خِرد در اندیشۀ زردشتی نقش اصلی و محوری دارد و با وجود آفریدگار بزرگ یکی است. کُل آفرینش جهان، از ابتدا تا پایان، با خِرد رهبری می شود. در این مقاله، ابتدا خِرد در متون باستانی ایران (فارسی باستان، گاهان اوستا و اوستای نو) سپس در متون پهلوی نظیر بندهش، گزیده های زادسپرم، و متن دست نویس م.او 29) بررسی شده است. آن گاه چهار نوع خِرد (خِرد همه ـ آگاه، خِرد افزونی، خِرد پرهیزگاران و خِرد غریزی یا آسن خِرد) در ...

انتساب تفسیر امام حسن عسکری(ع) در بین علما، همواره محل بحث و اختلاف نظر بوده است. یکی از دلایل مهم مخالفان این تفسیر، ضعف سند آن است. مقالۀ حاضر با تحلیل سند این تفسیر و بررسی دیدگاه های مختلف در این زمینه، در صدد بررسی انتساب این تفسیر است. تحلیل سند تفسیر نشان می دهد که برخی از افراد سلسلۀ سند که شامل استرآبادی و راویان این تفسیر می شود، مجهول الحال اند؛ ازاین رو، سند تفسیر ضعیف است و انتساب ...

در روزگاران کهن، راههای گوناگونی برای رفع و حل اختلافات و همچنین اثبات حقانیت ادعاهای مردمان، مرسوم و متداول بوده است. یکی از رایج ترین این روش ها، داوری ایزدی است که در متون پهلوی، آثار فارسی میان? زرتشتی، با عنوان «وَر» از آن یاد شده است. این رساله با پژوهش در متون پهلوی و گردآوری مطالب به شیو? کتابخانه ای به بررسی ابعاد مختلف موضوع «ور» پرداخته است. «ور» یا آزمون ایزدی، نوعی داوری برای تشخیص ...

بعد از وقوع انقلاب مشروطه، به دلیل ناتوانی دولتهای آن انقلاب، در حفظ نظم، امنیت و وحدت داخلی کشور، بسیاری از بانیان انقلاب مشروطه، از دستاوردهای آن سرخورده شده و درصدد استقرارحکومتی مطلقه و قدرتمند در ایران برآمدند. از جمله این افراد تقی زاده بود که درسال 1915 کمیته برلنی ها را با جمعی از اندیشمندان ایرانی در برلن آلمان تشکیل داد. این کمیته در راستای تلاش برای ایجاد حکومتی مطلقه و قدرتمند، با ا...

چیستان از دیر زمان در فرهنگ شفاهی اکثر اقوام و فرهنگ های کهن رواج و کاربرد داشته است. انسان ها از کهن ترین روزگار همواره در پی آن بوده اند که با ابزار ها و آزمون هایی اندازه هوش کودکان و بزرگسالان را بیازمایند و چیستان ها با داشتن ساختاری متشکل از هوش آزمایی، ادبیات و بازی ذهنی، بهترین ابزار برای اندازه گیری هوش و توانایی ذهنی بوده اند. با بررسی و پژوهش در متون ایرانی کهن، نشانه ها و آثار مختل...

یکی از عوامل موثر بر دیدگاه شاعران درهر عصر وضعیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن عصر است. سالهای1320تا 1357 یعنی دوران محمد رضا شاه پهلوی، از پرتنش ترین دوران ها پس از عصر مشروطیت است. بعد از کودتای 28 مرداد سال 1332 در نتیجه نارضایتی عموم مردم به ویژه شاعران ازسیاست ها و عمل کرد های دولت، و ایجاد آراء و افکار مخالف با رژیم و گاه پیوستن افراد به احزاب و گروه های متضاد با دولت، شاعران این عصر را به ...

جامعه معاصر ایران، جامعه ای در حال گذر است. ویژگی دوران گذار بهم ریختگی اوضاع عمومی جامعه و آشفتگی های کرداری و اندیشهای است. ساختارهای سیاسی به همراه ساختارهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به عنوان بخشی از جامعه در حال گذار از اقتدار سنتی به اقتدار عقلانی است. در این میان وضعیت زن ایرانی به جبر یا اشتیاق دچار تغییرات کیفی شده است اما در عرصه تحولات سیاسی در مقایسه با وضعیت زنان در جهان غرب، جایگا...

روند تاسیس مدارس به شیوه نوین در اواخر دوره قاجار شتاب فزاینده ای به خود گرفت. این مدارس توسط تجار، شخصیت- های سیاسی و فرهنگی تاسیس و اداره می­شد. دردوره پهلوی اول تلاش گسترده­ای برای دگرگون ساختن نهادهای فرهنگی کشور انجام شد. دگرگونی فرهنگی با رشد سریع نهادهای جدید و با هدف از هم پاشیدن نهادهای سنتی به وسیله دولت مواجه شد. از میان نهادهای  فرهنگی بسیاری که در این دوره  تأسیس شد ، مدارس ایرانیا...

کرمانشاه یکی از مناطق مهم ایران در غرب کشور است که به لحاظ برخورداری از موقعیت خاص جغرافیایی و واقع شدن در منتهی الیه غربی ایران و نیز دارا بودن ایلات بسیار و قدرتمند از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در دوره ی حکومت قاجارها، ایلات و عشایر کرمانشاه از جمله ایل سنجابی از قدرت و توان فراوانی برخوردار بودند که در اواخر دوره ی قاجارها و جنگ جهانی اوّل و نابسامانی ها و آشوب های پس از آن عملاً از تابعیت...

دراین رساله ، اندیشه نجات بخشی و پایان کار جهان و مطالب مربوط بدان از دیدگاه آئین زردشتی و با استناد به متون دینی: کتاب اوستا، متون فارسی میانه و متون روایتی زردشتی بررسی شده است. در لابلای متون بررسی شده سعی برآنست که چهره نجات بخشان، ویژگیهای آنان و نشانه های ظهور ، قیام، حرکت ، پایان کار آنها، به انجام رسانیدن رستاخیز و تن پسین و تصویری از جهان آرمانی پایانی که با آمدن آخرین موعود (سوشیانس) ...