در این مقاله به بررسی ساختارشناسانه غزل امروز و تحقیق در شیوه­های روایت در غزل دهه­های اخیر پرداخته شده است. غزل که در همۀ دوره‌ها پرمخاطب‌ترین و جدی‌ترین صورت‌های شعر فارسی بوده، در دوران معاصر نیز شاعران بسیاری را با خود همراه کرده است. با توجه به وجود روش­های گوناگون روایت هنر امروز، در شعر معاصر و به­ویژه غزل دهه‌های اخیر، شکل ویژه‌ای از روایت به چشم می‌آید که با وجود شباهت‌هایش با روایت دا...

یکی از ویژگی‌های سبکیِ مشترک در ایلیاد و ادیسۀ هومر و شاهنامۀ فردوسی کاربرد صفت‌های هنری است. صفت‌های هنری، با ارائۀ جزئیاتی از شخصیت‌ها و اشیا و مکان‌های داستان، ساختار توصیفی قدرتمندی را، به منظور شخصیت‌پردازی و تصویرسازی، به‌وجود می‌آورند. همچنین، این صفت‌ها، همراه با نام افراد، فرمولی را شکل می‌دهند که این فرمول بخشی از یک بیت را پُر می‌کند و نقش مهمی در وزن شعر ایفا می‌نماید. از این ‌رو، می‌...

مطالعات بینامتنی یکی از رویکردهای مهمّ در پژوهش‌های ادبی معاصر شناخته می‌شود. طبق نظریة بینامتنیّت‌، هر متن ادبی، بازخوانش و زایشی از آثار ادبی پیشین یا معاصر با خود است. با عنایت به این تعریف، می‌توان تلمیح را یکی از مصادیق بارز بینامتنیّت‌ تلقّی‌کرد. یکی از شاعرانی که به صورت گسترده از این آرایه در شعر خود استفاده کرده،‌ محمّدکاظم کاظمی شاعر پرآوازة مقاومت افغانستان است که در این پژوهش شیوه‌های کا...

نظریه مجموعه های راف در سال $1982$ توسط پاولاک ltrfootnote{pawlak} معرفی شد cite{pawlak}. تاکنون انواع مختلفی از تعمیم های مجموعه های راف از جمله مجموعه های تعریف پذیر خارجی ارائه شده است cite{chem}. اخیرا نوع جدیدی از مجموعه های راف تعمیم یافته به نام مجموعه های تعریف پذیر شبه خارجی معرفی و برخی از ویژگی های مهم آنها بررسی شده است cite{chem,jinjin li}. همچنین با استفاده از تقریب های...

در سایه ضرب المثلها بی شک ضرب المثلها دامنه بزرگ از زندگانی بشر را پر کرده است‘ بنابراین بنظر نگارنده برای آنها ارزشی فراوان وجود دارد‘ که از شعر کمتر نیست‘ چه نزد ملل مختلف و چه خواص‘ و اگر ادعا کنیم که جایگاه ضرب المثلها در مرتبه دوم بعد از شعر قرار گرفته است‘ گزاف نگفته ایم. برای دسترسی به ماهیت ضرب المثل و شناخت انواع آنها به مطالب زیر پرداخته شده: تعریف ضرب المثل از نظر لغت و اصطلاح‘ م...

چکیده: موشّح، نوع خاصی از شعر است که در قرن سوم هجری در اندلس(اسپانیای کنونی) به وجود آمد و در پیدایش اوّلین سراینده، اندلسی بودن و حتی در تعریف آن مباحث فراوانی وجود دارد. بسیاری از محقّقین دربارة علّت پیدایش موشّح، اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند. با این وجود، امور زیر را در کتاب‌های قدیم و جدید عامل پیدایش آن دانسته‌اند؛ آواز اسپانیای قدیم، اشعار ملّی و عامی، اشعار تروبادورها (troubadours)، وجود مسمّط، مخ...

چکیده این مقاله در پی بررسی برخی ویژگی‌های فرهنگ دموکراتیک در شعر عصر مشروطه است. به این منظور ابتدا با اشاره به دیدگاه نظری مانهایم، مفهوم دموکراسی تعریف شده است. ساختار این مقاله بر اساس مفهوم فاصله زدایی مانهایم شکل گرفته است. این مفهوم که ویژگی اصلی فرهنگ دموکراتیک است، در پی حذف یا تحدید فواصل عمودی است. حاصل امر در حوزه‌های مختلف دارای وجوه بروز متفاوت است که در مجموع سیمای کلی فرهنگ دموک...

مقالة حاضر به منظور بررسی دقیق‌‌ فن جواب، که به معنای سرودن شعری با وزن، قافیه، و محتوای کلی مشترک با شعری از شاعری دیگر است و با انگیزة همسری یا برتری‌‌جویی سروده شده است، به روش توصیفی ـ تحلیلی نگاشته شد. با توجه به این‌که این دو انگیزه مبنای تعارض در معنی ناسازگاری و اختلاف نظر بین دو فرد (شاعر) است، با تمرکز بر اشعار چاپی فارسی از آغاز تا قرن ششم به ارائة تعریف این فن و بیان شرایط جواب‌‌گوی...

نگارنده این رساله با موضوع "جلوه های عرفان در شعر عصر انقلاب اسلامی، با نگاهی ویژه بر شعر عرفانی امام خمینی (ره)" کوشیده است تا پس از طرح مقدمات و تعاریف و گذری کوتاه بر پیشینه شعر عرفانی فارسی و ویژگیها، زمینه ها و اختصاصات آن، تجلیات عرفانی در شعر شاعران عصر انقلاب اسلامی را بررسی و معرفی کند. در این میان ضمن بررسی دواوین و دفاتر شعر شاعران عصر انقلاب اسلامی که عصر تحول عمیق فرهنگی ملت ایران ...