اُبسیدین یکی از فراوانترین مصنوعاتی است که در محوطههای باستانی خاورمیانه و خاورنزدیک یافت می شود. چگونگی منشأیابی اُبسیدین یکی از موضوعات جذاب و مورد بحث در میان باستانشناسان و زمینشناسان است. از آنجایی که مطالعات فراوانی بر روی منشأیابی معادن ابزارهای سنگی اُبسیدینی در مناطق همجوار ایران مانند آناتولی و قفقاز انجام گرفته است لذا بخشهای عمدهای از ایران وقفه ای مطالعاتی در باستانشناسی خاورمیانه از ...

تپة سگزآباد از جمله اوّلین محوطه هایی است که طی سلسله پژوهشهای باستان شناس دانشگاه تهران در دشت قزوین مورد کاوش قرار گرفته است؛ نتایج این پژوهشها حاکی از وجود استقراری مداوم از اواخر هزارة سوم تا اواسط هزارة اوّل ق.م. می باشد. اما طی کاوش اخیر دانشگاه تهران در مهر و آبان سال 1387، تپة سگزآباد تاریخ گذاری مطلق شد. براساس نتایج به دست آمده، استقرار محوطه در حدود 1700 ق.م. شروع شده و نیز جنوب تپه، ح...

چکیده دکتر خسروپناه در کتاب رویکرد استاد مطهری به علم و دین به بررسی آرای مرحوم مطهری در باب علم، دین و مفهوم‌‌شناسیِ علمِ دینی پرداخته است. وی ضمن برشمردن چهار نوع رابطه میان علم و دین، به بررسی علل جدایی علم و دین در غرب پرداخته است و متعاقباً ضمن فریضه‌دانستن علم در سنت اسلامی به توافق علم و دین در این سنت اشاره کرده و دلایل و محاسن این امر را توضیح داده است. مطهری معیارِ دینی‌بودن علم را «نافع‌...

پراکندگی سفال «کورا-ارس» در گستره وسیعی از خاورنزدیک، از شمال شرقی آناتولی تا جنوب لوانت درهزاره 4 و 3 ق.م. موضوع بحث و پژوهش بسیاری بوده است. مقاله حاضر، نتایج مطالعات گونه شناختی و مقایسه های سفالی انجام گرفته برروی 6 محوطه عصر مفرغ قدیم در شمال غرب ایران را نشان می دهد. در این تحلیل، مجموعه سفالی محوطه یانیق که گاهاً از آن با عنوان مصطلح «فرهنگ یانیق» یاد می شود، به عنوان مجموعه مرجع برای مقا...

این مقاله با اتکاء به برگه هایی از اسناد دفتر مخصوص شاهنشاهی در اوایل دورۀ سلطنت رضاشاه، اسناد آرشیو ملی بریتانیا در لندن و اسنادی از آرشیو ملی امریکا در مریلند، موضوع گسترش موازنۀ تجاری و سیاسی ایران با شوروی را به بحث می گذارد و نقش عبدالحسین تیمورتاش، وزیر دربار رضاشاه را در این زمینه بررسی می کند. این اسناد علل و عواملی را که بعدها باعث فروگرفتن تیمورتاش شد، در روندی تاریخی به بحث می گذارند...

متفکران و اندیشه ورزان دارای شخصیت و ویژگیهای فردی بی نظیر و استثنایی اند، توجه به این بعد از زندگی آنها اهمیت غیر قابل انکار دارد. اما باید توجه داشت ، که آنها زاده و بالیده اجتماع خود هستند. عناصر سازنده تفکرشان، از جامعه و شرایط آن سرچشمه می گیرد. در بستر جامعه است ، که رشد کرده و جوانه می زنند، و با می دهند. زیرا در تنهایی و انزوار، خلاقیت و نوآوری امکان پذیر نیست ، حتی تفکر و اندیشه های ان...

تاریخ­ نگاری اسلامی فراز و نشیب بسیاری داشته و از شرایط و ویژگی­های اجتماعی و تاریخی بسیاری تأثیر پذیرفته است، تا آنجا که می­ توان از مؤلفه ­هایی یاد کرد که به مثابه مجموعه یک گفتمانِ تاریخی، تاریخ نگاری یک دوره را رقم می زند.آثار دکتر عبدالحسین زرین­ کوب درباره تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی، طی نیم قرن گذشته در حوزه دانشگاهی از مقام و مرجعیت شایانی برخوردار بوده است. دو قرن سکوت،  محصول دهه...

 از مهم­ترین مباحث حوزة مطالعات فرهنگی و ادبی، شناخت شاکلة هویّت ملّی یک سرزمین، در لابه­لای آثار هنری و ادبی آنهاست. ورود دین اسلام به ایران سبب شد تا عناصر اصلی هویّت این تمدّن، به­آرامی تحت تأثیر فضای تازة سیاسی و عقیدتی، دچار دگرگونی­های عمیقی شود؛ سپس با سیطرة امویان و عبّاسیان، فراز و فرودهایی در روابط ایرانیان با جهان فاتح عربی – اسلامی، پیش آمد. پاره­ای از سازة دیرسال هویّت ایرانی، به کلّی محو...

دموکرات­ها، در مجلس سوم شورای ملی (1334 ـ 1333هـ.ق)، عبدالحسین میرزا فرمانفرما وزیر داخله عین­الدوله را در 13شعبان 1333 استیضاح کردند. یکی از علل مغفول­ماندۀ این استیضاح در این مقاله، بررسی می­شود. علت این استیضاح را می­بایست در سوابق و ماهیت روابط فرمانفرما با حزب دموکرات جستجو کرد. فرمانفرما وابسته به حزب اعتدالیون، و از مخالفان حزب دموکرات به شمار می­رفت؛ وی هیچگاه نظر مساعدی نسبت به دموکرات...