چکیده مسألة تثبیت نهایی متن قرآن در چند دهة أخیر از سوی برخی قرآن پژوهان غربی، موسوم به تجدیدنظرطلبان، مورد نقد و نظر قرار گرفته است. این گروه که در رأس آنها جان ونزبرو، نویسندة کتاب چالش برانگیز «مطالعات قرآنی»، و شاگردانش هستند، تمامی اِسناد و منابع مسلمانان در تعیین تاریخ دقیق تثبیت متن قرآن را با دیده ای تردیدآمیز مورد تجدید نظر قرار داده اند. یکی از این منابع، روایات اسلامی است که از منظر ...

چکیده این مقاله مسئله‌ مطرح‌شده در آیات اهل ذکر را بررسی می‌کند. آیهٔ 43 نحل و 7 انبیا، به مخاطبان دستور داده است مطلبی را از اهل ذکر بپرسند. در تعیین مخاطب، پرسش، پرسشگر و پاسخ‌گو، دیدگاه‌های مختلفی مطرح شده است. مسئلهٔ تأمل‌برانگیز، تبیین مراد از اهل ذکر است. پرسش‌شونده کیست؟ اهل کتاب یا آگاه به تاریخ پیشینیان؟ اهل قرآن؟ امامان معصوم؟ یا اهل علم و دانش؟ استناد هر مفسری، ظاهر و...

تعیین ترتیب و زمان نزول سوره‌ها ازجمله مباحث پرسابقه در تفسیر و علوم قرآن است. مسأله مهم در این زمینه، جایگاه سوره «مطففین» است که یا به عنوان آخرین سوره مکی یا اولین سوره مدنی محسوب می‌شود. بر اساس ادله نقلی و اجتهادی مورد استناد در تاریخ‌گذاری سوره‌های قرآن، ملاحظه می‌شود اغلب روایات موثق در ترتیب نزول، بیانگر نزول سوره «مطففین» پس از «عنکبوت» در پایان سور مکی است. همچنین باتوجه به تاریخ هجرت...

بیان‏ المعانی نخستین تفسیر تنزیلی است که در آن تمامی سوره های قرآن کریم را با الهام از مصحف امام علی(ع) و تکیه بر سیاق و نظم آیات و توجه به مقتضیات زمان نزول، از منظری تاریخی و بر اساس ترتیب نزول مورد بررسی قرار داده است. او بهترین روش تفسیری را روشی می داند که در بستر عصر نزول قرآن و بر اساس ترتیب نزول آن باشد. از آنجا که قرآن کریم به زبان عربی نازل شده، درک و فهم و تفسیر آن، آشنایی با علوم اد...

تعیین ترتیب و زمان نزول سوره‌ها ازجمله مباحث پرسابقه در تفسیر و علوم قرآن است. مسأله مهم در این زمینه، جایگاه سوره «مطففین» است که یا به عنوان آخرین سوره مکی یا اولین سوره مدنی محسوب می‌شود. بر اساس ادله نقلی و اجتهادی مورد استناد در تاریخ‌گذاری سوره‌های قرآن، ملاحظه می‌شود اغلب روایات موثق در ترتیب نزول، بیانگر نزول سوره «مطففین» پس از «عنکبوت» در پایان سور مکی است. همچنین باتوجه به تاریخ هجرت...

این پایان نامه با عنوان « بررسی قواعد تفسیر اثنی عشری » که اجمالاً می توان گفت : این پژوهش با مباحث مقدماتی مانند تبیین مسأله و پیش فرض های موضوع و ضرورت و اهمیت آن آغاز گردیده و پس از آن به معرفی مفسر و تفسیر اثنی عشری و بررسی ساختار آن پرداخته شده است . از موضوعات مطرح گردیده در این پژوهش بررسی روش تفسیری شاه عبدالعظیمی در توجه به قرائت صحیح است و چنین به نظر می رسد که مؤلف خود را مقید به ق...

چکیده از امام صادق (علیه السّلام) روایات تفسیری زیادی نقل شده است. از آن حضرت تعداد 162 روایت در جزء 26 قران نقل شده است. روایات تفسیری امام در بین کتب مختلف به صورت پراکنده ذکر گردیده است. در بین کتب دست اول، در جزء 26 قران، کتاب کافی حاوی بیشترین روایات تفسیری از امام ششم می باشد. تفسیر قمی نیز روایات زیادی از امام صادق نقل کرده است. تفسیر البرهان و نور الثقلین روایات تفسیری امام را به صورت ی...

این پژوهش کوشیده است با تمرکز حداکثری بر منابع اهل سنت و بررسی دیدگاه‌های احتمالی درباره مصداق «سائل» و دلایل آنان، برای این سؤال که چرا اخبار و روایات سبب نزول در این باره مختلف است و این اختلاف، به چه میزان در تعیین مصداق سائل دخیل بوده، پاسخی را جست‌وجو کند، ازاین‌رو با واکاوی روایات و توجه به اشتراک آنها در بیان ارتباط آیه 32 انفال با آیه نخست سوره معارج، محل نزول عذاب یا سکوت برخی نسبت به ...

ماهیت مباحث دانش تاریخ قرآن بر منابع تاریخی و روایی تکیه دارد. میزان استفاده از روایات و درستی تحلیل آنها قوت و ضعف دستاوردهای علمی را در این دانش تعیین می کند. رساله حاضر به ارزیابی میزان توجه دو قرآن پژوه معاصر، استاد معرفت و استاد زرقانی به منابع روایی و کیفیت تحلیل آنها در سه مبحث وحی ، نزول و جمع قرآن پرداخته است. برابر دستاوردهای پژوهش هر دو قرآن پژوه به استناد روایات، راه انتقال وحی به...

تفسیر ابن جوزی یا  «زادالمسیر فی علم التفسیر»، یکی از تفاسیر، نقلی روایی و واعظانه قرن ششم هـ. ق. است. این تفسیر به گفته مؤلف آن، نه خیلی مختصر و نه خیلی گسترده از لحاظ حجم است. این مقاله بر آن است تا روش و جایگاه تفسیر ابن جوزی را بیان کند. تفسیر زاد المسیر ابن جوزی که خلاصه‏ای از تفسیر بزرگ وی به نام «المغنی فی تفسیر القرآن» می باشد، شامل جمیع آیات قرآن است. سبک غالب بر این تفسیر، نقلی و روای...