شاهکارهای متعدد و متنوع باقی مانده از آرایه ها ی گچی در معماری ایران دوران اسلامی، گنجینه ای از سنت های هنری و فنی این سرزمین را در بر دارد. منابع مکتوب و معتبری که به فن شناسی تخصصی و طبقه بندی فنی گونه های مختلف این آرایه ها پرداخته باشد، وجود ندارد. شناسایی و معرفی فنون به کار گرفته شده در خلق این آثار و نیز ارایه نمودن یک طبقه بندی از دیدگاه فن شناسی به منزله هدف کلی رساله، در پی دستیابی به...

بدون شک یکی از گمنامترین آثار ایران،  شهر درون خاک خفته زوزن و مسجد تاریخی آن می باشد. جالب اینجا است که با توجه به ویژگیهای شاخص هنری و دقت نظر و تعمق در تزیینات و ظرافت کاریها معماران این بنا سعی و تلاش فراوانی داشته اند تا بنایی اینچنین محکم و زیبا پای بگیرد که بعد از چندین قرن پایه های دو ایوان بزرگ آن هنوز پا بر جاست.              این بنا توسط شخصیت محلی به نام قوام الدین، موید الملک، ابوب...

ارگ سلطنتی تهران به‌عنوان مقر حکومتی سلسله قاجار (1208- 1343هـ.ق)، مجموعه متشکل از 6 بنای معظم، با کاربری‌های گوناگون است که هر یک با تزیینات معماری متنوع و ممتازی آراسته شده است. از جمله این تزیینات که به طور گسترده در کلیه بناهای مجموعه کاخ گلستان به یادگار مانده، تزیینات قواره‌بری چوب است که زینت بخش درها، پنجره‌ها و ... است. لذا هدف این مقاله بررسی و مطالعه ویژگی‌ه...

مساجد شاهی یا سلطانی، یکی از انواع مساجدی هستند که در دوره­ی صفویه ظهور نمودند. سازندگان این مساجد، مرکز ثقل امور دینی را از مساجد جامع به این گونه مساجد منتقل کردند، تا آنان که نامشان با مسجد همراه بود نیز، در مرکز توجّه عموم قرار گیرند. ساخت مساجد شاهی در دوره­ی قاجار، به­خصوص در دوره­ی حکومت فتحعلی شاه قاجار، توسعه و گسترش بسیاری یافت، به­گونه ای که در پنج شهر قزوین، تهران، زنجان، بروجرد و سم...

در معماری اسلامی تزئین و آرایش بنا جزء لاینفک ساختمان محسوب می‌شود. حضور بارز آرایه‌هایی چون خط نگاره‌ها، نقوش گیاهی و طرح‌های هندسی، ماهیت فرعی هنر اسلامی را تشکیل می‌دهد. آرایه‌های گچی نیز از آذین‌های هنر و معماری اسلامی هستند اما  این هنر بار محتوایی بالایی داشته و علاوه بر زیبایی، جهت انتقال پیام‌های معناگرایانه کاربرد داشته‌اند. مقبره‌ بایزید بسطامی از مجموعه‌های تاریخی شهر شاهرود است که ...

چکیده: خط در تزئین بناهای مساجد کاربرد فراوانی دارد و به عنوان عنصری غیر تصویری جایگاه شایسته ای برای بیان مفاهیم و ارسال پیام روحانی اسلام به شیوه ای زیبایی شناسانه در همه ی هنرها مخصوصاً تزیینات معماری داشته است ؛ خطوط کوفی بنایی و معقلی که که به لحاظ استحکام ساختاری و اقتداربصری خودارتباط نزدیکی با معماری دارند، بیشترین کاربرد را در بنای مساجد داشته که در جهت ترویج فرهنگ اسلامی مورد استفاده ...

هنر دیوارنگاری در زیباسازی و فرهنگ محیط های شهری یک ضرورت است. از این رو اهمیت دارد معیارها و اصولی که برای کاربرد این شاخه ی هنری در فضاهای شهری امروز ایران به نظر لازم می آید، تبیین و راهکار مناسبی در این باره شناخته و ارائه شود. آنچه در این باره نگران کننده است وضعیت نابسامان هنر دیوارنگاری شهری معاصر ایران است که برخلاف سنت گذشته خود، به نظر می رسد در اغلب موارد از معیار و اصول کارشناسانه ا...

یکی از رازآمیزترین و گسترده ترین تزیینات آثار معماری دوره اسلامی به ویژه مساجد، نقوش هندسی است. مطالعه پیشینه پیدایش نقوش هندسی در هنر ایران سابقه شش هزار ساله را نشان می دهد. تحقیق حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که ریشه های تاریخی پیدایش نقوش هندسی در آثار دوره اسلامی چیست و این نقوش می تواند حاوی چه مفاهیمی رمزی و سری باشد. هدف از تحقیق، بیان پیشینه تاریخی نقوش هندسی در هنر ایران و بررسی مفا...

نماد نشانه­ای از امری است که امر دیگر را القا می‌کند. در این شیوه، هنرمند، واقعیت­ها را نه به طور مستقیم بلکه به صورت نشانه­ها ارائه کرده است. در هنرهای نمایشی، نمایشنامه­ها بر پایه نمادها استوار هستند و شکل گرفته‌اند. در معماری، معمار می‌تواند با استفاده از زبان الگوها بناها را شکل دهد. در این پژوهش، هدف بررسی کاربرد نماد در ادبیات نمایشی و معماری است و مقایسه تفاوت­ها و شباهت­های نماد در فضاه...

چکیده: مناطق واقع شده در گستره فرهنگی ایران کهن بعنوان یکی از مهمترین سرزمینهای دوران اسلامی می‌باشد که انواع مختلف شیوه‌های معماری آرامگاهی را در خود جای داده است.به‌نظر می‌رسد که از دوره تیموریان به بعد،نوع دیگری از بناهای آرامگاهی که با استفاده از اشکال هندسی، شکل خاصی بنام نیم هشت در پلان آن پدید آورده و ساختار کلی بنا را تحت تأثیر خود قرار داده، بوجود آمده است.از قدیمترین و مهمترین نمونه‌ه...