یکی از قواعد مهم جبران خسارت، قاعدهی تقلیل خسارت بوده و به موجب آن زیاندیـده وظیفه دارد به هنگام ورود ضرر، هرگونه اقدام متعارفی را که برای کاهش خسارت لازم است، انجام داده و از توسعهی زیان جلوگیری کند و در غیـر ایـن صـورت، اسـتحقاق مطالبـه ی تمـام خسارت وارده را نخواهد داشت. با آنکه در برخی مقررات ما و حقوق اسلام، نشانههایی از این قاعده دیده میشود، اما راجع به شرایط و موانع این قاعده، بررسی مسـت...

با توجه به رشد روزافزون کالاها و سرازیر شدن آن‌ها به بازار مصرف، خریداران بسیاری از این کالاها استفاده می‌کنند. در بسیاری از جوامع صنعتی، سرعت تولید کالاهای مختلف بسیار بالاست، خطرات استفاده از این کالاها نیز بسیار بالاست. برخی از این خطرات، مربوط به ذات خود کالا است و برخی دیگر مربوط به غیراستاندارد بودن آن‌ها و از این راه خسارت‌هایی به مصرف‌کننده کالا می‌رسد. با تولید کالاهای بی‌کیفیت و وارد ...

امام خمینی(ره) به‌عنوان یکی از فقهای نواندیش شیعه، توجّه وافری به عناوین ثانوی و نقش آنها در استنباط احکام شرعی و مسائل روز جامعه داشته­اند. از جمله عناوین مهم در فقه و حقوق اسلامی که از انسان رفع مسئولیت می‌کند عنوان اضطرار است؛ آنجاکه رفع احکام اضطرار از منظر فقهی، حقوقی و قواعد حاکم بر آن تأثیر زیادی دارد و از طرفی، در رفع احکام وضعی برخلاف احکام تکلیفی بر اساس اضطرار اختلاف وجود دارد. پژوهش ...

 یکی از شیوه­های مرسوم تبلیغ کالا و خدمات و حمایت از مصرف‌کننده تبلیغات تجاری مقایسه‌ای است که بر پایه مقایسه ویژگی­ها و خصائص کالا و خدمات تجاری با محصولات و خدمات رقبا بنیان‌گذاری شده، به شمار می­رود. تبلیغات مقایسه‌ای که در حقوق بسیاری از کشورها، امری مشروع تلقی می‌شود، در فقه اسلامی نیز در صورت همسویی با کلان پایه‌هایی همچون تعاون بر برّ و تقوی، ممانعت از اثم و عدوان و رعایت امانت، مشروع بود...

در حقوق موضوع? ایران، قوانین متعددی راجع به ضمان قهری و مسئولیت مدنی به تصویب رسیده است که مهمترین این قوانین که به طور خاص به بحث مسئولیت مدنی پرداخته است، قانون مسئوایت مدنی می باشد. هدف قانونگذار از تصویب این قانون جبران خسارت(اعم از مادی، معنوی و بدنی) می باشد؛ که در ماد? یک، کسی را که موجب خسارت بر دیگری شود را مسئول جبران آن ضرر می داند. و در مواد 2و3 نحو? جبران خسارت و در ماد? 4 این قانو...

 یکی از راه‌های جلوگیری از ضررهایی که ممکن است در نتیجة معاملات به متعاملین وارد شود، اعمال خیار عیب از جانب ذی الخیار است. طبیعی است که این حق زمانی برای افراد ثابت می‌شود که کالای مورد معامله به هنگام عقد معیوب باشد. حال اگر تعریف، ملاک و ضابطة مناسب و دقیقی از «عیب» در دست نباشد، اجرای مقررات مربوط به خیار عیب با مشکل مواجه می‌شود. در نتیجه رسیدن به هدف تشریع آن، یعنی جبران ضرر ناروا محق...

تأمین ابزار مناسب و کارآمد جهت اجرای حق موضوعی است که علم حقوق متکفل آن است. نهادهایی چون رهن، ضمان، مسؤولیت تضامنی و حبس بدهکار برای همین منظور ایجاد شده است. نهاد مسؤولیت جمعی نیز می‌تواند در کنار نهادهای یاد شده در پاره‌ای از موارد اجرای حقوق زیان‌دیدگان و جبران خسارت آنها را آسان‌تر کند. این نهاد نوعی مسؤولیت تضامنی است. به این معنی که، زیان‌دیده می‌تواند تمام خسارت وارده را از هر یک از مسب...

تکلیف زیان‌‌دیده به کاهش خسارات ناشی از نقض قرارداد در نظام کامن‌لا پذیرفته شده است. بر اساس همین تکلیف عدم رعایت آن برای زیان‌دیده این نتیجه را به همراه دارد که او حق مطالبه خسارات افزوده‌شده و گاه عمده خسارت را از دست می‌دهد. اما تصویر این تکلیف در فقه امامیه بر اساس قواعد مرسوم و شناخته‌شده ضمان (جبران خسارت) مشکل می‌نماید. در این مقاله کوشش شده است پس از توضیح معنا و مبانی این قاعده و شرایط...

تحقق برخی عناوین، توجیه­کننده و مشروع­کننده فعل زیان­بار و به تعبیری رافع تقصیر است. یکی از این عناوین، اضطرار در مسؤولیت مدنی غیرقراردادی است. بر خلاف مسؤولیت مدنی قراردادی که در ماده 206 ق.م به آن اشاره گردیده و فاقد اثر شناخته شده است، ذکر صریحی از اضطرار در احکام قانونی در مورد الزامات خارج از قرارداد به میان نیامده است. بدون تردید اضطرار، وصف تقصیر را از فعل زیان­بار زدوده و اقدامی را که د...

بیماران و پزشکان و نهادهای درمانی در روابط خود می‌توانند درمورد اینکه مسئولیت مدنی ناشی از انجام خدمات درمانی محقق نشود در قالب اخذ برائت تصمیم‌گیری کنند که ماهیت آن نیز قرارداد عدم‌ِمسئولیت است. ماهیت اخذ برائت چون قبل از وقوع ضرر و زیان حقی برای بیمار به‌وجود نمی‌آید، نمی‌تواند ابراء باشد چه دراین‌صورت‌ ابراء ما لم یجب بوده و در نتیجه باطل خواهد بود. ماهیت حقوقی دیه به‌عنوان یکی از طرقی که وسی...