در پژوهش حاضر تلاش شده «سیمای پری و زنان پری­ وار» در قصه­ های عامیانه­ ی هرمزگان بررسی و تحلیل شود. قصه­ ها و افسانه­ های عامیانه­ ی هرمزگان مانند بقیه­ ی اجزای فرهنگ عامه انباشته از بن مایه­های اساطیری متنوع و مملو از باورها و آیین­های کهن اقوام است. در نتیجه این ظرفیت را دارد که از منابع مهم شناخت فرهنگ و اندیشه­ ی ایرانی، مردم شناسی، جامعه شناسی و به طور کلی مطالعات فرهنگی مورد استفاده قرار...

کهن‌ترین نظریة ادبی بشر نظریة الهامی بوده است. این نظریه در اولین مظاهر خود، در باور انسان عصر اساطیر، الهام را به خدایان و فرشتگان نسبت می‌داد و در جدیدترین مظاهر خود، روان ناخودآگاه انسان را منبع الهام می‌دانست. تاریخ تطوّر بوطیقای الهام، در جهان غرب به چند دوره اصلی تقسیم می‌شود: مدلهای باستانی الهام؛ احیای نظریة یونانی- رومی اصل الهی شعر و جنون الهامی شاعر در عصر رنسانس؛ مدل‌های روشنگری و رم...

پس از ورود و پذیرش آیین اسلام در ایران، موج گسترده‌ای از باورها، اسطوره‌های اسلامی و سامی و در پی آن عناصر عرفانی، ادبیات حماسی ایران را تحت تأثیر قرار داد. این تأثیرات دامنة وسیعی از تغییر و دگرگونی‌های ساختاری و محتوایی را در بر گرفت؛ به‌گونه‌ای‌که تغییر ایدئولوژی نویسنده بر مسائل بسیاری أثر‌‌ گذاشت که از آن جمله به جریان داستان، اعمال و رفتار قهرمانان، تعامل میان شخصیت‌های داستان و حتی تعیین...

از جمله دیدگاه‌های مهم درباره اسطوره دیـدگاهِ امیل ‌دورکیم، جامعه‌شناس فرانسوی، است. دورکیم معتقد است که اسطوره‌ها ازلی نیستند، بلکه تابع عوامل تاریخی و به تبعِ آن، عوامل اجتماعی و جغرافیایی‌ هستند. این دیدگاه درباره اسطوره‌های ایرانی نیز درست به نظر می‌رسد؛ از این رو، در این جستار اسطوره‌های ایرانی از این منظر بررسی شده‌اند. بر این اساس، باور به نخست از خاک بودن وجود انسان و آسمان در اسطوره‌های ...

نقد ادبی در سال­های اخیر با اقبال فراوانی از سوی پژوهشگران مواجه گردیده است. جدای از انبوه کسانی که نقد آثار ادبی را رسالت و خویشکاری خود ساخته، آثار متعددی در نقد آثار شاعران و نویسندگان آفریده­اند، برخی دیگر از پژوهشگران معاصر به مباحث پیرامونی نقد ادبی چون جامعه شناسی نقد توجّه کرده، به نقد و مباحث آن پرداخته­اند؛ تاریخ نقد ادبی یکی از این مباحث پیرامونی است که درچند دهۀ گذشته نگاه بسیاری از ...

در اوایل سدة سوم پیش از میلاد و روزگاری که با فروپاشی قدرت هخامنشی، حکومتی بیگانه زمام امور را در دست گرفته بود، قومی ایرانی از مناطق شرقی ایران زمین برخاسته و حکومتی ایرانی برپا داشت. از ویژگی‌‎های این حکومت که با عنوان پارتیان/ اشکانیان شناخته می‌شوند، هنر جنگجویی و مرزبانی بود که سبب گردید در تاریخ ایران، دورانی با عنوان عصر پهلوانی و حماسی آغاز گردد. بدین سان مسئلة اصلی در این پژوهش بر این ...

آجرهای لعاب دار نفیس مکشوفه از تپه ربط، منتسب به حکومت محلی ماناها در هزاره اول پیش ازمیلاد در شمال غرب ایران می باشد. انجام مطالعات فنی باعث شناخت تکنولوژی ساخت لعاب دراین آجرهای منحصر به فرد، و نیز روشن نمودن هنر لعاب سازی در ادوار پیش از هخامنشیان در ایران خواهد بود. ویژگی این آجرها تنوع بسیار در فرم و نقوش آنها می باشد. بیشتر آجرها به فرم مکعب، مکعب مستطیل های کنگره دار می باشند. نقوش این ...

آیین بودا و سنت های وابسته به آن در تمام سطوح زندگی مادی و معنوی ملت های دیار شرق به ویژه هند از تمایز های طبقاتی معمول در اجتماعات غرب از نفوذ زیادی بر خوردار بوده است. این جنبه از فرهنگ و هنر ملت های آسیایی به پژوهش های بس بیشتری در آینده نیاز دارد. بسیاری از پژوهشگران از یک سو می پذیرند که آیین بودا با باورهای خام و ابتدایی مردم هند و دیگر کشورهای جنوب شرقی رشد کرده و بیشترین بخش آن، پس از ب...

تاریخ اندیشه دینی در مقاطعی از عصر خود شاهد ظهور اندیشمندانی بوده است که با اندشه خود تحولاتی در اندیشه و عمل دینی عصر خود و حتی پس از آن پدید آورده اند. آنها با ارائه اندیشه های جدید بر غنای فرهنگ دینی و بشری افزوده اند. علامه محمد اقبال لاهوری و سوامی سرسوتی دایاناندا از جمله این متفکران بزرگ می باشند که با بیان و ترویج افکار و اندیشه های اصلاحی خود تغییر و تحولاتی بنیادین در اندیشه و معرفت د...

تپة ده نو در مطالعات سطح­الارضی محققین آمریکایی در خوزستان شناسایی و در سال‌هایی ١٩٦٨ و ١٩٧٠ میلادی توسط استو (Steve) مورد بررسی قرار گرفت که طی آن چند آجر کتیبه­دار یافت شدند. گنجوی و کارتر (Carter) نیز در آنجا چند نمونه آجر کتیبه­دار پیدا کردند. قدیمی­ترین آجرنوشته یافت شده مربوط به دوران حکومت پادشاه ایلامی، ایگی هلکی در حدود قرن چهاردهم پیش از میلاد می­باشد. پس از او از دیگر شاهان ایلامی، ش...