تأسیس تلگراف در ایران به عنوان یک ابزار ارتباطی بین نواحی مختلف کشور، از تحولات بزرگی بود که در اطلاع رسانی سریع و به هنگام بسیار موثر بود. این ابزار ارتباطی هم در خدمت حکومت جهت ارسال فرامین و احکام حکومتی به مناطق مختلف نقش ایفا می کرد و هم به سرعت می توانست مردم مناطق مختلف کشور را در جریان حوادث قرار داده و بویژه در جنبش های اجتماعی عصر قاجار نظیر جنبش تنباکو، و انقلاب مشروطیت و استبداد صغی...

هرچند ظهور تحرکات قومی در ایران را نمی‌توان صرفاً به نقش‌آفرینی جنبش چپ فروکاست، اما نقش‌آفرینی جنبش مزبور در مناطق قومی ایران، واقعیتی قابل‌توجه در بررسی تحولات قومی ایران می‌باشد. بلوچستان ازجمله این مناطق قومی است. در جریان پیروزی انقلاب اسلامی، بلوچستان برای اولین بار شاهد ظهور و فعالیت گروه‌های چپ‌گرا بود. بانیان اصلی این گروه‌ها تحصیل‌کردگان بلوچ بودند. با توجه به نوظهور بودن این گروه‌ها، ...

این مقاله به تحلیل رویکرد مطبوعات سیاسی نیمۀ دوم سال 1329 به جنبش ملی شدن صنعت نفت ایران می‌پردازد. این تحلیل با هدف تعیین میزان تأثیر مطبوعات سیاسی این دوره بر روند شکل‌گیری و به ثمر رسیدن این جنبش انجام گرفته است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و برای گردآوری اطلاعات از مطالعۀ اسنادی و کتابخانه‌ای بهره گرفته شده است. برای انجام این پژوهش با استفاده از روش نمونه‌گیری کوتایا انتخاب موجه، 269 سرمق...

کشور عراق در آغاز قرن بیستم میلادی بخشی از امپراتوری عثمانی و متشکل از سه ایالت بغداد، بصره و موصل بود. مهم‌ترین حادثه در آن دوره پیدایش جنبش ملی‌گرایی عرب، نهضتی فراگیر و منادی وحدت اعراب بود. در عراق جنبش ملی عرب بر اثر عواملی چند شکل گرفت. این پژوهش با روش تحقیـق توصیفی‌ تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات از راه منابع کتابخانه‌ای سامان یافته است و به دنبال پاسخ به این سؤالات است که جنبش ملی عرب د...

جنبش انقلابی گیلان (1300-1294/1921-1915) یکی از مهم­ترین جنبش­های تاریـخ معاصر ایران به­شمار می­آید که همواره محل بحث­های فراوانی از سوی صاحب­نظران و کارشناسان مسائل تاریخی و سیاسی بوده است. در طول سال­ها آثار گوناگون در مورد این جنبش به شکل کتاب و مقاله در حوزه­های تاریخی، هنری و ادبی به قلم پژوهشگران ایرانی و غیرایرانی به نگارش درآمده­اند که هر یک به سهم خود دربردارندۀ نکته­های قابل تأملی در ...

ظهور جنبش های اجتماعی نوین ابعاد گوناگونی از تحلیل و نظریه پردازی را فراروی ناظران و علاقه مندان گذاشته است. رساله حاضر خصلت جنبش های ضد سرمایه داری ( از سیاتل تا وال استریت ) که خود نوعی از جنبش های اجتماعی فرانو هستند مورد بررسی قرار داده و بر آن است با کالبد شکافی ریشه ی بسیاری از ناآرامی های اجتماعی اخیر بحران های مالی ،افزایش نرخ بیکاری ،سیاست های ریاضت اقتصادی بعضی دول سرمایه دار ، افزایش...

یکی از مهم ترین فرآیندهای اجتماعی جنبش های اجتماعی است که در اثر تحولات محیطی و تغییرات ارزشی در داخل و خارج از جامعه شکل می گیرد . از آنجا که تغییرات اجتماعی مطالبات و نیازهای جدیدی را بوجود می آورند و نظام اجتماعی باید بتواند به این نیازها و مطالبات پاسخ گوید ، اگر نظام اجتماعی توانایی پاسخگویی به این مطالبات را نداشته باشد ، فضای مناسبی جهت ظهور جنبش های اجتماعی فراهم خواهد شد ، لذا جنبش های...

اصلاخ خطّ دنیای اسلام یا تغییر آن از مسائل موضوع توجه اندیشمندان ایران دوره ی ناصری بود. آن ها دشواری های خط جهان اسلام را یکی از عوامل عقب ماندگی مسلمانان می دانستند و اصلاح یا تغییر آن را برای نیل به ترقی ضروری می شمردند. میرزا ملکم خان ناظم الدوله از برجسته ترین نمایندگان جنبش اصلاح خط در دوره ی ناصری بود که در چند اثر به مسئله ی خط جهان اسلام پرداخته و تأثیر دشواری های خط دنیای اسلام را برای...

هدف: تحلیل تاریخی و نظری- فلسفی از جنبش دکومانتاسیون به­دست می­دهد و بازاندیشی درباره آرمان­ها و دستاوردهای آن می­پردازد. «قالب­محوری» که در نتیجه تکنولوژی­زدگی در حرفه ما حادث شده است را به نقد گذارد تا از رهاورد آن بتوان به الگویی کلی، متناسب با اقتضائات حرفه دست یافت، و بر تضادها و ناهمگونی­های منتسب به الگو/ الگوهای موجود غلبه یافت. روش/ رویکرد پژوهش: مستندات تاریخی مربوط به نضج­گیری و توس...

پژوهش حاضر در صدد بررسی ابعاد مذهبی جنبش بابک خرم‌دین بر‌‌ اساس جامعه‌شناسی دین کارل مارکس و ماکس وبر می‌باشد و ضمن برشمردن خاستگاه‌ها، مولفه‌ها و تفاوت‌های عقاید مارکس و وبر در این زمینه، در پی پاسخ به این پرسش است که تا چه میزان می‌توان نقش مذهب را در این جنبش، بر اساس نگاه‌های مذکور سنجید؟ این مقاله بر کاربست نوعی از جامعه‌شناسی ترکیبی دین تاکید دارد. نتایج این پژوهش که با روش مقایسه‌ای و تح...