یکى از روش هاى مواجهه با پیچیدگى و عدم قطعیت، بهره گیرى از نظریه ى فازى است. بر اساس این نظریه که توسط یک دانشمند ایرانى به جهانیان ارائه شده، امکان بررسى سیستم ها در سطحى فراتر از منطق ساده انگارانه دودویى فراهم مى گردد. شهرها به لحاظ تعدد عناصر و پیچیدگى روابط جزو سیستم هاى پیچیده هستند که یافتن عناصر سازنده این سیستم و همچنین پیوندهاى آنان هسته اصلى مسائل شهرى را تشکیل مى دهد. این مقاله گزا...

این نوشته از منظر انسان‏‌شناسى اقتصادى، نگاهى متفاوت با مردم‏‌شناسان کلاسیک مکتب نوسازى به ده ایرانى به مثابه زادگاه فرهنگ تولیدى و کار دارد و به برخى عوامل موثر در فروهشتگى ده و دگرگونى و تقلیل ساختار تولیدى شهرهاى ایران اشاره می‌کند. در یک صد سال اخیر، ایرانیان با شتابى فزاینده از فضاهاى تولیدى در ده، ایل، فضاهاى کشتکارى، دامدارى، و همزمان از فضاى تولیدات و صنایع شهرى، سازمان‌هاى غیررسمى و نی...

رابطه لفظ و معنا از موضوعات مهم و قابل توجهى است که قرن‏هاست ذهن شاعران و منتقدان ایرانى و غیرایرانى را به خود جلب کرده است. در این بین برخى جانب لفظ و برخى جانب معنا را گرفته‏اند و البته گروهى نیز به هر دو به یک اندازه توجه کرده‏اند. این مقاله کوشیده است رابطه لفظ و معنا را در شعر فارسى بیش‏تر با تکیه بر نظریات منتقدان و شاعران فارسى‏زبان تبیین نماید و البتّه در این راه از دیدگاه‏هاى اندیشمندا...

دستیابی به سرچشمۀ مضامین شعری سرایندگان، و نشان دادن اثرپذیری آنان از یکدیگر، هرچند کاری است ارجمند؛ ولی به سبب همانندی اندیشه‌های بشری سخت دشوار می‌نماید. در این میان، آنچه دیریاب است - امّا ناممکن نیست - نمودنِ همسان‌اندیشی‌ها و همسان‌سرایی‌هاست.       در مقالۀ حاضر، نگارندگان پس از مقدّمه‏ای کوتاه‏ در بیان مسلّماتِ زندگى و آثار این دانشورِ ادیب و شاعر ذولسانین اصفهان در قرن هفتم هجری، با استناد ب...

قطر در مرکز خلیج‌فارس قرا گرفته و از این لحاظ داراى موقعیت استراتژیک و حساسى مى‌باشد. این کشور از یک‌سو به دلیل قوم‌گرایى عربی، هماهنگى با سیاست‌هاى غربى و ترس ناشى از تهدیدات خارجى و داخلى داراى وجه اشتراک با کشورهاى عربى منطقه بوده و از سوى دیگر به دلیل داشتن اختلافات مرزى با امارات عربى متحده عربستان و بحرین و نیز اتخاذ برخى سیاست‌هاى مستقل داراى وجوه افتراقى با آنان مى‌باشد. در همین حال اقد...

 بررسى اهداف و فوائد داستانها از دیدگاه قرآن است. نویسنده، با ذکر این نکته که قصه در قرآن براى به حقیقت رساندن هدفهاى دینى سروده شده است، به بررسى آیات قرآن پرداخته و هدفها و فایده‌هایى از جمله: 1. تثبیت قلب پیامبر )ص( و رسالت او، 2. عبرت، 3. بهترین شیوه داستان سرایى، 4. غفلت زدایى، 5. بیان اصول دعوت پیامبران، 6. تفکر، 7. هدایت و رحمت براى مؤمنان، 8. اسوه‌سازى براى هدفهاى تربیتى، 9. بیان سنتهاى...

نگارندگان، در مقالۀ حاضر، پس از مقدمه‌اى کوتاه‏ در شرح زندگى و آثار قاضی نظام‌الدین اصفهانی، شاعر ذولسانین اصفهانی در قرن هفتم هجرى، قصیدۀ نونیۀ او در ستایش امام علی(ع) را با استناد به دست‏نویس‏‌های ‏آثارِ او، گزارده و بر اساس سنت تصحیح نسخ خطی، به بررسی اختلاف نسخ و سپس، تحلیل ساختار قصیده و شرح و ترجمه یکایک ابیات آن پرداخته‌اند. از مهم‌ترین نتایج این پژوهش، که با روش توصیفی ـ تحلیل...

"برجسته‏سازى" یکى از اصطلاحاتِ مرتبط با مکتب "فرمالیسم" است. بر اساس این نظریه، دریافتِ ما از زندگى، همواره در اثر عادت، ملال‏آور مى‏شود، چرا که جریان خودکارسازى، همه چیز را فرسوده مى‏کند، بنابراین نویسندگان از طریق صناعات زبانى و هنجارگریزى‏هاى خلّاقانه مى‏توانند زبان را رو به جلو هدایت کرده، از وضعیت پس‏افتادگى، ایستایى و رکود بیرون آورند. در این مقاله داستان کوتاه "سه قطره خونِ" "صادق هدایت" از...

رمان همسایه‏ها نوشته احمد محمود، داستان‏نویس مشهور معاصر است و از آن نظر که به درون‏کاوى شخصیت‏ها و طبقات مختلف جامعه پرداخته در رده رمان‏هاى اجتماعى به حساب مى‏آید. این رمان، بیشتر حول زندگى شخصیت‏هاى فقیر، سیاسى و حزبى سال‏هاى دهه سى مى‏گردد که دغدغه اصلى آنان ملى شدن صنعت نفت بود، در این رمان به طور هنرمندانه‏اى از توصیف، گفتگو، عمل، نام و نماد در پرداخت شخصیت‏ها استفاده شده است. به نظر مى‏ر...

راست نمایى نوعى نظریة ادبى است، که در آن، به اشعارى که شاعران آنها واقعیت هاى اجتماعى را عنوان م ىکنند، اطلاق می شود. سعدى و والت ویتمن ازنظر هدف شاعرى باتوجه به فاصلة زمانى ازنظر قدمت کاملاً متفاوت اند، اما هر دو شاعر، در پرداخت مضامین مشترک اجتماعى و بازگوکردن این مسائل بسیار موفق بوده اند؛ مسائلى مانند همدلى ، ترویج عدالت، ترسیم کردن سعادت ، گذر عمر و غنیمت شمردن آ ن، توجیه زندگى و مسائل آن ک...