در این پژوهش، به تغییرات معنایی واژۀ «دولت» در تاریخ متون نثر فارسی، از سدۀ چهارم تا امروز، پرداخته شد. معانی مختلف این واژه، در 80 اثر منثور فارسی، به تفکیک سدۀ نگارش آثار، جستجو و استخراج شد. اگرچه معنای کلّی واژۀ «دولت» در ظاهر تغییر چندانی نکرده است، امّا این واژه، در متون فارسی بررسی‌شده به 21 معنای مختلف به‌کار رفته است. تلاش شد، تغییر معانی واژۀ «دولت» در چارچوب نظریۀ پیش‌نمونه با رویکرد گ...

یکی از پرسش‌های اساسی در حوزه دسترسی واژگانی و چگونگی بازشناسی واژه­ها در واژگان ذهنی، این است که سخنگوی زبان هنگام مواجهه با واژه­های پیچیده جدید، چگونه می‌تواند به معنای آن دسترسی پیدا کند و عوامل موثر بر سرعت این دسترسی کدامند؟ پژوهش حاضر به صورت تجربی برخی از عوامل مؤثر بر سرعت دسترسی به واژه­های مشتق را در ذهن گویشوران زبان فارسی محک زده و با انجام یک آزمون تصمیم گیری واژگانی بر روی 60 ن...

مدایح نبوی بخش عظیمی از میراث ادبیات و شعر عربی را تشکیل میدهد و از گذشته تاکنون قصاید فراوانی در این زمینه سروده شده است و شاعران بسیاری با اغراض گوناگون به مدح پیامبر اکرم و بیان ویژگیها و شخصیت برجست? ایشان در اشعارشان پرداختهاند. به دلیل شخصیت بی بدیل پیامبر اکرم این اشعار از ابتدا اهمیت ویژهای یافته و در مجموعههای بسیاری گردآوری شده است. از جمل? این مجموعه ها کتاب المجموعه النبهانیه فی الم...

بررسی دامنة نفوذ و گسترش ­واژه­های فارسی در زبان­های دیگر و از آن جمله زبان­های اروپایی و به­ طور خاص زبان انگلیسی از جمله موضوعات درخور­توجهی است که با وجود اهمیت انکارناپذیرش از منظر زبان­شناختی و نیز فرهنگی و تاریخی کماکان ابعاد مختلف آن در مطالعات ریشه­شناختی مغفول مانده است. در این بین، بررسی واژه­های انگلیسی با ریشة فارسی بیانگر آن است که بخش قابل­توجهی از این مجموعه به نام­های گیاهان اخت...

پژوهش حاضر با هدف بررسی بسامد پایۀ (f0) واکهها و همخوان دار در دوزبانههای مازندرانی- فارسی و پاسخ به این پرسشکه چه تفاوتی میان بسامد پایة صوت در این زبانها وجود دارد، به انجام رسیده است. به این ترتیب، روش این پژوهش به طور مقطعی، توصیفی، تحلیلی و غیرمداخله ای است. تعداد آزمودنی ها 5 نفر داوطلب (3 مرد و 2 زن)، و سن آزمودنی ها 25 تا 35 سال است. ابزار این پژوهش که در سال 1386 به انجام رسیده، آزمونی...

پژوهش حاضر با عنوان بررسی فرایندهای واژه سازی در گونه? گفتاری زبان فارسی، به بررسی و تحلیل صرفی واژه هایی اختصاص دارد که غالبا در گونه? گفتاری زبان فارسی کاربرد دارند. این پژوهش در پنج فصل تدوین شده است. فصل اول به کلیات پژوهش، بیان مسئله، طرح پرسش ها و فرضیه ها، و ساختار کلی پژوهش اختصاص یافته است. در فصل دوم به پیشینه? تحقیق در حوزه? صرف پرداخته شده است که در آن آراء و نظریه های برخی از زبان ...

واژه به عنوان مهمترین سطح زبانی، بیانگر واقعیت های پیرامون بشر، دنیای درونی وی می باشد و رفتار زبانی را تنظیم می کند. ساختار لغوی زبان ویژگی های ملی و فرهنگی را از نسلی به نسل دیگر منتقل می کند. واژگان زبان روسی در حال تغییر دائمی هستند. این واژگان در طی چند قرن شکل گرفته اند. روند شکل گیری ساختار لغوی، یک روند طولانی و پیچیده است و با تاریخ پیشرفت ملت روسیه ارتباط تنگاتنگی دارد. زبان فارسی در ...

نوشتۀ حاضر با هدف نقد و تحلیل مقالۀ «دربارۀ فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی و ضرورت تدوین آن» تألیف بهمن سرکاراتی که در سیزدهمین شمارۀ نامۀ فرهنگستان چاپ شده، به نگارش درآمده است. نگارنده با تأکید بر اینکه عنوان اصلی مقاله با موضوع و محور اصلی آن هم خوانی کامل ندارد، دربارۀ عدم شفاهیت تعاریف بیان شده از واژه ها و اصطلاحات اصلی به کاررفته در متن، یعنی «فرهنگ»، «ریشه شناسی»، «زبان» و «زبان فارسی» بح...

این پژوهش تحت عناوین ذیل ساختمان فعل در گویش کردی روستای حریر را مورد ب و بررسی قرار می دهد. زبانهای آرگتیو - آرگتیو در زبانها و گویشهای ایرانی - موقعیت جغرافیایی روستای حریر - نشانه های آوانویسی - ساختمان فعل در گویش کرد روستای حریر - صرف افعال معلوم - ساختمان افعال مجهول - صرف افعال - افعال مرکب با پیشوند - wa صرف فعل به(راه افتادن-) در دو زمان مضارع و ماضی مطلق - افعال شرطی - گویش حریری وزبا...

هدف مطالعه حاضر تعیین مشخصه حنجره­ای زیربنایی همخوان های گرفته زبان فارسی در جایگاه پایانی و تعیین خنثی-شدگی آن بر مبنای مفاهیم واج­شناسی حنجره­ای و با اتکا بر شواهد صوت­شناختی است. بدین منظور چهار گویشور مؤنث زبان فارسی واژه های مورد نظر را در سه جمله حامل تولید کرده اند. بنابراین تأثیر سه بافت بر خنثی شدگی همخوان های پایانی بررسی شده است: پایان واژه و قبل از سکوت، پایان واژه و قبل از واکه، پا...