با سقوط شاهنشاهی ساسانیان و ورود اسلام به ایران و تشکیل خلافت اسلامی توسط امویان و عباسیان، سامانیان اولین حکومت ایرانی بودند که موفق شدند ساختار اداری منسجم و کارآمدی را تأسیس کنند و معیار و الگویی برای حکومت‌های بعداز خود شدند.پرسش اصلی پژوهش پیشِ‌رو این است که نقش دهقانان و دبیران در انتقال سنت‌های اداری ساسانیان و سیاست سامانیان برای احیای ساختار اداری و مبانی نظری اندیشۀشاهنشاهی دربار ساسان...

چکیده پایان نامه حاضر، نتیجه پژوهشی است به شیوه توصیفی- تحلیلی، درباره سفالینه های پیش از تاریخ تمدن تل باکون در نزدیکی تخت جمشید. هدف این پژوهش بررسی نقوش این سفالینه ها از دیدگاه بصری و فراهم کردن مجموعه ای طبقه بندی شده و تحلیل شکل شناسانه آن هاست. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش تعداد 178 نقشمایه (تمام نمونه های یافت شده توسط محقق) از سفالینه های مذکور است که پس از جمع آوری و طبقه بندی، طی ...

چکیده در تحقیق حاضر عملکرد قطره چکان های مزارع حاشیه رودخانه زاینده رود در استان چهار محال و بختیاری مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور دو مزرعه امامیه با قطره چکان داخل خط بلند مسیر با دبی اسمی 4 لیتر در ساعت، دو مزرعه عمان سامانی با قطره-چکان میکروفلاپر با دبی اسمی 4 لیتر در ساعت و دو مزرعه فدک با قطره چکان نتافیم با دبی اسمی 8 لیتر در ساعت به صورت تصادفی انتخاب گردید. قطره چکان ها از لحاظ آبد...

یکی از ویژگی‌های مهم حیات معنوی عصر دهم میلادی، ورود تفکر شیعه و کاسته شدن نفوذ اسلام رسمی است. البته، بیشتر پیروان شیعه در عراق و حجاز بودند و در قسمت‌های شرقی خلافت به‌خصوص خراسان و ماوراء‌النهر عقیدة سنی چیره بود. خلفای عباسی برخلاف امویان در امور اداری از آغاز به مردمان ایرانی تکیه می‌کردند؛ بنابراین، طبیعی است که بیشتر خاندان‌های محلی، مذهب رسمی خلافت (یعنی سنی) را قبول کرده بودند. نگارنده...

در این مقاله در بستر شرح نظریات معطوف به تطوّر فرهنگی در انسان شناسی و باستان شناسی و ارائ? تاریخچ? مختصری برای این نظریات، سیر تطوّری سفال گری در لایه های مربوط به دوران پیش از تاریخ قلعه خان مورد بررسی و مداقه قرار می گیرد. با به آزمون گذاشتن متغیرهای مختلف سفال گری چنین بحث خواهد شد که هرچند تطوّرگرایی فرهنگی قادر است خط سیر دگرگونی های در زمانی را بر روی مواد فرهنگی، توصیف و تا حدّی تبیین کند، ...

رودخانه زاب کوچک در شمال غرب ایران از ارتفاعات شمال غربی پیرانشهر سرچشمه می گیرد، از شمال غرب به سوی جنوب شرق و سپس به سمت غرب جاری می شود، در امتداد کوه های مرزی ایران– عراق جریان می یابد و در نهایت از معبر آلان وارد خاک عراق می شود. حوضه این رودخانه دارای محوطه های باستانی فراوان است و با توجه به نمونه‏های سفالی موجود می توان دریافت که این حوزه از دوره پیش از تاریخ تاکنون یک حوزه استقراری بود...

سفال و گلیم نماد هایی از ذوق ، هنر و روح زیبایی خواه جامعه ایرانی هستند ، این دو مصنوع بشری به مدد نقش و نگاره هایی که بر آنها ایجاد می شود در مرحله ای والاتر با تعالی و زیبایی و هویت ایرانی پیوند می خورند . سفال قدیمی ترین دست ساخته برجای مانده بشر با درجه بالای ماندگاری در طبیعت است و گلیم به عنوان گونه ای از دست بافته های فرسایش پذیر ، عمری کوتاه نسبت به سایر مصنوعات بشری دارد . به همین دلیل...

چکیده: نقوش شکار در دوره ساسانی در پی القای قدرتی مادی و روحی است که تمایل دارد جاودان بماند. شاه یا فرمانروا نقش شکارگر همیشه پیروز را در این نقوش اجرا می کند. این حس قدرت طلبی سبب شد تا شاهکار های هنری با موضوع این صحنه ها خلق گردند. نقش سوار کار و صحنه های شکار به همراه عناصر تشکیل دهنده آن بر روی ظروف سیمین و برخی نقش برجسته ها همچون طاق بستان تصویر شدند. این علاقه به بازسازی تصویری شکوه ...

در مطالعات تاریخی، معنی خط را همواره در عبارتِ نوشتار جستجو کرده‌اند، حال اینکه صورتِ بصریِ نوشتار مفاهیم بیشتری می‌رساند. در این مقاله، نگارندگان با هدف دستیابی به یک نظامِ معنایی، برای صورتِ بصری خط کوفی در دورۀ سامانی، نخست چارچوب نظری را بر اساس دیدگاه بنیامین و دریدا مطرح می‌کنند. سپس بنا بر این چارچوب، شیوۀ خط‌شناسی را به روش تحلیلی و تاریخی با اصول خوشنویسی و حوزه‌های مرتبط با خط‌شناسی در دور...

دولت سامانیان از زمان روی کار آمدن امیر اسماعیل در سال 279 ه.ق/ 892م، در بخارا پایه گذاری گردید و در اواسط قرن چهارم ه.ق/ دهم میلادی از زمان نوح بن نصر (331- 343 ه.ق/ 944- 956م) روبه ضعف نهاد و نهایتاً توسط ایلک خانیان در سال 389 ه.ق/ 1002م برچیده شد. اقتصاد از جمله عواملی است که در تثبیت و تداوم دولت تأثیرات عدیده ای دارد، که دولت سامانیان نیز از این قاعده مستثنی نبودند، به طوری که اقتصاد یکی ا...