چکیده هاتفی جامی خواهرزاده عبدالرّحمان جامی و از شاعران توانای دوره تیموریست که در همه فنون شاعری بویژه مثنوی های داستانی توانایی و مهارت داشته و به پیروی از نظامی چند منظومه داستانی به نام های لیلی و مجنون، شیرین و خسرو، هفت منظر و تَمُرنامه پدید آورده است. وی اواخر عمر منظومه ای حماسی به نام شاهنامه در فتوحات شاه اسماعیل صفوی سرود که ناتمام ماند. علاوه بر مثنوی های یادشده، از هاتفی دیوان شعری در...

سید حسن غزنوی (م 556ق) از شاعران توانایی است که شعر و شخصیّت او به دلیل زندگی در یکی از پربارترین دوره‌‌‌‌های شعر فارسی، چنان که باید شناخته نشده است. دیوان وی نخستین بار با اشکالات بسیار در سال 1328ش. به تصحیح محمّدتقی مدرّس رضوی، منتشر شده است. این اشکالات در چند حوزۀ ذیل قابل بررسی است: شیوۀ تصحیح (مشخص نبودن نسخۀ اساس و ترتیب استفاده از سایر نسخه‌ها، مشخص نبودن منبع ابیات و اشعار، نقص نسخه‌ها)...

در مطالعات فرهنگی درباره زن، شاهنامه مرجع نسبتا مهمی بوده است. چون از یک سو زنان گاه در آن نقشه ای مثبت مهمی دارند، و نیز از سوی دیگر گاه قضاوت ای بدبینانه ای نیز نسبت به آن ها ابراز شده است. نگاه به شاهنامه از نظر عقاید درباره جایگاه موجود و مطلوب زن در اجتماع، در زمان سروده شدن دیوان یا در زمان وقوع حوادث داستانی و تاریخی آن، و علاوه بر این، نگاه پژوهش گر که درگیر تفکرات امروزین حقوق بشری در ...

این پایان نامه، شامل چهارفصل به علاوه فهرست منابع است. در فصل اول یا کلیات سعی شده است تا به تشریح و توضیح طرح پژوهش، ارائه تاریخچه ای کوتاه ولی جامع درباره فردوسی، شاهنامه، چاپ ها و نسخه های شاهنامه، محققین ومصححین-خارجی و داخلی- ویرایش های شاهنامه (تصحیح)، فردوسی در خارج از مرزهای ایران، معرفی دو کتاب مرجع درباره شاهنامه فردوسی و ترجمه شاهنامه به زبان های دیگر به شیوه ای اجمالی پرداخته شود. د...

این پایان نامه تصحیح انتقادی نسخه ی خطی دیوان اشعری شاعر قرن 13 است. از این دیوان 2 نسخه ی خطی در کتابخانه ی مجلس شورای اسلامی به شماره 944 و کتابخانه ی ملی تبریز به شماره ی 2666 موجود است. از کل دیوان که بیش از 10500 بیت شامل قصاید، غزلیات، قطعات، مثنوی و ... بود بخش قصاید آن که بالغ بر 6000 بیت است فعلاً تصحیح شده است. این تصحیح ب هشیوه ی مقابله ای بر مبنای نسخه ی اساس انجام گرفت و کوشش به...

چکیده امروزه عملکردهای فرهنگی سبب شده است که  قلمرو ادبیّات کودک و نوجوان به سوی متون کهن ادبی کشیده شود. در این میان شاهنامه‌ی فردوسی، شاهکار کلاسیک زبان فارسی به عنوان پرکاربردترین متن ادبی کهن، وارد محدوده‌ی ادبیّات رسمی کودکان و نوجوانان ایران شده است. در این مقاله ضمن معرّفی انواع اقتباس مفهومی و نگارشی از شاهنامه در ادبیّات کودک و نوجوان، چگونگی کاربردهای آن نیز  بررسی شده است. این تحقیق نشان...

روش انتقادی در پیرایش متون را که ما از غرب آموخته‌ایم، دربارۀ پیرایش متون فارسی نمی‌توان یک‌به‌یک به کار برد، بلکه باید آن را با ویژگی­‌های خط و زبان و ادب فارسی مطابقت داد؛ باید ناچار نکاتی از آن روش را کاست و نکاتی را بدان افزود. نگارنده در پیرایش شاهنامه از آغاز بدین نکته آگاه بود و در مقالات خود و در یادداشت­‌های شاهنامه دربارۀ جزئیات آن گفتگو کرده است. یکی از راهکارهایی ک...

مصراع «شب تیره و گُرزهای گران» در شاهنامه دو بار از زبان رستم تکرار شده است. بخش دومِ این مصراع در نسخه‌های شاهنامه «کرزهای کران» نوشته شده است و تقریباً همۀ چاپ‌کنندگان و مصحّحانِ این متن آن را «گُرزهای گران» خوانده‌اند که ترکیبی آشنا و پر‌کاربرد در سخن فردوسی است. یکی از مصحّحانِ شاهنامه در چاپ خویش این ترکیب را به «کُرزه‌های گران» تصحیحِ قیاسی کرده و «کُرزه» را در معنای «کشت‌زار» ناظر بر خوید و سبزه‌زا...

شاهنامه مهم ترین و ارزشمندترین متن حماسی ملی ما ایرانیان است. حماسه ای که جدّی ترین درون مایه اش به شکل «جنگ و نبرد» جلوه کرده است. بررسی و تحلیل چرایی این جنگ ها هم می تواند در شناخت شاهنامه به مخاطب یاری برساند و معرّف شاهنامه گردد و هم می تواند در شناختن و شناساندن بخش مهمی از فرهنگ ایران باستان نقش مهمی داشته باشد. بر این بنیاد بررسی و تحلیل چرایی نبردهای شاهنامه به ویژه جنگ های بزرگ ایرانیان...

چکیده ادبیّات حماسی ایران همه جا با نام شاهنامه ی فردوسی شناخته شده است؛ امّا نام نهادن این نوع ادبی بر شاهنامه، بدون در نظرگرفتن آثاری که پس از شاهنامه و با الهام از آن سروده شده اند کاری خطاست؛ چرا که در کنار شاهنامه با مطالعه و غور و بررسی در این آثار می توان چهره ای کامل از ادبیّات منظوم حماسی ایران ارائه نمود و به جامعیّت و مانعیّتی هر چند نسبی در این نوع پژوهش ادبی دست یافت. نگارنده با توجّه ...