بحث از مفهوم خدا ، صفات او و دلایل اثبات وجود خدا ، مربوط به فلسفه ی دین است که خود شاخه و شعبه ای از فلسفه است و در عین حال دانشی دامن گستر و پویاست . مسئله ی خدا نیز مسئله ای بسیار دیرپا و ریشه دار است و کل گستره ی تاریخ بشری و سراسر زندگی بشر را فرا گرفته و بشر هیچ گاه از دغدغه ی تأمل و اندیشه و بحث و کاوش درباره ی خدا فارغ نبوده است . ارائه دادن تعریفی از خدا که فراگیرنده ی تمامی کارب...

از یوهانس اسکوتوس تا سوآرز که گفتمان لاهوتی حاکم بود،و بنا به اپیستمه آن، فکر در فضای شباهت حرکت می کرد، به لحاظ هستی شناسی، عالم به صورت یک نظام کلی ِمتناظر و آینه گون نظاره می شد: زمین، آسمان را بازتاب می داد و انسان و اشیاء آیت خدا تجربه می شدند و تشابهی حداکثری میان اجزاء جهان برقرار بود؛ میان نظریات معرفت شناختی ای که در این گفتمان قوام گرفتند، نظریه اشراق الهی و اتکاء به مثل ِ واقع در ذهن خ...

مقارنه گرایی (اکازیونالیزم) عبارت است از نفی رابطه علیت و نشاندن اراده و فعل خدا در جای آن، که دستاورد مهم فیلسوفان دکارتی (از دکارت تا لایب نیتس) محسوب می شود. واقعیت آن است که این اندیشه در کلام اشعری نیز به عنوان اندیشه ای محوری و مرکزی حضور دارد و پایه طبیعیات و حتی الاهیات آنهاست. اشاعره با طرح نظریه «عادت الله»، قانون «العرض لایبقی زمانین»، ماهیت عرضی نفوس، سببیت خدا در معرفت و نظریه «کسب...

پژوهش حاضر با هدف بررسی وتبیین تأثیر ریاضیات برفلسفه وتعلیم و تربیت به شیوه کتابخانه ای و با روش تحلیلی- استنتاجی انجام گرفته است. در ابتدا به بررسی و بیان فلسفه های ریاضیات ازقبیل منطق گرایی، شهود گرایی، صورت گرایی، انسان گرایی و ریاضیات تجسم یافته پرداخته شد. سپس ماهیت ، هستی شناسی و معرفت شناسی ریاضیات تبیین گردید و در تبیین نسبت ریاضیات با واقعیت دو دیدگاه ترکیبی گرایان و تحلیلی گرایان بررس...

مسأله ی حقیقت ریشه در تاریخ اندیشه ی بشر دارد. تلاش اندیشه ی آدمی برای شناسایی و نیل به حقیقت در فلسفه ی سنتی غرب راه به جوهر می برد. فلسفه ی سنّتی غرب، همواره، به دنبال یافتن جوهر یا جواهر حقیقی بوده است. هوسرل از دکارت ، کانت و برنتانو بیش از همه تأثیر پذیرفته است. به عقیده ی هوسرل، دکارت تنها فیلسوفی بود که توانست با روش شک خویش یگانه حوزه ای را که به راستی مخصوص فلسفه است و بنیان حقیقی آن را...

دکارت نفس را مجرد می‎داند؛ زیرا صفت ذاتی آن فکر است و فکر، غیر مادی است. تکیه دیگر او بر عدم توقف وجودی نفس بر جسم و جسمانیات است و اینکه هیچ گونه امتدادی در آن راه ندارد. اما از نظر وی، نفس از اول مجرد بوده است. ملاصدرا نفس را جسمانیةالحدوث و روحانیة البقاء می‎داند؛ زیرا نفس برای وجود در این عالم نیازمند استعداد مادی است و می تواند با حرکت جوهری خود تکامل یافته، مراتب تجرد را تا برترین مرتبه ب...

دکارت در رأس فیلسوفانی است که مسأله شناخت را با روشی نظام مند دنبال می‌کند و تمام سعی خود را به کار می‌بندد تا از روشهای پیشنهادیش  تمام شناخت ها را  استنتاج نموده  و بدینوسیله  به معرفت یقینی دست یابد. او مقدماتی را برای رسیدن به معرفت، ضروری می‌داند، اول اصول معرفت، دوم روش و سوم شک، البته شکی که ابزاری برای یقین است. از سویی سهروردی  فلسفه صرفاً استدلالی و عقلی مشائیان را مورد انتقاد قرار می ...

بحث از عقل و ایمان از دیدگاه دو فیلسوف نامدار، دکارت و ابن سینا مورد بررسی و تدقیق قرار گرفته است و هر کدام از نقطه نظر خود به نظریه پردازی در این باب پرداخته اند. در نظر این دو، تلاش جهت برقرار کردن ارتباط بین عقل و ایمان از مبانی نظام فکری و فلسفی آنها به شمار می رود به طوری که هر دو ضمن اصالت دادن به عقل، مسئل? ایمان را نیز در پرتوی آن اعتبار می بخشند که علت آن را می توان داشتن اعتقادات شخصی...

یکی از مهمترین موضوعاتی که همواره در فلسفه نقش مهمی را ایفا کرده است و نظام فلسفی هر فیلسوفی را تحت الشعاع خود قرار داده، علّیت است. از آنجا که بارکلی جوهر مادی و تمایز بین کیفیات اولیه و ثانویه را انکار و جهان مادی را به عنوان مجموعه ای از تصورات معرفی می کند، به تبع آن علّیت طبیعی به معنای تأثیر و تأثر علی انکار می شود و بارکلی یک تعبیر دال و مدلولی از آن ارائه می دهد، یعنی قوانین طبیعی را به م...