یکی از مسائل مهمی که بعد از ازدواج مطرح می­شود، معاش خانواده است. از نظر اسلام تأمین هزینه خانواده به عهده مرد بوده و زن هیچ­گونه مسؤولیتی دراین رابطه ندارد. در قانون مدنی بیان شده که پس از وقوع نکاح، زن و شوهر به حکم قانون، حقوق و تکالیف گوناگونی نسبت به یکدیگر پیدا می­کنند(ماده 1102 ق.م.) یکی از این حقوق، حق نفقه زوجه می­باشد که در صورت  نشوز وی و انحلال نکاح  از بین می­رود.  واژه­ی نشوز در م...

هدف از پژوهش حاضر بررسی دیدگاه زن مدارنه در آثار سیمین دانشور است تا به این پرسش پاسخ داده شود که، آیا او در آثار داستانی خود گرایش‌های زن مدارانه و فمینیستی داشته است؟ داستان‌های دانشور، که از نویسندگان معاصر است، نوعی دیدگاه رئالیستی است که نسبت به وضعیت زن در جامعه و روزگار دارد. در پردازش شخصیت زن، نویسنده تلاش می‌کند که با نمادگرایی زنی بیافریند که باید باشد. این سازگاری نتیجه‌ی تحکّم خودآگ...

جنبش مشروطه از چه زمانى آغاز شد؟ آیا مى‌توان یک آغازگاه براى جنبش مشروطه تعیین کرد؟ کدام یک از نیروهاى اجتماعى فعال در بستر اجتماعى ایران جرقه این جنبش را زدند؟ این‌ها پرسش‌هایى است که در این مقاله به آن‌ها پرداخته مى‌شود. در این راه، ضمن مرور مواضع متفاوت روایى، پیوست انگار، گسست انگار، و بسگانه انگار به مقوله تاریخ‌پژوهى و نقد دیدگاه‌هاى برگسون و برودل و گورویچ، با تکیه بر رویکرد تبارشناختى ف...

مطالعات روستایى در ایران بیشتر متمرکز بر تلقى از روستا بهمثابه امرى اقتصادى و مادى بوده است. به گونهاى که در نوشتههاى مطالعات روستایى امر سیاسى بهعنوان یک متغیر مستقل و تعیینکننده در تحلیل مسائل و مناسبات اجتماعى، فرهنگى و اقتصادى مورد غفلت واقع شده است. مقاله حاضر بر آن است که نشان دهد امر سیاسى نقش مهمى در تفکیک و تمایز میان روستاییان برمبناى دوست و دشمن داشته و براى نوع و ماهیت امر اجتماعى س...

برای ایجاد رابطه ای سالم و دور از هرگونه درگیری بین همسران، شناخت جایگاه و مسوولیت هر یک از آنان در زندگی مشترک ضروری به نظر می رسد. در نظام حقوقی اسلام، حقوق مالی ناشی از ازدواج، در مورد زن و مرد یکسان نیست و پرداخت مهریه زن در هنگام عقد ازدواج و تامین هزینه های زندگی تماما بر عهده مرد است؛ در حالی که در سایر مکاتب و نظام های حقوقی غرب کلیه حقوق و تکالیف مالی خانواده به نسبت مساوی میان زن و مر...

خانواده نهاد مقدسی است و تمام ادیان در تمام ادوار به آن اهمیت داده اند. در دین مبین اسلام نیز شارع مقدس با تأکید ویژه ای که بر تشکیل خانواده و حفظ آن دارد، به منظور رضایت زوجین از زندگی مشترک حقوقی را در روابط زناشویی برای زن و شوهر در نظر گرفته است. یکی از مباحثی که در دعاوی خانوادگی و به طور کلی در زندگی مشترک مطرح است مسائل مربوط به نشوز است، که در اصطلاح شرع به تخلف زن یا مرد از تکالیف متقا...

ادبیات نیز چون هر پدیده ی انسانی دیگر، تحت تأثیر شرایط و فرهنگ جامعه و تفکر حاکم بر آن است. از آن جا که زن نیز جزئی از جامعه ی بشری است، خواه ناخواه وارد عرصه ی ادبیات شده است. حضور زن در ادبیات، تحت تأثیر تفاوت های فردی انسان ها و طبعاً زنان، گاه مثبت بوده و گاه منفی است. در شعر کلاسیک فارسی، به دلیل حاکم بودن نظام مردسالار بر جامعه، به زن به عنوان جنس دوم و موجودی در خدمت امیال مرد نگریسته می ...

دین مبین اسلام با اشراف کامل بر تمام ابعاد انسان به تشریع احکام، حقوق و قواعدی در راه تعالی و کمال انسان پرداخته است. حقوق در اسلام برای تعیین محدوده هر فرد و ارتباط این محدوده با جامعه تعریف شده است. یکی از این حقوق تعریف شده، حق غیر مالی است که بر رفع نیازمندی های اخلاقی و عاطفی نظر دارد. از آنجا که زن هم به مثابه مرد و شاید بیشتر در تداوم زندگی و استحکام خانواده و اصلاح جامعه نقش دارد، حقو...

علوم اجتماعى در ایران با استناد به میزان کمى انتشارات به کم‌کارى و عدم هماهنگى با جریان پرشتاب تولید و انتشار علم متهم شده است. مسئله اصلى نوشتار حاضر این است که این اتهام با توجه به داده‌هاى عینى و بى‌طرفانه تا چه حد متوجه علوم اجتماعى در ایران است؟ با توجه به ادبیات جامعه‌شناسى علم، انتشار از سویى ذخیره انواع سرمایه را غنى مى‌کند و از سوى دیگر ابزارى براى منازعه رقابتى در میدان علم و اثبات ش...

  تبیین و تحلیل نقش حکومت در اصلاح و ارتقاى سبک زندگى، بربنیاد تفکر اسلامى - دینى، از مسائل مهم و راهبردى درجامعه اسلامى است. نقش حکومت، بیش‏تر از دو راه دنبال و پى گیرى شده است: نخست رفتار و گفتار کارگزاران حکومت و دیگر، ساختار اجتماعى. سبک زندگى )خرده سبک وکلان سبک زندگى( درساختار اجتماعى شکل مى‏گیرد و حکومت در تولید وتوسعه ساختار اجتماعى مسؤولیت مستقیم دارد. دراین فرآیند، حکومت از راه: ایجاد...