یکی از مسائل درباره آیات تحدّی، چند و چون سیر تحدّی در آنهاست. یکی از دیدگاه ها آن را از باب اشد به اَخَف دانسته است. در زمینه این دیدگاه، تحلیل های گوناگونی بیان شده که جدیدترین آن بر اساس ترتیب تحدّی در آیات 88 سوره اسراء، 38 سوره یونس و 13 سوره هود است. از دیدگاه ما، این تحلیل بر مبنای تأویل نحوی پیچیده و معنای دیریاب از آیه 13 سوره هود ارائه شده است. ما این تحلیل را بر پایه دیدگاه معناشناختی ایز...

موضوع مقاله پیش رو، بررسی اشکالات علامه طباطبایی بر استفاده«عالم ذر» از «آیه میثاق» است. در مورد استفاده عالم ذر یا عدم استفاده آن از آیه 172-173 سوره اعراف که به «آیه میثاق» معروف است، بین اندیشمندان اسلامی اختلاف دیدگاه وجود دارد. برخی از مفسران و اندیشمندان اسلامی، دلالت آیه میثاق را بر وجود عالم ذر مورد انکار قرار داده و مبنای انکار آنان سلسله اشکالاتی است که بر استفاده عالم ذر از آیه میثاق...

چکیده قاعده ی سیاق نقش اساسی و انکارناپذیری در فهم کلام و مراد خداوند متعال دارد که از سده ی اول هجری مورد توجه قرار گرفته است . با سیری در اخبار و روایات، این نکته به دست می آید که اهل بیت (ع) و همچنین صحابه ی گرامی به قاعده ی سیاق به عنوان یک قرینه ی اصیل موجود در کلام،مخصوصا‍‍‍ در کلام خداوند متعال توجه داشته اند.و در طی قرون گذشته تاکنون اندیشمندان و مفسرانی نیز به این قاعده توجه داشته اند...

چکیده: موضوع این پژوهش «تفسیر روایی اهل بیت: سوره های توحید، فلق و ناس» است و روش آن به صورت کتابخانه ای است. در این تحقیق که با هدف ارائه ی تفسیری مبتنی بر آموزه های راسخون در علم یا همان پیامبر9 و امامان معصوم علیهم السلام به منظور فهم دقیق آیات قرآن تدوین یافته است؛ آیات هر سوره در دو بخش مفاد ظاهری با استفاده از کتب لغت اجتهادی و مفاد روایی با بهره مندی از روایات اهل بیت? در برخی از تفاسیر...

عملیات اجتهادی در حوزۀ فقه و شریعت، منتهی به اختلاف آراء می شود، نسبت به جواز اختلاف در شرعیات، اختلاف دیدگاه وجود دارد؛ زیرا شریعت با زندگی افراد و حیات اجتماعی رابطۀ ناگسستنی دارد. سرانجام اختلاف در شریعت، تنازع و شقاق در حیات اجتماعی خواهد بود و با این استدلال، اختلاف در حوزۀ شرعیات را ممنوع می دانند. در مقابل این نظریه، دیدگاهی وجود دارد که رسیدن به وحدت نظر را به علّت تفاوت های فردی و محیطی...

مفسران مسلمان، خاصّه مفسران شیعی، همواره در معنا و سبب‌نزول آیات نخست سورۀ تحریم اختلاف داشته‌اند. بیش‌تر این اختلاف بر سر تفسیر بخشی از آیۀ 3 یعنی عبارت «عَرَّفَ بَعْضَهُ وَ أَعْرَضَ عَنْ بَعْضٍ» بوده است. روایات سبب‌نزول آیات نخست این سوره نیز به گونه‌ای نیست که این اختلاف را رفع کند. افزون بر تنوع این روایات و وجود نشانه‌های جعل و تحریف در بیش‌تر آن‌ها، هرگز عبارت فوق در هیچ کدام به‌روشنی تفسیر نشده است. در ای...

بررسی وجوه تناسب معنوی در آیات سوره ممتحنه و بررسی دقیق تر محوریت این سوره و تطابق آن ها با قرآن و روایات معصومین معلوم می شود آغاز سوره ممتحنه با اظهار تبری از دشمنان خدا و رسول خداست و در انتها نیز تأکید بر نهی تولی از مغضوبین الهی (که در واقع دشمنان وصی رسول و پیامبر و خدایند) به پایان می رسد. در واقع تبری نشانگر وحدت رویه ای است که حاکم بر این سوره می باشد. در هر آیه از این سوره مظاهر و جلو...

در حوزه های معرفت شناسی مفاهیم اغلب متفاوت به کار گرفته می شوند لذا علیرغم داشتن ساختار و قلمروموضوعی همسان، بار مفهومی آن ها دردیدگاه های گوناگون یکسان نیست. تعادل ژئومورفولوژیک از جمله ی این مفاهیمهم در دیدگاه تکاملی دیویس و هم درحوزة معرفت شناسی سیستمی ( رامشت ، 1381 ، ص 77 ) و « تعادل » است. مفهومهم در مفاهیم و تفسیر آیات قرآن در مورد پدیده های سطح زمین به کار گرفته شده است،نظریۀ دیویس در م...

سراسر آیا ت سوره آل عمران مدنی است و به اتفاق آراء دارای دویست آیه می باشد . یکی از مشخصات بارز این سوره – که قریب به پنجاه آیه ، یعنی آیه 121 تا 165 جلب نظر می کند – عبارت است از : توصیف غزوه احد ، و ثبت و ضبط رویدادهای مربوط به آن ، و ارائه درسها و عبرتها در لابلای آن . به دنباله توصیف از غزوه حد ، بیان و گزارشی راجع به فضیلت شهادت و منزلت شهداء در پیشگاه پروردگار ، ضمن آیاتی جلب نظر می ک...

معناداری زندگی، نسبت¬یابی اختیار خلاق آدمی با جهت اصیل حیات، یعنی خدای سبحان و به طور معیّن، اسماء فعل به مثاب? اوصاف مطلوب و خواستنیِ زیستِ از سرِ اختیار، است که در شخصیّت های الگویی یعنی حضرات اولیای الهی تبلور می¬یابد. در فصل مشترک تحلیل، انسان با رسیدن به الگوی رشد و هدفدارسازی تمامیّت زندگی خویش به چرایی¬ها و مبتنی بر این چرایی¬ها، به چگونگی¬های آن خودآگاه شده و تمامی عرصه¬ها و از جمله دشوارترین...