داستان حضرت داود (ع) و سلیمان (ع) به عنوان دو تن از پیامبران الهی با طول و تفصیل نسبی در سوره های متعددی از قرآن کریم بیان شده است. از سوی دیگر، در منابع یهودی و اسرائیلیات داستان حضرت داود (ع) و حضرت سلیمان (ع) بیش از دیگر قصص انبیا دستخوش تحریف قرار گرفته و با تهمت ها و بهتان های متعددی همراه گردیده است. در این پایان نامه تمام فصول جزیی و کلی داستان این دو پیامبر الهی ابتدا در قرآن کریم سپس د...

فاصله، پدیده ای قرآنی در پایان آیات است. سخن درباره آن از دوران سیبویه (د 180ق) آغاز گردید، اما رمّانی (د 384ق) اولین کسی بود که به تعریف و بررسی آن پرداخت. از آن زمان تا کنون تعاریف زیادی از علمای فریقین درباره فاصله ارائه گردیده است، اما تعریف جامع و مانعی که به همه ابعاد فاصله پرداخته باشد، یافت نمی شود. به دلیل اهمیّت و ضرورت وجود تعریف دقیق، لازم است ضمن بازخوانی و بررسی تطبیقی تعاریف «فاصله...

یوری روبین در پژوهش خود با عنوان «بوزینگانی رانده­شده باشید: مسخ بنی­اسرائیل به بوزینه و پس­زمینۀ کتاب مقدس و میدراشی آن» بر پایۀ ادلّه و شواهدی و با استفاده از روش مقایسه‌ای‌‌ ـ تحلیلی، داستان مسخ شدن «اصحاب سبت» در قرآن را برگرفته از داستان «منّ و سلوی» در کتاب مقدس دانسته است. پژوهش حاضر با روش تحلیلی‌ ـ انتقادی به ارزیابی دیدگاه­ها و مستندات روبین پرداخته و ضمن ردّ ادّعای وی با استفاده از آیات ...

پیچیدگی داستان زندگی و رسالت حضرت موسی(ع) در قرآن­کریم به ویژه در مقایسه با روایت کتاب مقدس، کاوش­های نو در متن آن را ضروری می‌سازد. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با هدف تحلیل شیوۀ روایی داستان، همراه با بررسی و تحلیل عناصر زبانی بر اساس نظریۀ «ژپ لینت ولت»، پیشنهادی برای حل پیچیدگی­ها و رفع تعارض­های ظاهری با توجیه ناهمخوانی داستان­های قرآنی با متون کهن است. این نظریه به تحلیل نوع روایت، شا...

ماجرای خلقت آدم(ع) ، از جمله داستان‌های قرآنی است که در متون تفسیری و بویژه تفسیرهای عرفانی، با ظرایف خاصی همراه می باشد. در این میان، کشف‌الاسرار میبدی با زبانی نمادین و تصویری، به تفسیر عرفانی این داستان می‌پردازد. روایت میبدی از این ماجرا، در نوبه ثالثه کشف‌الاسرار، لایه‌های درونی و دلالت‌های معنایی فراوانی دارد. نظر به تعدد سطوح رمزگانی در این داستان، این پژوهش به رمزگان‌شناسی این متن نظر د...

مکتب ساختارگرایی از جمله مکاتبی است که امروزه در حیطة نقد و تحلیل مسائل ادبی دیدگاه‌ها و ایده‌های جدیدی را به میدان ادب وارد کرده‌است و عموماً با استقبال فراوانی روبه‌رو شده‌است. مکتب ساختارگرایی در تحلیل قصص قرآن کریم کاربرد فراوانی دارد. یکی از جنبه‌های اعجاز هنری و تأثیرگذاری قرآن کریم، داستان‌های قرآنی و ساختار و درون‌مایۀ آن‌هاست، به‌گونه‌ای که شیواترین ابزار بیان، انتقال ...

اهمیت پژوهش در داستان های قرآن تا آنجایی است که نگارش، تفسیر و تدوین دربار ه آن از سده های اول اسلامی تاکنون مورد توجه عالمان و مولفان دینی بوده است. ویژگی های هنری قصه های قرآن و نحوه استفاده آن، انواع داستان پردازی و عناصر روایت داستانی چون سبک داستان پردازی، زمان، مکان، شخصیت پردازی، گفتگو، رویداد، تعلیق و ارتباط آنها با یکدیگر در کنار اهداف داستان پردازی و تصویرگری حقایق و معارف دینی از...

نمادها، همواره در دو حوزه ی معناگرایی و تصویرآفرینی نقش پربار داشته اند و همین دو خصلت ارزشمند ادبی سبب شده است تا نمادها در ساز و کار سرایندگی، به شکلی کارآمد مورد توجه قرار گیرند. شاعران نیز برای رهایی از ورطه ­ی تاریک و ناپیدای شعارزدگی وگریز از هرگونه سانسور، راهی جز تمسک به نمادهای گوناگون نیافتند .بر همین اساس می توان گفت یکی از انگیزه های رویکرد شاعران معاصر فلسطین به سمبل(نماد)، بیان غی...

یکی از ویژگی های برجستة داستان های منثور عامیانه که تا به حال کمتر بدان پرداخته شده، پیوند ژرف و معنادار آنها با کهن الگوهای داستان های پیامبران، یعنی تکرار و یا بازتولید بسیاری از رویدادهای زندگی پیامبران در متن آنهاست. در این حوزه، سه نوع نقش آفرینی پیامبران در داستان دیده می شود: نقش آفرینی فعّال پیامبران در روند داستان، نقش های فرعی آنان، بازسازی ماجراهایی شبیه داستان های مربوط به پیامبران. ...