فرشته‌شناسی یا علم به مجردات قدسی از جمله معارفی است که هرچند به دلیل در پرده‌ی غیب واقع شدن موضوعش مبنایی وحیانی دارد، همّت عقل در رسیدن به آن هرگز کوتاهی ندارد، تا آن‌جا که فلاسفه‌ی متدین همواره درصدد ارائه‌ی شناختی عقلانی از ماهیت و اوصاف این موجودات شریف برآمده و ضرورت وجودشان را توجیه کرده‌اند. از آن­جا که یکی از مهم‌ترین مباحث فرشته‌شناسی، مبحث اثبات فرشتگان است؛ خصوصاً که ضمن استدلال بر وج...

فرشته شناسی یا علم به مجردات قدسی از جمله معارفی است که هرچند به دلیل در پرده ی غیب واقع شدن موضوعش مبنایی وحیانی دارد، همّت عقل در رسیدن به آن هرگز کوتاهی ندارد، تا آن جا که فلاسفه ی متدین همواره درصدد ارائه ی شناختی عقلانی از ماهیت و اوصاف این موجودات شریف برآمده و ضرورت وجودشان را توجیه کرده اند. از آن­جا که یکی از مهم ترین مباحث فرشته شناسی، مبحث اثبات فرشتگان است؛ خصوصاً که ضمن استدلال بر وج...

زندگی موضوعی اساسی و هدفمند پنداشتن آن از آموزه­های ادیان الهی است. قرآن کریم توجه زیادی به مسأله­ی زندگیِ مطلوب و معنی­دار بودن آن داشته و در آیات بسیاری زندگی انسان را امری غایتمند معرفی کرده است. قرآن زندگی این جهانی انسان را واقعیتی در خور تأمل و در ارتباط تنگاتنگ با آخرت پنداشته است. مکتب اسلام به عکس سایر مکاتب فکری، هدف­های مادّی و معنوی زندگی را توأمان و برای به کمال رساندن انسان­ها لحاظ ...

ابوزید با نگرشی هرمنوتیک، با استفاده از دو اصل تمایز دین با معرفت دینی و تاریخی نگری به بررسی سنت پرداخت. او تعریف اصطلاحی سنت و حجیت بخشی گسترده به آن را، معرفت دینی و مساله ای ساخته دانشمندان، در دوره ای متأخر از پیامبر(ص) دانست بنابراین دلیلی بر پذیرش آن ندید و آن را به نقد کشید. ابوزید با تکیه بر تاریخی نگری، پیامبر(ص) را بشری محدود به شرایط زمان و مکان، دانست و سنت نبوی را مساله ای تاریخی،...

از جمله رهیافت های عمده در بیان رابطه عقل و دین، دیدگاهی است که به «عقلگراییِ حداکثری» مشهور گشته است. تجلّی عقلگرایی حداکثری الهیات طبیعی و عقل محور بوده است، و مفروض الهیات طبیعی این است که معقولیت معتقداتِ وحیانی، شرط مقبولیت آنها را فراهم آورد. تفسیری از معقولیت که همواره مدنظر الهی دانان طبیعی بوده، با عنوان مبناگرایی یا بنیادگرایی سنّتی قلمداد شده که مطابق با آن گزاره های عقلانی یا پایه هستند...

ترجمه متون دینی به­ دلیل ویژگی­های خاص این متون، مبانی نظری ویژه­ای به­ همراه دارد. این متون به دو دستة وحیانی و غیر وحیانی تقسیم می­شوند که حساسیت هر یک در گذر از ترجمه با دیگری متفاوت است. کتاب نهج البلاغه از متون دینی غیر وحیانی اسلامی است. از ترجمه­های بنام آن یکی اثر سید جعفر شهیدی و دیگری اثر محمد دشتی است که سبک ترجمة هر یک از آن­ها با دیگری تفاوت دارد. نتایج بررسی مقایسه­ای موردی این دو...

ترجمه متون دینی به­ دلیل ویژگی­های خاص این متون، مبانی نظری ویژه­ای به­ همراه دارد. این متون به دو دستة وحیانی و غیر وحیانی تقسیم می­شوند که حساسیت هر یک در گذر از ترجمه با دیگری متفاوت است. کتاب نهج‌البلاغه از متون دینی غیر وحیانی اسلامی است. از ترجمه­های بنام آن یکی اثر سید جعفر شهیدی و دیگری اثر محمد دشتی است که سبک ترجمة هر یک از آن­ها با دیگری تفاوت دارد. نتایج بررسی مقایسه­ای موردی این دو...

این مقاله بر آن است تا رابطه تجربه دینی و پلورالیسم دینی را مورد بررسی قرار دهد. ابتدا سعی شده است تعریف روشنی از تجربه دینی و پلورالیسم دینی به دست داده شود. تجربه دینی به معنای مواجهه انسان با امور ماوراء الطبیعی یا مشاهده و مشارکت در آن ها یا دریافتی است که متعلق آن خدا یا امور مرتبط با خداست. پلورالیسم دینی راهی برای تبیین تنوع و کثرت ادیان و حیانی و غیر وحیانی است و بر آن است که تمامی اد...

در اندیشۀ موسوم به سنت‌گرا-بر مدار قرائتی که دکتر نصر ارائه کرده است- تفکیک میان سه نوع هنر ضروری است. بر اساس این نگاه: الف) هنر مقدّس دارای منشأ وحیانی بوده و از جانب خداوند و به واسطه فرشتگان، قدیسان و پیشوایان مذهبیِ شناخته شده بر انسان نازل شده تا نشانه‌ای بر امر قدسی، که همان ملکوت الهی است، باشد. ب) در هنر سنتّی، نشانه‌هایی از مضامین، تعالیم و روح امر قدسی وجود دارد؛ اما این هنر مستقیما ا...

ارتباط بین عقل و دین از جمله مسائلی است که متفکران اسلامی از دیرباز با امعان نظر به آن پرداخته اند. جستار حاضر این موضوع را از منظر غزالی و شیخ مفید به عنوان دومتکلّم و متفکّر بزرگ اسلامی بررسی می کند. نتایج به دست آمده در نوشته های غزالی مبین آن است که وی معانی چهارگانه ای برای عقل ذکر کرده است که عبارتند از عقل نظری و عملی و عقل اکتسابی و غریزی. در نزد غزالی علوم دینی بر علوم عقلی برتری دارد و ...