شهر کاشان مرکز رشد و بالیدن شخصیتهای اثرگذار در فرهنگ و تمدن اسلامی در سده های پنجم و ششم هجری است. فهرست منتجب الدین از آثار برجسته رجالی این دوره و حاوی شماری درخور توجه از چهره های علمی، ادبی و فرهنگی آن دوران است. این مقال پس از مقدمه ای کوتاه به تخریج نام و نشان آنان از کتاب مزبور پرداخته است.

قاضی صاعد اندلسی دانشمند و مورخ قرن پنجم هجری در کتاب نامدار خود، التعریف بطبقات الامم، رویکردی خاص به مقولة علم دارد که بر پایة آن می توان این کتاب را در ردة کتب تاریخ علم قرار داد. در این مقاله با معیارهای امروزینِ تاریخ نگاری جایگاه این کتاب در دو حوزة تاریخی و علمی به طور مستقل و با هم بررسی می شود.

خواجه حسین ثنایی مشهدی، از شعرای برجستۀ قرن دهم هجری است. اثر مشهور ثنایی دیوان او است؛ اما جز این، در برخی از منشآت قرون بعد، نامه‌هایی نیز از او به‌جای مانده است. همچنین، یک مثنوی هشتصد بیتی به‌نام اسکندرنامه از او در دست است. به‌جرأت می‌توان گفت که کمتر جنگ و مجموعه‌ای بعد از قرن دهم سراغ داریم که غزلی یا قصیده‌ای و یا حتی بیتی از ثنایی را در خود جای نداده باشد. در این مقاله، ضمن گذری بر زند...

همواره پایداری سیاسی، زمین ههای فرهنگی، و بستر جغرافیایی و اجتماعی موجب افزایش تجارت و رونق اقتصادی می شود که این امر ساخت راهها و بناهای وابسته به آن را به همراه دارد. سلجوقیان در سایۀ پادشاهانی همچون ملکشاه، سلطان سنجر، آلب ارسلان و صدارت خواجه نظام الملک طوسی توانستند اولین حکومت مقتدر مرکزی در ایران و ثبات را در قلمرو حکومت خود ایجاد کنند. در دورۀ سلجوقی رونق و توسعۀ اقتصادی موجب شد برای او...

درب چوبی منسوب به خواجه مرجان بن عبدالله، متعلق به قرن هشتم هجری قمری، مقارن با فرمانروایی شیخ اویس، دومین سلطان جلایری است. این درب که فاقد شناسنامه اطلاعاتی است، اکنون در موزه‌ی ملی ایران نگهداری می‌شود. جلوه‌های آفرینش این درب با تسلسلی از تقابل‌ها و به مدد انعکاس جوهره‎ ناب اشکال هندسی و بسط مفاهیمی نمادین چون صلیب شکسته و نوشتار (مُسَبِّبَ الاَسبابِ وَ یا مُفَتِّحَ الاَبوابِ)، شکل گرفته‌است. در این جستار...

بیلانکوه یا ولیانکوی از محلات تاریخی شهر تبریز است. اشتهار این محله به نام «بیلانکوه» را به وجود مدفن اکابر اولیاء و عرفای تبریز در آن منسوب می کنند. مزارات بیلانکوه همواره از اهمیت خاصی برخوردار بوده‌اند، مرقد و مزار بزرگانی چون : اخی سعدالدین (عارف نامدار قرن ششم هجری)، کمال الدین مسعود خجندی (شاعر و عارف قرن هشتم هجری) کمال الدین بهزاد هراتی (نگارگر بزرگ قرن دهم هجری) و جز آن در این محله واق...

منوچهری دامغانی، از شعرای طراز اول ایران در نیمه اول قرن پنجم هجری، شاعر طبیعت و عشق و نشاط و زندگی است. شاعری است لطیف طبع و شیرین سخن و دارای اشعاری طربناک و دل انگیز...

ابوسعید ابوالخیر از عرفای بزرگ قرن چهارم و نیمه اول قرن پنجم هجری است که مانند برخی از دیگر عارفان و صوفیان، اثر مکتوبی از خود باقی نگذاشته است و آنچه از سخنان او که به ما رسیده است حاصل کوشش یاران و مریدان وفادار اوست که در جمع­آوری سخنان و احوال او  اهتمام ورزیده‏اند. رباعیات ابوسعید، بخش ارزشمندی از گنجینه ادب فارسی است و نمایانگر جزئی از تاریخ تحول زبان در قرن پنجم و ششم هجری است. در این جس...

حزب دموکرات فارس از آغاز تا انجام به وسیله ی: رحیمه منفرد حزب دموکرات فارس به عنوان شعبه ای از حزب دموکرات ایران با اعزام حیدر خان عمو اوغلی و میرزا قاسم خان آصف الملک از تهران، در اواخر ربیع الاول 1329 هجری قمری/ فروردین 1290 هجری شمسی ومارس 1911 میلادی در دوره احمد شاه در شیراز تشکیل شد. پایان نامه حاضر که سعی دارد حزب دموکرات فارس را از آغاز تا انجام مورد بررسی قرار دهد در سه فصل گردآ...

با عنایت به لزوم اخلاق و فلسفه آن با توجه به معضلات اخلاقی جامعه بشری و معرفی الگوی اخلاقی ، آراء عارف بزرگ جهان اسلام خواجه عبدالله انصاری وتشخیص و توافق نظر او با آراء و الگوهای اخلاقی دینی عرفانی ضرورت این پژوهش احساس می گردد. در ابتدا تعریف و فلسفه اخلاق و لزوم آن مورد پژوهش قرار گرفت و سپس شناسایی نظری در مفاهیم اخلاقی از طریق الگوی مناسب که خود عامل آموزه های اخلاقی باشد که در این راستا ...