ذات شعر عرفانی در اساس با رمز و راز گره خورده است. عارفان هم جهان را رازآلود می بینند و هم رازآلود می اندیشند. رازهایی در پس کائنات هست که هستی را قائم و پابرجا نگه داشته است؛ چنانکه این اسرار از پرده برون افتد مجموعه آفرینش از هم خواهد پاشید. عارفان رازدان و راز آشنایند و در مرحله ای دیگر پرده از برخی اسرار عالم برمی دارند. سالک در پایان سیر و سلوک و در برابر آن همه ابهام خلقت به مقام «حیرت» م...

ادبیّات را از هر دیدگاهی می توان مورد بررسی قرار داد. زبان فارسی با رمز و رازهای فراوانش و به عنوان نقطه ی اشتراک و پیوند دهنده ی ایرانیان و رمز هویّت و فرهنگ ما، در نظم و نثر، هزاران نکته و مجهولات فراوان دارد، که می توان با تدبّر و تحقیق به گره گشایی از آن دست یافت. عدد به عنوان یکی از جلوه های نماد، از دیرباز در میان اقوام گوناگون و از جمله ما ایرانیان دارای مفاهیم گوناگون است. در این پژوهش که ...

در این مقاله، به معرفی کهن الگوی آنیما و بازنمود آن در ناخودآگاه یونگ در برخی از اساطیر و ادبیات جهان و ادبیات معاصر ایران پرداخته، و با درنظرگرفتن دو نقش مثبت و منفی آنیما، برخی از ویژگی های آن در پهنه جهان و نمود آن ها را در غزلیات شمس ذکر کرده ایم. با توجه به شواهد حاضر در متن، آنیما در غزل های مولوی، ویژگی هایی مثل تسخیرکنندگی و فریبندگی، سرچشمه زندگی بودن، نومنی و تقدس و میانجیگری بین خودآ...

همواره تصور وجود خدایی راز آمیز و فراتر از ادراک بشری، و نیز باور به وجود حکمت مستور و حقایقوالا در متون مقدس ، دینی ای جاب می کند که این گونه مفاهیم تنها از طریق نما د و تمثیل منتقل شوند .کشف و تاویل معنی رمزی متون مقدس از دیرباز متناسب با شعور و استعداد فرد تاویل گر بوده است . بهعبارت دیگر ، فرد تاویل گر از متن مقدس ، رمز گشایی می کند . از این روی پیروان تاویل همواره برایمتون مقدس خود علاوه ب...

بدون تردید عشق لاهوتی برای عارفان کیمیای جهان و برای واصلان طریق هدی صیقل روان اسـت تـامرکب راهوار عشق نباشد طالبان کمال و مجذوبان جمال به وسیله کوشش به جایی نمی رسند و سیمرغ جان رادر قاف جانان پر می سوزانند و دیده باز را فرو می بندند مگر اینکه بویی از عشق مست حقیقت نـمـایـد و ازطبکاران الست گرداند در این کران میرزا محمد حسن زنوزیی خویی فقیه، عالم، ادیب و متکلم گمنام صـاحـببحر العلوم و مصائب ال...

زبان از مهم ترین ویژگی های بیانگر باورهای عارف است و به همین سبب اهمیت ویژه ای دارد. حلاج از عرفایی است که رمزهای زبانی آثار و سخنان او، زبان وی را از زبان معمول متمایز می کند. دستیابی به رویکردهای فکری و تجربیات او مرهون تحلیل و تفسیر این رمزها است. این نوشتار پس از توضیح رمز و رابطه مستقیم آن با تجربه عرفانی و تبیین دیدگاه حلاج درباره زبان رمزی، رموز زبانی حلاج را در سه بخش حروف، کلمات و تصاو...

میرزا قاسم فرزند میرزا محسن تبریزی معروف به زاهد از سخنوران و شاعران نیمه ی دوم سده ی یازدهم هجری است که در عهد شاه سلیمان صفوی در اصفهان زندگی می­کرده است. تاریخ دقیق ولادت او روشن نیست. نسخه ی خطی کلیات دیوان او شامل: غزلیات، قصاید، رباعیات، مثنوی سفینه النجات و منشآت می باشد. میرزا طاهر نصرآبادی که از معاصران وی بوده شرح حال و آثار او را در تذکره­ی خویش آورده است. از اشعاری که در مدح و منقبت...