چکیده روایت در ساده ترین تعریف، بیان متنی است که معمولاً بر دو عنصر اساسی، شخصیت و حادثه استوار است. در نثر فارسی قرن چهارم تا ششم هجری قمری، اشکال روایی مختلفی چون: حکایت، قصه، داستان، گزارش، سفرنامه، رمانس و مقامه دیده می شود. در این پایان نامه این اشکال بر مبنای محتوا، موضوع و همچنین ساختار روایی در این پژوهش طبقه بندی می شوند. همچنین سیر تحول این اشکال نیز براساس مقایس? کتب دنبال می شود. ...

سوال این پروژه عبارت است ازاین که معیار اصلی ابن اعثم در اعتبار دادن به گزاره های تاریخی چه بوده است و فرضیه آن نیز چنین است: معیار اصلی ابن اعثم تبیین ارزشی رویدادهاست. برای آزمودن این فرضیه در ابتدا بررسی هایی درباره شخصیت ابن اعثم در چند مرحله انجام گرفته و ابعاد شخصیتی وی مورد واکاوی قرار گرفته است. در ادامه در چارچوب نظری تحقیق با استفاده از نظرات هگل یک الگوی سیاسی/تاریخی شکل گرفته است. ا...

افسانه روایتی شفاهی است که در طول زمان سینه به سینه نقل می شود و مفاهیم و مضامین گوناگونی از جمله عناصر اجتماعی را در بر دارند و البته در هر سرزمین رنگ محلی و بومی را به خود می گیرد. مطالعه جامعه شناختی فرهنگ عامه، به ویژه افسانه با توجه به ارزش های آن، ضروری به نظر می رسد. مازندران سرزمین افسانه هاست که از دیرباز در متون گوناگون ادبی زبانزد است. افسانه های مازندرانی (البته به معنای امروزی) باز...

تعیین تاریخ وفات پیامبر(ص) یک بحث علمی ـ تاریخی محض نیست, بلکه دارای ثمراتی است. این مقاله, بدون تکیه بر یک روایت خاص و با بررسی شش واقعه که در تعیین وفات پیامبر(ص) نقش دارند و با کنار هم قرار دادن آن وقایع, اقوال معروف شیعه و سنی را مورد بررسی قرار داده است و با رسم جداول, به طور دقیق اثبات نموده است که قول معروف و مشهور شیعه مبنی بر قرار دادن تاریخ وفات پیامبر(ص) در 28 صفر و قول معروف و مشهور...

یکی از عوامل مؤثر در فهم حدیث- بالاخص احادیثی که صدور آن بنا به اقتضاء یا اقتضائاتی بوده است. شناخت اسباب ورود حدیث است. گاه سبب در متن حدیث و گاه در سند و طریق آن ذکر می شود؛ اسباب صدور متنوع اند، گاه سبب آن سؤالی از معصوم (ع) است؛ و یا حدیث ناظر به امری تاریخی و یا حادثه و اتفاقی است که در پی آن روایت صادر گردیده است. شناخت حدیث مسبّب [حدیث دارای سبب] فواید زیادی دارد: وقوف بر معنای حدیث و مرا...

قاضی ابوعلی ‌المحسّن بن علی بن محمد تنوخی (384-327 ه. ق/994-938 م)، با استفاده از روش «روایت تاریخ به صورت حکایت»، فعالیت‌های اجتماعی مردمان روزگار خود را در چهارچوب شیوه بدیع نگارش خود در کتاب نشوار المحاضره و اخبار المذاکره یا جامع التواریخ، نقد و تحلیل کرده است. وجود انگیزه‌های خاص شخصی و موضوع شناسانه و نیز گزارش‌های ارزشمند تاریخی کتاب در ابعاد سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، اهمیت ویژه‌ا...

چکیده یکی از آسیب‎های اساسی منابع درسی برای دروس «ادبیات معاصر نثر» و «ادبیات داستانی» در دانشگاه‎های ایران، کلی‎گویی و ناروشمندی است. در این کتاب‎ها معمولاً به تاریخ توصیفی آثار داستانی و معرفی نویسندگان آن ها می پردازند و تقسیم‎بندی‎ها بر اساس ادوار تاریخی است. کمتر پیش آمده است که مؤلفان این منابع درسی به جریان‎شناسی آثار داستانی پرداخته باشند و معمولاً بر اساس ژانرهای روایی یا طبقه‎بندی‎های م...

در تاریخ بشری, تمدن هایی که تاریخ مکتوب ندارند روایت خود را به آیندگان اختصاص داده و تمایل چندانی به حفظ اعمال اجداد خود نشان نمی دهند. خلاف آن در مورد تمدن های سامی و غیر سامی صادق است که از قدیم الایام در سواحل مدیترانه و آسیای غربی جانشین یکدیگر شده اند. همان طور که پیدایش خط, تسهیلاتی را برای ثبت رفتار و مراسم انسان ها به وجود آورد, ویرانه های آثار باستانی نیز یادآور گذشت زمان و توالی انسان...

یکی از مسائل مهم در پژوهش¬های تاریخی درسال¬های اخیر، بازخوانی مجدد متون مرجع به منظور رسیدن به تفسیری علمی و تازه است. این مسئله موجب شده که پژوهش¬گران حوزه¬ی تاریخ به سراغ روش¬های جدید پژوهشی بروند و از این طریق نگاهی نو به منابع مهم و معتبر بیندازند. منابع تاریخ¬نگاری قرون اسلامی از معتبرترین و مهم¬ترین منابع برای تاریخ ایران است و پژوهش¬گران همواره برای تحقیقات مختلف تاریخی ناگزیر از استف...

هیچ واقعه گذشته فی نفسه واجد اهمیت نیست.شناخت آن تنها از این جهت ارزشمند است که ما را به بررسی و ارزیابی دقیق و عینی آینده هدایت کند.تاریخی که به این هدف کمک نکند به اندازه بلیط باطله اتوبوس، بی ارزش است. توماس ماکائولی چکیده هم سرنوشت بودن داستان و تاریخ، معمای غامضی نیست.زیرا اندکی دقت در مفهوم واژه تاریخ می تواند چاره ساز باشد.بی گمان این نکته پذیرفتنی است که جهان تشکیل شده از رویدادهای...