یکی از مهم ترین عوامل تخریب جنگل ها روستاییانی هستند که از درختان جنگل برای خانه سازی، سوخت و تعلیف دام ها استفاده می کنند. در سال 1370 مراحل خروج دام از جنگل و کوچ چهار روستای واقع در جنگل از توابع شهرستان گالیکش شروع شد. این طرح، باعث بیرون آمدن چهار روستای مجاور یکدیگر (تقریباً 50 خانوار روستایی) از جنگل و اسکان مجدد در حاشیة روستای ینقاق و در محله ای شد که در عرف به آن شهرک منابع طبیعی می گو...

این مقاله با تأکید بر وجه فرهنگی به مثابه توسعة حقیقی و پایدار و رهیافتی درونزا به توسعه‘ به بررسی عوامل فرهنگی و اجتماعی زمینه ساز توسعه و شناسایی موانع توسعة فرهنگی ایران می پردازد فرضیة اصلی این نوشتار چنین است: «توسعه یافتگی فرهنگی عمدتاً تحولی داخلی و تابع حل بحران انسجام درونی است که در صورت تحقق این مهم‘ تحول و توسعة فرهنگی به وقوع خواهد پیوست. » به عبارت دیگر‘ در این فرضیه‘ «انسجام درونی...

محیط روستایی, بازتاب ماهیت فعالیت/ سکونت انسان در بستر زمان, بهره‌مند از کیفیت زیباشناسانه وکارکردهای زیست‌محیطی است. از طرف دیگر متأثر از دانش مکانی و فرهنگ بومی است. رشد سریع اقتصاد مصرفی و تأکید بر کارکرد, کم توجهی به ابعاد مختلف محیط روستایی, منجر به شکل‌گیری الگوهای ناتوان از باز‌تولید ویژگی‌های حاکم بر آن شده که ناپایداری ارمغان آن است. گسترش این وضعیت منجر به طرح ابعاد ناپایداری در ادبیا...

نیازهای در حال تحول حوضة دریاچة ارومیه، با توجه به رشد جمعیت، ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضای آب را در این زیست‏بوم دشوار ساخته و وضعیتی بحرانی را در تأمین نیاز اکولوژیکی‏ دریاچه رقم زده است. در این شرایط منابع آب حوضه باید در چارچوبی پایدار مدیریت شود. از این رو، از چارچوب تصمیم‏گیری چندشاخصه استفاده شد تا برتری گزینه‏های موجود برای تأمین آب یا حفاظت از این منابع مشخص شود. وزن‏ شاخص‏های توسعة ‏پ...

اغلب پژوهش­ها در زمینة کاهش خسارت­های ناشی از زلزله، حول محور روش های ساخت­وساز واحدهای ساختمانی برای افزایش مقاومت بنا در برابر زلزله بوده است. با توجه به اینکه شهر تاریخی- فرهنگی تبریز، یکی از زلزله­خیزترین شهرهای ایران محسوب می شود، این مقاله با توجه به داده ها و نقشه های وضع موجود این شهر و استفاده از داده های طرح جامع و تفصیلی آن، به­ویژه کاربری اراضی شهری، به نقش راهبردی و ضرورت ایجاد کار...

در پی اثبات مشکلات ناشی از بهره‌گیری بی‌رویه از طبیعت و تخریب‌های وارد شده به محیط‌زیست، نظریة توسعة پایدار، به عنوان موضوع روز دهة آخر قرن بیستم، از سوی سازمان ملل، مطرح و به عنوان دستور کار قرن بیست و یکم در سطوح بین‌المللی، منطقه‌ای و محلی، تعیین شد که با اهدافی در جهت حفظ منابع طبیعی، احترام به محیط‌زیست، تأمین توان نسل‌های آینده در برآوردن نیازهایشان، بهبود و ارتقای سطح زندگی برای همه و حف...

پس از دهة 70 میلادی، واکنش‌های شدیدی نسبت به رشد و گسترش بی‌رویة شهرها، بعد از جنگ جهانی دوم آغاز شد و راهبرد «توسعة درون‌زا» برای مقابله با این مشکل شکل گرفت. در این بین، «توسعة میان‌افزا» که زیرمجموعه‌ای از جنبش رشد هوشمند است، ساده‌ترین راهبرد برای تحقق توسعة درون‌زا محسوب می‌شود. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و برمبنایِ مطالعة متون نظری و کاربستی انگاشت‌‌‌‌های مذکور در ادبیات جهانی، پیش ...

در برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری، عدالت در توزیع و پراکنش فضایی کاربری‌ها یکی از مؤلفه‌های اساسی در توسعة پایدار شهری محسوب می‌شود. گسترش کالبدی کاشان در دهة اخیر و افزایش جمعیت آن باعث عدم تعادل در کاربری اراضی در نواحی مختلف آن شده و توسعة پایدار شهری را به خطر انداخته است. بنابراین، با توجه به اینکه کاربری‌ها و خدمات شهری با پاسخگویی به نیاز جمعیتی و افزایش منفعت عمومی نقش و جایگاهی مهم در ب...

فعالیت گردشگری، چنانچه به‌طور مطلوب طرح‌ریزی شده باشد، می‏تواند ضمن حفاظت و مدیریت بهینة طبیعت، منفعت‏های اضافی نیز برای جوامع بومی و اقتصاد محلی به همراه داشته باشد. در غیر این صورت، چنانچه توسعة آن همراه سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‏ریزی منطبق بر نگرش زیست‌محیطی و با تأکید بر توسعة پایدار نباشد، به‌طور حتم، تأثیرات منفی زیادی بر محیط زیست خواهد گذاشت. در این تحقیق، در ابتدا به ارزیابی فعالیت‌های گ...

با مطرح‌شدن توسعة پایدار شهری، لزوم دستیابی به کیفیت زندگی مناسب و تأمین رضایتمندی ساکنان، پدیدة اسکان غیررسمی با دیدی جامع­تر توسط محققان مطالعه می‌شود. سرمایة اجتماعی به عنوان یکی از معیارهای اصلی توسعة پایدار، بر کیفیت زندگی و رضایتمندی از کیفیت زندگی تأثیر شایان توجهی دارد. هدف پژوهش حاضر تعیین ابعاد مختلف سرمایة اجتماعی مؤثر بر رضایتمندی ساکنان سکونتگاه­های غیررسمی و تبیین ارتباط این دو مف...