در سخن جاودانه و شعر سحرآمیز حافظ شیرین سخن‘ هرچیزی به طرز زندانه ای جای گرفته آنچنان که گویی لسان الغیب آن را برای اولین بار در دیوان آسمانی خویش به کار برده است و طرحی نو درانداخته. در بررسی دیوان حافظ شیرازی بی درنگ درمی یابیم که باد جایگاه ویژه ای دارد ‘ چرا که سریع و بی دریغ و بی دریغ وظیفه آوردن و بردن خبر را برای عاشق و معشوق بر عهده دارد. در سحر کلام خواجه شیراز‘ باد و انواع آن چون صب...

در این مقاله اسطورة فریدون و تغییر و تحولات آن در گذر زمان و زمینه‌های مختلف دینی با توجه به منابع قبل و بعد از اسلام بررسی شده استوضمن مقایسة فریدونو کارهای او با بعضی از شخصیت‌های اسطوره‌ای ودایی و آیین میترا و ارتباط آنها با نمادهای باروری، نشان داده می‌شود کهکار‌ویژة اینپهلوان اژدهاکش اوستا، کار‌ویژة خدایان باروری و بارندگی است.در متون بعد ازاسلام گرچه فریدون کار‌ویژه و چهرة خدایی خود را تا...

داعی‌الدعاة شیعیان اسماعیلی، مؤیدالدین شیرازی هرچند مخفیانه به قاهره می‌رفت، اما وجود همراهان ناپایدار بساسیری و تغییر پیاپی مواضع آنها بین بساسیری و سلاجقه، و عدم وفاداری کامل آنها به شیعیان اسماعیلیه، به همراه مشکلات ایجادشده برای یازوری، وزیر مستنصر فاطمی، بن‌مایة قطع ارتباط داعی‌الدعاة با بساسیری می‌شود. بساسیری نیز اگرچه اختصاصات خلیفه را به مصر می‌فرستد و به نام مستنصر خطبه می‌خواند، اما ...

امروزه عصر ارتباطات انسانی است و ریشة بسیاری از مسائل و مشکلات فرهنگی اجتماعی جامعه، بی‌توجهی به ارتباط صحیح با دیگران است. دقت در سیرة زندگی اهل‌بیت (ع) و تأسی به شیوة رفتاری و سبک زندگی آن بزرگواران همواره می‌تواند ما را در رسیدن به الگوی مطلوب و اتخاذ روش صحیح زندگی و ارتباط صحیح با دیگران رهنمون سازد. از میان تاریخ تحولات شیعه، بدون شک سفر امام رضا(ع)به ایران از مه...

هر چند به نظر می‌رسد آیه «إِنِّى ‏جاعِلٌ ‏‏ِفِى‏ الْأرْضِ ‏ِخَلِیفَةً» در سورة بقره تنها طلیعه و مقدمه داستان‏ خلقت‏‏‏‏‏‏‏‏ِ حضرت‏‏‏ ‏آدمعلیه‌السلام است، لکن این آیه مشتمل بر نکات ‏‏‏‏‏‏‏‏تفسیری ـ ‏کلامى ‏ارزشمندی است که برخی از آنها از دیرباز به اجمال و پراکنده در آثار علمى ‏فریقین به‌ویژه امامیه بیان شده ولی هیچ‌گاه تبیین نشده است.‏ ‏‏‏‏‏‏نوشتار حاضر بر آن است تا ابعاد تفسیری ـ کلامی این ‏‏‏‏‏آیه را در میراث...

پژوهش حاضر، عهـده­دار بررسی وتحلیل ابعـاد به­کـارگیری پرندگان در تمثیل‌های این شـاعـرنامی پارسی گوی می‌باشد؛ در این جستار باواکاوی دیوان صائب سعی شده تا بیش از پیش سحر بیان وی نمایانده شود؛ بیانی که با بهره­گیری از صنعت تمثیل سبب اعجاز بسیاری ازادب شناسان و دانش پژوهان شده است. صائب با بهره­گیری از مادۀ خام طبیعت وآمیختن آن‌ها با اندیشه و جهان بینی خاص خود دیوانی خلق نموده است. روش این مقاله، ن...

در طول تاریخ، هم‌زمان پس از درگذشت رهبران مذهبی و سیاسی برجسته، افرادی ظهور کرده‌اند که خود را در جایگاه رهبر راستین قرار می‌دادند. چنین رویدادی در جزیرة‌العرب به دلیل سلطه نظام قبیله‌ای و رسوبات فرهنگ جاهلی قریب‌الوقوع بود. متنبیان صدر اسلام، از باورهای عوام به سحر و جادو بهره می‌بردند و با انجام‌دادن برخی حرکات نمایشی و سخنان سجع‌آمیز سعی در اغفال مردم داشتند. نکته مهم، پیوند عمیق کهانت و به ...

قرآن کریم از مهم‌ترین آبشخورهای زبان و اندیشة حافظ(ره) است. در حقیقت، شهد و شکر سخن حافظ، آمیخته با شجرة طیبة قرآن حکیم است. مفروض است، غزلِ «دوش وقت سحر ...» (غزل 183)  بازتابی پنهان و هدفمند از داستان حضرت یونس (ع) در قرآن کریم است. واژگانی از قبیل غمّ، نجات، ظلمت، قدر، صبر، نبات، و... در کنار معانی عرفانیی همچون آینة وصف جمال، بیخود ­از شعشعة پرتو ذات، نجات از بند غم ایام و... بیانگر این است ک...

نافلۀ شب یکی از عباداتی است که در آیات و روایات ائمۀ معصوم: بر آن تأکید فراوانی شده است. سیرۀ عملی معصومان: و سلف صالح نیز اصرار بر تداوم عملی بر آن بوده است. یکی از احکامِ این عبادت، که بسیاری از علاقه‌مندانش را از انجام آن محروم کرده، وقت نماز شب است. ازنظرِ مشهور فقیهان، ابتدای آن نیمه‌شب و انتهایش طلوع فجر صادق است. در میان فقیهان معاصر نیز، جز دو یا سه نفر، اکثریت آنان براساس نظر مشهور فتوا ...

معمولاً در خاک‌های آهکی با کربنات کلسیم و اسیدیته زیاد، رشد و نمو گیاه به دلیل کاهش جذب برخی عناصر غذایی مطلوب نیست. همچنین فرآیند تثبیت بیولوژیک ازت در لگوم‌های مورد کشت و رشد و عملکرد گیاه در این نوع خاک‌ها کمتر است. لذا استفاده از مواد تولیدکننده اسید (نظیر گوگرد) و کاهش اسیدیته خاک سبب بهبود رشد گیاه و تثبیت بیولوژیک ازت می شود. این تحقیق به صورت فاکتوریل درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی با س...