این مقاله ضمیمۀ شمارۀ هفدهم مجلۀ رودکی است که در سه بخش شامل پیش گامان مطبوعات تاجیک، مطبوعات پیش گام تاجیک و نمونۀ نثر مطبوعات تاجیک به نگارش درآمده است. در بخش اول نگارنده به معرفی پیش گامان مطبوعات تاجیک پرداخته است که عبارت اند از: احمد دانش، میرزاجلال یوسف زاده، محمودخواجه بهبودی، عبدالرئوف فطرت، صدرالدین عینی، سیدرضا علیزاده، عبدالقادر محی الدین اف، عبدالواحد منظم و عبدالغنی میرزایف. در ب...

کتاب چهارجلدی یادداشت های صدرالدین عینی بدون شک اثری بسیار باارزش در سطح دایره المعارف تاجیکستان در قرن بیستم است. هرچند عمر عینی وفا نکرد و این کتاب طبق برنامۀ او به پایان نرسید، بسیاری از صفحات روزگار محنت دیدۀ مردم تاجیک در آن ثبت است. کتاب تاریخ انقلاب فکری در بخارا نیز که بنابه وصیت مؤلف جلد پنجم یادداشت هاست، روند تاریخ تاجیکستان را از سال های ۱۹۰۰م تا انقلاب اکتبر نشان می دهد. شیوۀ یاددا...

سمرقند کنونی ادامۀ سنت ادبیاتی است که آغازگر آن استاد رودکی بود و در زمان های بعدی رشد و رونق یافت. این شکوفایی در عصر کنونی نیز در سمرقند همچنان برقرار است. در ابتدای سدۀ بیستم، سمرقند از واقعه های انقلابی سرشار بود که باعث بیداری ملی و به وجود آمدن ادبیات معارف پروری و درنهایت ادبیات نوی تاجیک شد. بنیان گذار ادبیات نوین تاجیک، صدرالدین عینی (۱۸۷۸-۱۹۵۴م) است که در ابتدای سال های عصر بیستم از ب...

ادبیات ضدستم و مقاومت در تاریخ ادبیات تاجیکان پیوسته وجود داشته است. در آغاز قرن بیستم میلادی که وضع زبان هزارسال فارسی تاجیکی در آسیای مرکزی نهایت حزن‌آور بود، ادبیات مقاومت در آثار صدرالدین عینی ظاهر گشت. بعد از بنیاد جمهوری مختار تاجیکستان، صدرالدین عینی کتاب نمونۀ ادبیات تاجیک را تدوین کرد که دربرگیرندۀ نمونۀ اشعار هزارسالۀ تاجیکستان است. این کتاب مبارزه‌های مغرضانه‌ای را از جانب م...

در مطالعه حاضر، روش‌های ریخت‌شناسی هندسی برای نشان دادن تغییرات مورفولوژیک بال جلویی در جمعیت‌های Calopteryx splendens از کشورهای: آذربایجان، ازبکستان، ایران، تاجیکستان، ترکمنستان، ترکیه، روسیه، قرقیزستان و قزاقستان به کار گرفته شده و بر مطالعه ارتباطات فنتیک بین جمعیت‌های آسیای مرکزی این گونه تمرکز شده است. نتایج نشان داد که بزرگترین و کوچکترین اندازه بال بر اساس centroid size بال‌ها به ترتیب ...

رودکی از شاعران بزرگ زبان فارسی است که در یکی از روستاهای ادب پرور تاجیکستان دیده به جهان گشود. موضوع گردآوری ایجادیات شفاهی بدیعی هم دیاران رودکی سبب شد که هیئتی به دیهه هایی که با نام رودکی ارتباط داشتند، روانه شوند و با انجام تحقیقات میدانی به جمع آوری نمونه های فولکلور دیار رودکی اقدام کنند. در جمع آوری نمونه های فولکلور تلاش شد گویش مردم بومی درحد امکان حفظ و اثرهای مردمی عیناً ثبت شود. تلا...

ادبیات ضدستم و مقاومت در تاریخ ادبیات تاجیکان پیوسته وجود داشته است. در آغاز قرن بیستم میلادی که وضع زبان هزارسال فارسی تاجیکی در آسیای مرکزی نهایت حزن آور بود، ادبیات مقاومت در آثار صدرالدین عینی ظاهر گشت. بعد از بنیاد جمهوری مختار تاجیکستان، صدرالدین عینی کتاب نمونۀ ادبیات تاجیک را تدوین کرد که دربرگیرندۀ نمونۀ اشعار هزارسالۀ تاجیکستان است. این کتاب مبارزه های مغرضانه ای را از جانب متعصبان مل...

شیرین همسر خسرو پرویز ساسانی از معشوقه‌های مشهور و کامروای ادبیات فارسی است. دختری طنّاز و آشنا به رموز دلبری که پادشاه قدرتمند ساسانی را وادار می‌کند در برابر خواست او سر تعظیم فرود بیاورد. شهرت عشق جاودانی شیرین و خسرو حاصل تلاش نظامی کبیر است. امیرخسرو دهلوی شاعر پارسی‌گوی غیر ایرانی نیز با اقتباس از این اثر والا به خلق منظومه «شیرین و خسر...

ترجمه ی قرآن کریم از کارهای بسیار سنگین و پرزحمت بوده، به جز دانستن زبان مبدأ و مقصد، باز داننده ی خوب [همچنین مسلط بر]علوم قرآنی و دینی بودن مترجم را طلب می کند. خوش بختانه، پس از استقلال جمهوری تاجیکستان چندی از دانشمندان و مترجمان تاجیک نیز دست به این کار دشوار و پرثواب، یعنی ترجمه ی تاجیکی قرآن کریم زدند که آموزش و تحقیق آن ها خالی از منفعت نیست. این مقاله نظری است به سه کتاب ترجمه ی قرآن ک...

می توان ادعا کرد که بخش سوخت و انرژی در توسعه کشورها و بهبود سطح زندگی مردم نقش حساسی داشته و از ارکان اصلی توسعه اقتصادی کشورها محسوب می شود. انرژی برق نیز در هر کشوری به عنوان زیر بنای توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به حساب می آید، این موضوع با توجه به موقعیت منحصر به فرد ایران در بحث اقتصاد منطقه ای می تواند زمینه شکل گیری یک گروه بندی تولید و توزیع انرژی را در منطقه آسیای جنوب غربی فراهم ک...