گویش کنونی همدانی، بازماندۀ گویش ازدست رفتۀ همدانی کهن است که می توان بخشی از ویژگی های این گویش کهن را در سروده های دگرگون نشدۀ باباطاهر همدانی بازیافت. در این نوشتار به بررسی گزیده ای از واژگان گویش همدانی امروز پرداخته شده است. از ویژگی های این گویش، می توان به شمول بر برخی واژه های پهلوی و واژه هایی با ریشه های باستانی (اوستایی، پارسی باستان و سنسکریت) که در زبان فارسی معیار کاربرد ندارند، ...

در منابع معتبر زبان شناسی جهان ، آنگاه که سهم شرق در مطالعات زبانی به طور عام ومعنی شناسی زبان به صورت خاص مطرح می شود، تنها مروری مختصر بر بررسی های زبان شناختی اندیشمندان اسلامی طی قرون دوم تا دهم هجری صورت می گیرد. برای نگارندة این سطور همواره این سئوال مطرح بوده است که 1- آیا به لحاظ منطقی می توان پذیرفت که در میان ملل شرقی ، شوق کنکاش در مورد پدیده پر رمز و راز زبان ، تنها در مقطعی خاص از ...

این رساله به بررسی و تحلیل زمان دستوری، وجه و نمود در زبان فارسی بر اساس نظریه های رایج در زبان شناسی شناختی می پردازد. زبان شناسی شناختی مجموعه ای از اصول، فرضیه ها و دیدگاه ها نسبت به زبان است که با در نظر گرفتن نقش ذهن، مغز و تجربه بشر، به مطالعه زبان می پردازد. زمان دستوری، خوانشی دستوری است از زمان وقوع عمل نسبت به زمان گفتگو که بر اساس موقعیت این دو نقطه زمانی دارای سه نوع گذشته، حال و آی...

واج شناسی بخشی از زبان شناسی است‘ که به مطالعة ویژگی های نظام آوایی زبان می پردازد. نظریه پردازی ارائه شده دراین بخش از زبان شناسی در چارچوب مکاتب مختلف واج شناسی دارای جنبه های همگانی و اختصاصی است. درواج شناسی اختصاصی یک زبان خاص‘ اصوات آن زبان‘ از نظر نحوة ایجاد معنا‘ بررسی جنبه های ذهنی و مجردآن ‘ چگونگی و امکان قرار گرفتن واج ها کنار هم و امور مربوط به وضوح و غیر وضوح بودن صوت از جنبه های ...

هدف این پژوهش پاسخ دادن به پرسشهایی است که از دو جهت قدیمی اند: 1) از این لحاظ که مدت هاست مهمان ذهن نگارنده هستند و 2) از این لحاظ که از دیرباز در تاریخ اندیش? بشر مطرح بوده اند و هنوز هم هستند. این پرسش ها عبارت اند از: الف) رابط? میان ذهن و جسم، ب) رابط? میان زبان و شناخت، ج) رابط? میان زبان و شناخت با مغز/ جسم، و سرانجام) نقش جسم در فرایند شناخت. در این پژوهش با فهم و تبیین این پرسش ها به...

در چند دهه اخیر تحقیق و پژوهش یکی از چشم گیرترین فعالیت ها در رشته آموزش زبان دوم/ خارجی بوده است. ارتقاء جایگاه زبان فارسی در دنیا و گسترش آن از طریق آموزش زبان فارسی به خارجیان رسالتی خطیر است. انتخاب وجه فعل مناسب برای جمله های ساده و مرکب از نکات دشوار برای فارسی آموزان خارجی است و متأسفانه در خصوص آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان با بهره گیری از رویکردهای جدید زبان شناسی به ویژه رویکرد ...

در سنت مطالعه ی معنی، می توان معنی شناسی را به سه شاخه ی عمده تقسیم کرد و سه گونه معنی شناسی را از یکدیگر متمایز ساخت؛ معنی شناسی فلسفی به مثابه بخشی از مطالعه فلسفی زبان، معنی شناسی زبانی به منزله ی بخشی از زبان شناسی، و معنی شناسی منطقی در حکم بخشی از منطق ریاضی. در این میان سابقه ی مطالعه ی فلسفی معنی یا معنی شناسی فلسفی به مراتب بیش از دو مطالعه ی دیگر بوده و به آرای مندرج در مکالمات کراتیل...

بدیهی است که زبان آموزان بومی به هنگام فراگیری زبان بیگانه ساختارهای زبان مادری خود را بر زبان بیگانه اعمال می کنند. عنصر تداخل به عنوان یک پدیدة زبان شناختی به زبان آموز امکان می دهد تا عناصر زبان بیگانه را به سهولت بیاموزد. در این خصوص نظریه های زبان شناسی مقابله ای اهمیت مهمی دارد. بر این اساس در مقالة حاضر توصیف نمونه وار حوزة بحث انگیز مقولات دستوری در زبان آلمانی و فارسی ارایه می شود. اهم...

چکیده : زبان های ایرانی شاخه ای از گروه زبان های هندی و ایرانی هستند که خود شاخه ی عمده ای از زبان های هند و اروپایی اند و دوره ی باستان، میانه و جدید را شامل می شوند. زبان پهلوی اشکانی و کتیبه ها ی برجای مانده از آن، از نظر تقسیم بندی زمانی در دورهمیانه، جای می-گیرند. باتوجّه به اهمیت کتیبه ها از نظر تاریخی، دینی، اجتماعی و زبانی، و دور بودن از تحریف، ریشه شناسی این آثار امری ملزوم به نظر می ...