امیرخسرو دهلوی، طوطی زبان­آورِ هند، از شاعران بنام پارسی­گوی (651 هند- 725دهلی) است، شکی نیست که بزرگ­ترین شاعر شبه قارة هند امیرخسرو است که برخی وی را سعدی هندوستان نامیده­اند. او در نظم و نثر پارسی توانایی کامل داشت و از استادان این فن به‌شمار می­رود. دیوان غزلیات امیرخسرو بارها در شبه قاره و ایران به چاپ رسیده است. چاپ­های تهران م. درویش و سعید نفیسی مورد عنایتِ اقبال صلاح­الدین در تصحیح بعدی ...

چکیده کمال ناصر، شاعر فلسطینی و مسیحی معاصر، از شخصیت های برجسته ی ادبیّات مقاومت به شمار می آید؛ وی، نقش بسزایی در گسترش ادبیات بیداری و آگاه سازی مردمی و دفاع از مظلومیّت و آزادی ایفا نموده است. کمال، علاوه بر مشارکت در فعّالیت های سیاسی و اجتماعی، احساسات و عواطف انسان دوستانه خود را در قالب شعر بیان کرده است. او جان خود را بر سر ایده های خویش فدا نمود. محتوای شعری کمال ناصر، غزل، رثا و بخش ز...

تحوّلات و دگرگونی خراسان در قرن ششم هجری، آذربایجان را به سبب جریان شعر و ادب فارسی، رونقی دیگر داد و زمینه را برای ظهور شاعران توانا مهیّا ساخت. ظهور همین شاعران با نگاهی نو و تازه خود زمینه‌ساز طرزی تازه شد. این تفاوت‌های عمده، در بهره‌گیری و نگاه آنان به اسطوره و حماسه نیز نمود دارد. خاقانی شروانی نیز یکی از همان شاعران توانای سبک آذربایجانی (= ارّانی) است که تصویرهای اساطیری شاخصۀ اصلی شعر اوس...

زن در فرهنگ‌های مختلف و در تمامی دوران، جایگاه و موقعیت خاصی داشته که با توجه به فرهنگ و سنت هر دوره جایگاه و موقعیت‌های متفاوتی می‌یافت. در تاریخ ایران پس از اسلام که با تمدن و فرهنگ اموی هم‌زمان بود زن حضور چشمگیری دارد و به صورت نسبی، این دو فرهنگ در زمینه جایگاه و موقعیت اجتماعی و فرهنگی زن، دارای تفاوت‌ها و شباهت‌های آشکار بوده‌اند. «خسرو و شیرین» نظامی و دیوان جمیل ب...

چکیده این نوشتار، به بررسی وطن، وطن دوستی و جلوه های آن در آثار پنج شاعر نامدار سبک خراسانی؛ یعنی فردوسی ، رودکی، فرخی، منوچهری و ناصر خسرو می پردازد. وطن جغرافیایی بر اثر تغییر و تحول سیاسی و اجتماعی به دست آمده، دنیا به عنوان وطن عاریتی انسان و جهان دیگر به عنوان وطن اصلی، نمودهای وطن هستند. فردوسی در رأس هرم وطن دوستی معرفی شده است. او به سرزمین مادری خویش عشق می ورزد. سرزمینی که روزگاری ...

آنچه موضوع این تحقیق است، بررسی و تبیین کیفیت (و نه کمیت) به کارگیری شگردهای بدیعی و بیانی و عروض و قافیه و نقد آنها در شعر علی معلم است. او شاعری است که می‌کوشد در عرصه­های گوناگون، شعرش را از سروده­های دیگر شاعران متمایز کند؛ در مباحث بلاغی نوآوری­هایی دارد که  گاه با توفیق همراه بوده و گاه این نوجویی­ها شعر را تا مرز غیر قابل فهم بودن پیش برده است. برجسته­ترین شگردهای بلاغی معلم عبارت‌اند از...

فلاسفه انسان را از جهت جامعیت خاص، عالم صغیر و جهان را ار جهت ارتباط میان موجودات و نظم و قاعده معیّنش، انسان کبیر نامیده اند و معتقدند، نمونه ای از آن چه در عالم وجود هست، در انسان نیز هست. خاستگاه نظریه عالم کبیر(macrocosm) و عالم صغیر(microcosm) و نظریه اندامواری اجتماع را عمدهً در نظریات افلاطون دانسته اند؛ امّا ردپای آن را می توان در اندیشه های فلاسفه پیش از او و سایر ملل جست و جو کرد. حکیم ا...

هدف این مقاله بررسی ثأثیر­پذیری ملک­الشعرا بهار از فردوسی است. به این منظور پس از بیان مختصری در مورد زندگی بهار در ارتباط با شاهنامه و شاهنامهپژوهی، تأثیرپذیری بهار از فردوسی در سه قسمت؛ ستایش فردوسی و شاهنامه، صحنه­پردازی­ها و توصیفات حماسی و کارکرد تلمیحات شاهنامه­ای در دیوانش بررسی شده است. شواهد تأثیرپذیری از دیوان استخراج شده و درصورت نیاز ارتباط آن با مسایل اجتماعی و سیاسی زمان سرایش اشع...