مناطق جنگلی گیلان از رود آستاراچای در مرز ایران و جمهوری آذربایجان تا رود چابکسر در شرق گیلان را شامل می‌شود و در آن تعداد 2041 آبادی وجود دارد که محلّ سکونت دائم یا موقّت 61,110 خانوار و جمعیّتی برابر 368,120 نفر است. جنگل‎های گیلان که هم‎اکنون به‎صورت نوار باریکی مناطق کوهستانی دامنه‎های شمالی البرز را پوشانده است، دارای سطحی برابر 550,000 هکتار برآورد شده که با توجّه به تعداد جمعیّت ساکن در این س...

بنیادگرایی اسلامی که از دهه 80 میلادی به جریان اجتماعی عمده در بسیاری از کشورهای عربی تبدیل شد، تحلیل های نظری بسیار برانگیخته است. در این مقاله سعی می شود از طریق تحلیل گفتمانی فرایند مزبور ارزیابی شود. با وجود نقاط افتراق فراوان که بنیادگرایی اسلامی را در زمینه روش مبارزه سیاسی، سازماندهی و ساختار تشکیلاتی از دیگر جنبش های سیاسی حتی جریانات اصلاح طلب دینی جدا می کند، به زعم این مقاله مهم...

جهانی شدن بر ماهیت، شیوه های عمل و نحوه نگرش جنبش های اسلامی نسبت به محیط پیرامون خود تأثیرگذار بوده است، به گونه ای که این فرایند، زمینه ساز واکنش های متفاوتی شده است. برخی از آن ها مطابق با تفسیرهایشان حفظ اسلام اصیل و راستین را خواستارند، به طوری که با بهره جستن از امکانات تکنولوژیکی و فنی جهانی شدن، توانسته اند خود را به جنبشی با برد جهانی تبدیل کنند و با استفاده از چنین امکاناتی، ضمن بیان ...

یکی از تاثیرگذارترین مراحل تاریخ ایران ،را باید در سقوط دولت ساسانی و ورود اسلام به ایران جستجو کرد .هجوم عرب به سبب به همراه داشتن ایدئولوژی اسلام،کاملا با سایر تهاجمات به ایران متفاوت بود.مبارزه ی قشرهای پایین که نمود آن را می توان در جنبش مزدک دید،تشدید یافت.آنها از این پس علاوه بر دشمن طبقاتی داخلی،در راستای یک نبرد ملی گام برمی داشتند،این مبارزه به معنی تلاش برای حفظ آداب و رسوم آیین کهن ن...

در اوایل دورة سلطنت قباد پادشاه ساسانی (486- 531 م) جنبشی مهم به رهبری مزدک، با دلایل گوناگون اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، رخ داد؛ که پادشاه نیز، برای تضعیف موقعیت بزرگان و روحانیان، از آن حمایت کرد. طبیعتاً بزرگان با جنبش مخالفت کردند و قباد را از سلطنت خلع کردند و او فقط با حمایت هیاطله توانست دوباره به تخت سلطنت بازگردد. سالیان بعد، اتحاد دوبارة بزرگان و روحانیان با خسرو- پسر سوم قباد- منجر به ا...

وقوع جنبش و خیزش اسلامی در چند سال اخیر در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا بار دیگر موضوع لزوم و شرایط تشکیل حکومت در کشورهای اسلامی را احیا کرد و فرصتی را فراهم ساخت تا نظرات اندیشمندان و متفکران جهان اسلام در مورد تشکیل حکومت براساس آموزه های اسلامی مورد مداقه مجدد قرار گیرد. اگرچه تجربه جمهوری اسلامی ایران در میان متفکران و نظریه پردازان جهان اسلام در سال های اول پس از انقلاب به شدت مورد توجه ...

براساس الگوی جامعه شناسی دین عامه، که از تحقیقات جامعه شناسی دینی ماکس وبر ریشه می گیرد، مولفه هایی همانند عقاید التقاطی، اولویت دین زندگی شده بر دین توصیه شده، اسطوره گرایی و اعتقاد به منجی زمینی را در باورهای توده های مردم می توان جستجو کرد. در یک تحلیل تاریخی ـ جامعه شناختی، نمود این مولفه های دینی در افکار مذهبی توده های مردم، یعنی عنصر اصلی جنبش سیاه جامگان، بیش از این که ناشی از نوع دینِ ل...

روش های ارزیابی پیامد فعالیت های سریع متعددی معرفی شده اند، ولی هیچ کدام از این روش ها به طور تخصصی به ارزیابی تخریب ناشی از فعالیت های انسان در مقیاس سیمای سرزمین نمی پردازند. مطالعات در سطح بالا از تحلیل وضعیت تخریب محیط زیست در سطح سیمای سرزمین سبب نادیده گرفتن بسیاری از مشخصه های مطرح در ارزیابی محیط می شوند. هدف این مقاله ارائة روش تخصصی برای ارزیابی پیامد فعالیت های انسان در تخریب سیمای س...

قیام سرخ جامگان یکی از مهمترین جنبش های مذهبی، سیاسی و اجتماعی ایرانیان بر ضد اعراب است. این جنبش در اوایل قرن سوم هجری به رهبری بابک خرمدین در آذربایجان شکل گرفت. گسترش جنبش و پایداری آن در درجۀ اول مرهون وجود آشفتگی و درگیری های داخلی در ارکان خلافت عباسی بود. سرخ­جامگان یکی از فرقه های خرمدینان بوده اند. در آن زمان نزدیکی آیین خرمدینان با اسلام به جایی رسیده بود که بسیاری از مؤلفان، خرمدینان...

نخبگان فرهنگی آسیای مرکزی در اواخر قرن نوزدهم میلادی تحت تأثیر جریان‌های نوگرایی روسیه، غرب و جهان اسلام، پی به انحطاط فرهنگی و سیاسی خود برده و جنبش اصلاح‌طلبانه «معارف‌پروری» به رهبری احمد مخدوم دانش به راه انداخته، خواستار اصلاح نظام آموزش سنتی، زبان و ادبیات شدند. درنهایت با شکل‌گیری جنبش «جدیدیه» در تاتارستان روسیه، نوگرایان آسیای مرکزی در این جنبش جذب شدند. حرکت جدیدیه، خواستار اصلاح نظام...