تصحیح علمی دیوان حافظ از سید علی محمد رفیعی، با استفاده از روش احتمالات و تکیه بر اقدم و اکثر نسخ مدعی به دست دادن کلام راستین حافظ است و در این ادعا گاه به این نتیجه رسیده است که اگر ضبطی اشتباه و ضعیف باشد از زیر دست شخص حافظ بیرون آمده است و با توجه به این که حافظ معصوم نیست پس اشتباه خود اوست. بررسی گزینش هایی که مصحح بر این اساس آورده می تواند حدود توانایی محدود و لغزش ها و نواقص روش متکی ...

محور اصلی این مقاله بر این فرضیه استوار است که تجارت سرزمین های شرقی جهان اسلام در سده چهارم هجری بار اصلی اقتصاد سرزمین های غربی با مرکزیت بغداد را بر دوش می کشیده است. در واقع بغداد ایستگاه تجاری و مال التجاره های سرزمین های شرقی بوده و کالاها از این نقطه تا اقصی نقاط غرب جهان اسلام توزیع می شده است. آن چه در بطن این مقاله نهفته, درونمایه دستاوردهای تمدنی جهان اسلام در سده چهارم هجری است که د...

قرن نهم هجری، مصادف با قرن پانزدهم میلادی، دوران حکومت تیمور و جانشینان اوست که به رغم فراز و نشیب های فراوان در عرصه سیاسی و اجتماعی و وقوع جنگ ها و نزاع های بسیار، نزد صاحب نظران و محققان، دوره رشد و اعتلای هنرهای گوناگون ، به ویژه هنرهای نسخه پردازی و کتاب آرایی به شمار می رود. مرکز ثقل این حرکت هنری، سرزمین پهناور خراسان و کارگاه های هنری موجود درکتابخانه هاست. در این پژوهش، به صحافی و جلدس...

تفویض غالیانه از جریان پیدایش تا سده ششم هجری؛ با تأکید بر منابع اعتقادی ـ روایی و فرق‌نگاری نیره دلیر[1] چکیده هدف این پژوهش، بررسی چگونگی معرفی مفوضه و عقاید آن‌ها در منابع اعتقادی ـ روایی و فرق‌نگاری و نیز بررسی تطور تاریخی رویارویی و مبارزات علمای شیعی از سده سوم تا ششم و مشخص کردن نقطه اوج آن است. از این‌رو، این پرسش مطرح است که رویکرد و رویارویی علمای شیعی نسبت به تفویض غالیانه از آغاز م...

هدف این رساله مطالعه و بررسی سیر تحولی چهره های انسانی در تاریخ نگارگری ایران با تاکید بر سده های نهم و دهم هجری قمری بوده، که از خلال آن به بررسی و تجزیه و تحلیل فرمی اجزاء چهره و وجوه آن ، پرداخته شده است. در این راستا تفاوت ها و ویژگی های خاصی که چهره ها در سیر تحولی خود و گاه در خارج از کارگاه های درباری داشته اند مشخص گردیده و نیز شیوه ی بیان عاطفی در چهره ها نشان داده شده است . تیپ شناسی ...

مقصد این گفتار ردّ ادعای مورخانی است که پیدایش مکتب حروفیه را در قرن نهم و به رهبری فضل الله استر آبادی منسوب و ارزیابی کرده اند و در مقابل، اثبات این واقعیت تاریخی که زمان شکل گیری این مکتب قرن ششم قبل از میلاد است و مؤسس آن فیثاغورس حکیم؛ کسی که در قرن چهارم هجری قمری با تلاش اخوان الصفا به ایران و جهان اسلام وارد شده و به همت ابن عربی به اوج کمال نظری خود رسیده و تا قرن نهم هجری از سوی شاگردا...

مأخذشناسانِ مهم‌ترین کتاب عرفانی فارسی قرن نهم هجری قمری یعنی «نفحات الانس من حضرات القدس» اثر «عبدالرحمان جامی» به دلیل عدم آگاهی بر وجود نسخة خطی فارسی منتشر نشده «تحفة المرشدین من حکایات الصّالحین» و یا عدم تطبیق محتوای این نسخه با محتوای «نفحات الانس»، سهم قابل ملاحظه‌ای از این نسخة خطی را در نفحات الانس نادیده گرفته و یا سهم آن را به «روض الریاحین من حکایات الصّالحین» داده‌‌اند. در واقع تحفة ...

مأخذشناسانِ مهم ترین کتاب عرفانی فارسی قرن نهم هجری قمری یعنی «نفحات الانس من حضرات القدس» اثر «عبدالرحمان جامی» به دلیل عدم آگاهی بر وجود نسخه خطی فارسی منتشر نشده «تحفه المرشدین من حکایات الصّالحین» و یا عدم تطبیق محتوای این نسخه با محتوای «نفحات الانس»، سهم قابل ملاحظه ای از این نسخه خطی را در نفحات الانس نادیده گرفته و یا سهم آن را به «روض الریاحین من حکایات الصّالحین» داده اند. در واقع تحفه ا...