهوری اسلامی ایران داشته باشد؟و تهدیدات  امنیتی گروه های  سلفی پاکستان...

موضوع امنیت انرژی یکی از مضامین مهم در بررسی‌های امنیت ملی کشورهاست که اهمیت زیادی در مباحث مربوط به توسعة پایدار دارد. در دهه‌های اخیر با افزایش جمعیت جهان و نگرانی‌های ناشی از افزایش شایان‌توجه میزان مصرف سوخت‌های متعارف، ضرورت دسترسی پایدار و مطمئن به انرژی بیش از پیش آشکار شده است. باید درنظر داشت سوخت‌های فسیلی، منابع انرژی غیرقابل‌تجدید و محدودی هستند که در زمانی نه‌چندان دور پایان می‌پذی...