بررسی جغرافیای دینی دولت ساسانی یکی از مهم ترین مباحث در حوزۀ تاریخ ساسانیان است، زیرا دولتساسانی با احیاء و تقویت دین زرتشتی و تبدیل آن به دین رسمی و دولتی ، این دین را از محاق چند صدسالۀ خود خارج کرد و آن را به عنوان دین رسمی کشور برقامت دولت خود پوشاند . بی شک این حادثهبرای ادیان بیگانۀ کشور پیامدها و عواقب خواسته و یا نا خواستۀ بسیاری به همراه داشت و باعث ایجادبرخوردها و تصادم هایی بین متول...

یکی از هنرهای مهمی که از گذشته تاکنون در ایران مرسوم بوده، هنر گچبری است. بیشترین و مهم¬ترین آثار هنر گچبری مربوط به دوره ساسانی است هر چند که قبل از دوره ساسانی نیز آثار اندکی از گچبری به چشم می¬خورد. با این حال فرهنگ و هنر دوره اسلامی در هنر گچبری میراث¬دار دوره ساسانی بوده و به وضوح می توان تأثیر هنر گچبری ساسانی بر هنر اسلامی را مشاهده نمود. این مسئله اهمیت موضوع را نشان می¬دهد و ضرورت پژوه...

در تحقیق حاضر سعی شده توضیحاتی در باره وضع اقلیمی و پیشینه به حکومت رسیدن ساسانیان و روم شرقی (بیزانس) و جغرافیای آن سرزمین ها، روابط ایران دوره ساسانی با روم شرقی(بیزانس) و تاثیر متقابل دو امپراتوری بر هم از 399-631م، تجدید حیات سیاسی دولت ساسانی و روابط متقابل آن با امپراتوری روم شرقی(بیزانس) در نیمه دوم عهد ساسانی، سیری در فرهنگ و تمدن ایران دوره ساسانی و روم شرقی(بیزانس) و تأثیرشان بر یکدیگ...

آتشکده ها یکی از مظاهر مهم دینی عصر ساسانی است. این بنا ها از چنان اهمیتی برخوردار بود که بسیاری از مراسم خاص آن دوره از جمله تاجگذاری و اعطای منصب و حتی جشن ها در آنجا انجام می گرفت. به استناد منابع تاریخی تعداد آنها بسیار بود. مطابق مطالعات انجام گرفته، در منابع اسلامی موجود، از 40 آتشکده نام برده شده است، اما مکان دقیق آنها قابل شناسایی نیست. با مکان یابی این آتشکده ها می توان پرده از بسیا...

کتیبه حاضر یکی دیگر از گورنوشته های است که به فراوانی در منطقه کازرون یافته شده است. تاکنون حدود هفده کتیبه از این منطقه پیدا و خوانده شده است که غنای حضور زردشتیان در سه چهار قرن نخست هجری در این منطقه و نیز حضور کتابت مستمر، از دوران ساسانیان تا سده های نخستین اسلامی در ایران، را گواه است. این گورنوشته ها، همچون تمامی گورنوشته های دیگر، به الفبای متصل کتابی (پهلوی ساسانی) نوشته شده است. نام آ...

نقش‌مایۀ شکار از نخستین نقاشی‌های دیواری دوران پارینه‌سنگی درون غارها تا تکامل‌یافته ترین دست ساخته‌های امروزی در هنر ایران وجود داشته و در مسیر تاریخ هنر و طی فرایندِ شکل‌گیری فرهنگ‌های مختلف، مفاهیم گوناگونی را در درون خود پرورده است. این روند تکاملی در دوران تاریخی و خصوصاً دورۀ ساسانی مفهومی فراتر از شکار صرف به خود می‌گیرد، به طوری‌که یکی از رایج‌ترین موضوعات هنر و فرهنگ دورۀ ساسانی صحنه شکا...

هنر گچبری، از هنرهای تزئینی معماری بناهای ایران است که از دیرباز زینت بخش بسیاری از کاخ ها و بناهای قبل از اسلام بوده است. از نقوش ناب در گچبری ایرانی می توان به نقوش گیاهی اشاره کرد. که در کاخ های ساسانی نمونه های متنوعی از آن به چشم می خورد. این نقوش در گچبری ها، نقوش چکیده نگاری شده ای از طبیعت اند و اشکال متنوعی را در بر می گیرند که عبارتند از نقوش: نخل، انگور، انار، گل نیلوفر آبی و گل چند ...

از سد? دوم میلادی، با تشکیل هسته های اولیه مسیحیت در نواحی غربی ایران، اقلیت بزرگی از مسیحیان در این منطق? مرزی در دور? ساسانی شکل گرفت. و با همسویی دینی امپراتوری روم از آغاز قرن چهارم میلادی و پس از آن بیزانس با مسیحیان سبب شد تا مسیحیان این نواحی در دیدگاه کارگزاران سیاسی و دینی حکومت ساسانی، به عنوان عامل نفوذی امپراتور بیزانس در تضعیف ساختار حکومت ساسانی تلقی شوند. اما با توجه به مناسبات غ...

در پژوهش پیش رو ??? عدد قطعه گچبری دوره ساسانی که از نقاط مختلف ایران بدست آمده است؛ مورد مطالعه، تجزیه وتحلیل قرار گرفت؛ و با ?0? عدد از گچبری های قرون اولیه اسلامی محدوده جغرافیایی کنونی ایران مقایسه شد. در نهایت هدف از این جستار، گردآوری و تحلیل تمامی اطلاعات کلی و جزئی موجود برای نشان دادن تداوم هنر گچبری ساسانی در اوایل دوران اسلامی بود؛ که با روش کتابخانه ای به مقایسه اطلاعات بدست آمده از...

موضوع مقالۀ حاضر بررسی نوشته‌های روی دو مهر ساسانی و سه سکۀ عرب‌ساسانی است. در بررسی نوشته‌های دو مهر ساسانی، دو عنوان جدید به زبان فارسی میانه شناسایی می‌شود. در بررسی سه سکۀ عرب‌ساسانی نیز علاوه بر طرح برخی نکات مهم تاریخی و فرهنگی، کهن‌ترین برابرنهاده‌های فارسی میانه برای عبارت‌های عربی «العزّة للّه» و شهادتین (لا اله الّا اللّه، محمّد رسول اللّه) شناسانده می‌شود.