مفهوم «مرزشکنیِ روایی» را نخستین بار ژرار ژنت (1972) در این دو وجه لاینفک معرفی کرده است: وجهی مبتنی بر «صورت» پاره روایت های مرزشکن و مشخصاً ممیزه های کلامیِ داستان از فراداستان و فروداستان؛ و وجه دیگر مبتنی بر «کارکرد» دوگانة پاره روایت های مرزشکن در پرداخت داستان از راه داستان پریشی. با این که سال ها از معرفیِ مهم ترین مؤلفه های مفهوم «مرزشکنی» در دیدگاه های نوآورانة ژنت می گذرد، ولی این مفهوم، ...

سینما یکی از پر مخاطب ترین و تأثیرگذارترین رسانه های دنیای مدرن است. فیلم ها بخشی از محبوبیت خود را مدیون روایت هایشان هستند. این روایت است که مخاطب را جذب می کند، او را تحت تأثیر قرار می دهد، یا پیام مؤلف را به او می رساند. از این رو و به دلیل اهمیت ویژه ای که روایت در این رسانه دارد، مطالعه ای ساختاری و عمیق درباره ی آن امری ضروری می نماید. در این پژوهش تلاش شده است تا با رویکردی ساختارگرایان...

طبق نظریۀ بیش­متنیّت ژنت، شاهنامه یک پیش­متن است و نگاره­های شاهنامه که بر مبنای آن تولید شده و برای روایت متنیِ شاهنامه یک روایت تصویری خلق کرده­است، بیش­متن به­شمار می­آید. حال پرسش این است که بیش­متن نگاره­ها در چه مواردی مطابق با پیش­متن شاهنامه بوده و در چه مواردی دچار تراگونی و تغییر شده­است؟ برای پاسخ به این پرسش به خوانش تطبیقی و بینانشانه­ای متن و تصویر می­پردازیم. به این منظور روایت «گذ...

در خوانِش­های دوباره و نوین از روایت­های تاریخی و اساطیری،  گاه با شباهت­های بنیادین و انکارناپذیری روبرو می­شویم که می­تواند همسانی برخی از کهن الگوها را در شکل­دهی به ساختارِ اندیشه­های انسانی، گوشزد کند؛ از جمله این داستان­ها، روایتِ ایرانی زندگی ایرج و روایت عبری یوسف (ع) است؛ اگرچه در روایات کهن، داستان ایرج نیز به عنوان متنی مذهبی و مقدّس قابل اعتنا بوده است؛ امروزه، از آن بیشتر به عنوان متنی...

قصۀ حسین کرد شبستری از معروف ترین داستان های عامیانۀ فارسی، متعلّق به اواخر دورة صفوی و پدیدآورندۀ آن نامعلوم است. مضمون داستان زورآزمایی پهلوانان شیعه مذهب ایرانی است که در زمان حکومت شاه عباس، با دشمنان دین و مملکت می جنگند. در مقالۀ حاضر، ویژگی های روایت در این داستان بررسی شده و با ذکر شواهدی از متن نشان داده شده است که روایت آن به شیوة دانای کل و از زاویه دید بیرونی و دارای بسیاری از مختصّات...

داستان رستم و سهراب یکی از بخش­‌های گیرای شاهنامه‌­ی فردوسی است که از همان آغاز، به دلیل ماهیت تراژیک در میان عامه­‌ی مردم نیز رواج یافته‌­است. گیرایی این روایت سبب شده‌­است نقالان بیش از هر بخش دیگری از شاهنامه به این داستان روی بیاورند و گاه نیز به مقتضای حال و مقام، دگرگونی­‌هایی در اصل این روایت ایجاد کنند. هر چند پیش از این مرحوم انجوی ­شیرازی در اثر گرانسنگ «فردوسی و مردم» بخش­‌هایی از ای...

ندارد.

«حدیث» در لغت به هر چیز جدید گفته شده است؛ اما معمولاً این واژه در سخن و گفتار به کار می‌رود. «روایت» نیز در لغت به معنای جریان و نقل است؛ اما بیشتر در معنای گزارش کاربرد یافته است. این پژوهش با تکیه بر کاربردهای «حدیث» و «روایت» در نزد فهرست‌نگاران و قدمای رجالیان، تلاش نموده است فهمی بهتر از مقصود ایشان در گزارش شرح حال محدثان و ارزیابی آنها به دست دهد. تأکید این نوشتار بیشتر بر تبیین کاربرده...

بر اساس دیدگاه ساختارى ولادیمیر پراپ هر چند قصه‏ها به شکل‏هاى مختلف و با عملکرد اشخاص متعدد ارائه شده اند، اما از الگوى بنیادینى تبعیت مى‏کنند که ساختار همه آن‏ها را شکل مى‏دهد. این ساختار با تأکید بر کنش‏هاى روایت، اشخاص آن را مشخص مى‏سازد. تلخون بى تردید یکى از آثار برجسته روایى صمد بهرنگى، برجسته‏ترین نویسنده ادبیات کودک است. در این مقاله با شیوه‏اى تحلیلى، بر اساس نظریه پراپ ساختار روایى تل...

عنوان تحقیق حاضر تفسیر روایی سوره یوسف (آیات43 الی111) بر پایه روایات اهل بیت ? می باشد. باتوجه به اهمّیت نقش روایات تفسیری اهل بیت? در فهم دقیق قرآن هدف از نگارش این رساله فهم آیات مورد نظر با استفاده از آراء تفسیری ایشان و مقایسه مفاد ظاهری آیات با مفاد روایی و سپس فهم پیام ها و آموزه های مورد تأکید در آیات و روایات می باشد لذا آیات با توجه به موضوع، به چند دسته تقسیم شده و در دو دامنه معنایی ...