آیة﴿لاَ إِکْرَاهَ فِی الدِّینِ﴾به عنوان یک اصل راهبردی در سرلوحة تعامل نظام مترقّی اسلامبا پیروان دیگر ادیانمطرح و پژوهش پیرامون آن، دررفع بسیاری از ابهام‌های اجرای احکام اسلام راهگشاست. این پژوهش کنکاشی در گسترة کلامی،تفسیری آیة مزبور است که نخست به مفهوم‌شناسی واژه‌های آیه و موارد کاربرد آن در قرآنو آنگاه به تحلیل اقوال مفسّران در مفهوم‌شناسی آیه پرداخته است و بدین نتیجه می‌رسدکه «دین»، باور، خضوع و عقد...

آیه‏ اللّه‏ بهشتی آزادی را گوهر آدمی و نشان دهنده هویت و شخصیت انسان می‏داند و معتقد است انسان می‏تواند در زندگی خود دست به انتخاب‏گری بزند و زندگی، محیط، جامعه و نظام سیاسی خویش را ساخته و در آن تأثیر بگذارد. در این راستا مردم در نظام سیاسی از حق رأی و آزادی انتخاب برخوردارند و می‏توانند در برابر امور نامطلوب واکنش نشان داده، انتقاد و اعتراض کنند و بر عملکرد مسؤولان نظارت داشته باشند. از دیگر س...

در یک جامعه ی مردم سالار که قواعد دموکراسی در آن رعایت می گردد، شاید اساسی ترین موضوع، «پاسداشت و تضمین اجرای حقوق و آزادی های شهروندان» می باشد. حقوق و آزادی های عمومی، مجموع مزایا و تسهیلاتی است که افراد جامعه ی دموکراتیک از آن متنعم می شوند و در واقع برای آن ها، نوعی استقلال و خودباوری را به ارمغان می آورد تا از طریق آن، شخصیت خود را رشد و تکامل بخشند. از عناوین قابل ذکری که امروزه در قوانی...

از مشخصه‌های اصلی حکومت‌های مردم‌سالار و نیز یکی از مهم‌ترین اهداف حکومت‌هایی که داعیه مردمی بودن دارند، تحقق حاکمیت قانون است. حاکمیت قانون مستلزم وجود شرایط و عناصر شکلی و ماهوی خاصی است که دستیابی به آنها بدون نظارت نهادهایی که کار ویژه آنها نظارت و بازرسی است -اگر نگوییم غیر ممکن- قطعاً دشوار خواهد بود. قانون اساسی ایران که التزام به حاکمیّت ملت و قانون را در کنار حاکمیّت شرع به رسمیت شناخته ا...

یکی از ابعاد مهم زندگی انسان ها کارشان می باشد، بخصوص زمانی که افرادی برای امرار معاش و تأمین هزینه های زندگی مجبورند در خدمت دیگری باشند و از فردی به نام کارفرما تبعیت کنند، موضوع اهمیت بیشتری  می یابد. زیرا از حالت یک امر فردی و شخصی خارج و جنبه جمعی و گروهی به خود می گیرد و روابط حقوقی مطرح می‌گردد. در این میان به دلیل آثار و تبعاتی که انقلاب صنعتی بر روابط کارگران و کارفرمایان گذاشت، موجب ش...

پرسش از رابطه حق و عدالت، مجال مناسبی را برای بازنمود برخی از مهم ترین تقابل های فکری در زمینه ارزش های بنیادین سیاسی مثل عدالت، برابری، آزادی و حقوق بشر می تواند فراهم کند. با توجه به این که عده ای از اندیشه ورزان معاصر  علاوه بر اختلاف در مبانی، تفاوت های روش شناسانه با هم دارند لازم است میان حق و عدالت در سطوح و لایه های معرفتی متعددی نسبت سنجی شود. این نوشتار به اختصار با ذکر برخی از نمونه ...

حق واژه ای است که هم برگزاره های صادق در حکمت نظری دلالت می کند و هم بر کردارهای عادلانه درحکمت های عملی حق به معنای عدالت همان حق پیشینی(=حق طبیعی=حقوق بشز) است که اعتبار خود رااز یک مرجع قانونی و شرعی اخذ نمی کند به تدریج این حق به حق قانونی فروکاسته شد حق قانونی بیشتر یک امتیازاست تا حق و حقوق خصوصی فقط همین حق را شایسته مطالعه درمباحث حقوق مدنی می داند درمرحله بعد مفهوم حق از حق قانونی نیز...

اصل تحدید حقوق و آزادی های عمومی با استناد به مفاهیمی مانند نظم عمومی ناگریز و لابدی است زیرا حیات جمعی وابسته به محدود کردن حقوق و آزادی ها بوده و همچنان که استبداد و محو مطلق حقوق و آزادی ها امری ناشایست و قبیح می باشد ، آزادی مطلق و بدون محدودیت اولاً، ممکن نیست و ثانیاً، آغاز خود استبداد است . نظم عمومی یکی از عناوین تحدیدی حقوق و آزادی می باشد که کارکردهای خاصی در حوزه های مختلف داشته و دوشا...

آگاهی از جمله حقوق شهروندی است. این حق دارای ابعاد گسترده ای می باشد. از سویی حق جستجو یا دسترسی به اطلاعات را می توان یکی از ضروری ترین عناصر آزادی بیان دانست و از دیگر سوی مردم سالاری نیز بدون تضمین حق آگاهی نمی تواند متضمن آینده ای روشن باشد. حق آگاهی دارای دو مفهوم مضیق و موسع می باشد. این حق در مفهوم مضیق آن، آزادی در جستجوی اطلاعات را مد نظر قرار می دهد، اما مفهوم موسع آن، شامل حق دسترسی ...