کلمات اهل بیت - که ریشه در آگاهی‏‏های وحیانی دارد - از ویژگی‏‏هایی چون اشارات،‏‏ معاریض، و محاسن برخوردار است. ‏‏در این مقاله تلاش شده است تا نشان داده شود که یکی از موثرترین راه­ها برای شناسایی و شناساندن این ویژگی‏‏ها، ‏‏ملاحظه روایات تفسیری آن بزرگواران در مقایسه با منقولات تفسیری صحابه و تابعان است؛ ‏‏چه این که در نگاه مقایسه‏‏ای، علاوه بر آشکار شدن وجوه تمایز بین سخنان معصوم و غیر معصوم،‏‏...

پس از فروپاشی حکومت تیموریان به تدریج سه قدرت اوزبک، صفوی و عثمانی در منطقه نمایان شد. در ماوراءالنهر اوزبکان با گرایش سنی، در ایران صفویان با گرایش شیعه و در آسیای صغیر و بین النهرین دولت عثمانی سنی که در پی احیای خلافت بود. بدون شک در سده های میانه عامل مذهب به عنوان یک فاکتور اصلی در تکاپوهای سیاسی و نظامی به شمار می آمد و با توجه به این که دو دولت اوزبک و عثمانی از طرفداران سرسخت اسلام ارتد...

شعر شیعی در بسیاری از دوره های ادبیات عرب، به عنوان بهترین نمونه‏های عربی که توسط شاعران متعهد شیعه سروده شده، درخشیده است. شاعران شیعه تنها، برای اطاعت از دستورات قرآن کریم و پیامبر گرامی اسلام به مدح اهل بیت? پرداخته اند. شعر شیعی در بسیاری از دوره‏ها، بازتاب و پژواکی از عقاید حقه شیعیان نسبت به خاندان گرامی پیامبر? می باشد. در عصر مملوکی تعدادی از شاعران به مدح و ستایش اهل بیت? پرداختند و شع...

مرجئه یکی از نخستین جریان های فکری ـ سیاسی جهان اسلام به شمار می رود. تا کنون اغلب مطالعات انجام شده درباره این فرقه, معطوف به همسویی آنان با امویان بوده است. مقاله حاضر از منظری متفاوت به مرجئه و نقش آنان به عنوان یکی از عوامل موثر در انتشار اسلام در میان گروهی از اهل ذمه می پردازد و نشان می دهد که بعضی از اینان در دفاع از نومسلمانان, حتی رودرروی عمال اموی ایستاده و دست به شورش هایی نیز زده اند.

هویت پدیده ای است، چند وجهی، پیچیده و بین رشته ای. منظور این تحقیق از هویت عبارت است از: خاص و متمایز بودن، ثابت و پایدار ماندن و به جمع تعلق داشتن. هرگونه هویت سازی مستلزم ایجاد مرز و توسل به مرجع های ثابت و پایدار است. این مراجع همان عناصر سازنده هویت از قبیل، زبان، دین، سرزمین، و تداوم آنهاست. موضوع هویت و بحران های مرتبط با آن در مقاطع مختلف تاریخ ایران برای ایرانیان مطرح بوده است. در ساله...

چکیده داد و ستد و تجارت جزء لاینفکّ زندگی بشری محسوب می شود؛ از این رو همواره میان افراد، دین و تعهد برقرار خواهد بود. به منظور ایجاد التزام و پایبندی بیشتر بدهکاران در قبال تعهدات خود و پشتیبانی از طلبکارانی که توانائی ارائه ی مدارک لازم را برای اثبات حقانیت خویش ندارند، حق تقاص در اسلام مشروع دانسته شده است. مشروعیت تقاص در فقه اسلامی بر مبنای کتاب، سنت، اجماع، عقل، بناء عقلاء و قواعد مرتبط ب...

توحید دارای اقسام و مراتبی می باشد که مهم ترین آنها توحید ذاتی، صفاتی، افعالی و عبادی می باشند. در این میان توحید ذاتی، اولین و شاید عالی ترین مرتبه از مراتب توحید، و نیز زیربنای تمام مراتب توحید می باشد که مراتب دیگر همگی به نوعی از آن مشتق می شوند. خود توحید ذات شامل دو مقام می باشد: یکی واحدیت ذات یعنی اینکه خدا یکی است و مانند و شبیه و همتا و جایگزین ندارد و در اصطلاح خداوند واحد است، البته...

پرداختن به آثار نقاشان ایرانی در قرن نهم ه.ق. می تواند جذاب باشد، چرا که به فرهنگ عامه توجه نمودند و از آن تاثیر پذیرفتند. تاثیرپذیری از محیط خود، باورها و اعتقادات دینی و غیردینی، زندگی روزمره، نوع لباس و آداب و رسوم، همگی مبین آن است که نقاشان ایران و فرهنگ عامه پیوند درونی برقرار کرده اند و در این راستا، شناخت و تطابق بین هنرمند و فرهنگ عامه - بخصوص در گذشته - می تواند جالب توجه باشد. هنرمند...

اهمیت مسأله «مشروعیت» از آن روست که ثبات و بقای نظام سیاسی، به تحقق مشروعیتِ آن وابسته است و لذا هر حکومتی می کوشد پایه¬های «مشروعیت» خویش را مستحکم کند و حتی حکومت¬های جائر و غاصب نیز تلاش می¬کنند تا به شکلی، حاکمیت خود را با نوعی از «مشروعیت» و لو کاذب بیآرایند. بدین¬رو، مبنای «مشروعیت» حکومت دینی، همواره از مباحث محوری و پر چالش میان متفکران دینی و سیاسی بوده است. نوشتار حاضر، با استفاده از ب...