در گیتا که از مهمترین کتابهای دینی هند است، برای نخستین بار به خدای متشخص (personal) در قالب یا تجسد کریشنه اشاره می رود. کریشنه خدای متجلی است. خدای گیتا واحد و متعال است. خداوند دارای دو حال بی صفات (نیرگونه) و با صفات (سه گونه) است. در این کتاب مقدس هندوان به بحث دربارة وحدت وجود نیز پرداخته شده و گفته شده است که بهگودگیتا به آن خدای انتزاعی و عقلانی مورد اعتقاد اوپانیشاد چندان عنایتی ندارد،...

کهن‌ترین بازمانده‌های نوشتاری در هند مربوط به آریایی‌های وده‌ای است. نخستین بار در این آثار آموزۀ سمساره مطرح می‌شود. آریایی‌ها در رویارویی با بومیان، در طول زمان، برخی درونمایه‌های دینی آنان را گرفتند و با باورهای خود هماهنگ کردند که در این میان آموزه‌های فروهر، هم‌تباری یا توتمیسم (هم‌تباری انسان – گیاه) و تجلیل نیاکان بیشترین سهم را داشته‌اند. این آموزه‌ها وقتی در روند کوچ به دیار هند می‌رسد...

فلاسفه غرب درمساله رابطه نفس و بدن راه حل های مختلفی را ارائه کرده اند.فیلسوفان مسلمان نیز به سهم خود کوشیده اند تاراه حلی معقول برای این مساله ارائه دهند.راه حل آنان مبتنی بر طرح موجود واسط میان نفس و بدن است.بعضی از فلاسفه اسلامی(مانند ابن سینا و سهروردی)به واسطه ای به نام روح بخاری یا روح حیوانی قائل شده اند و بعضی نیز(مانند ملاصدرا)این واسطه را به تنهایی کافی برای حل مساله ندانسته و واسطه د...

مسأله نفس یا روح در قرآن کریم و آتمن در اوپنیشادها از جمله آموزه‌های اساسی و زیربنایی برای شناخت انسان و معارف پیوندیافته با او هستند. شناخت صحیح و روشن از حقیقت "روح" یا "آتمن"، کلید فهم بسیاری از اصول و مبانی دینی در اسلام و هندوئیسم محسوب می‌شود. در این پژوهش با تتبع در موارد کاربرد واژه نفس و روح در آیات قرآن و پس از آن با ذکر بندهائی از اوپنیشادهای متقدم به بررسی و تجزیه و تحلیل واژه روح ی...

  روح القدس یکی از مباحثی است که هم به لحاظ درون دینی در مباحث قرآنی و روایی مورد توجه است و هم به لحاظ برون دینی قابل مقایسه تطبیقی است. در این مقاله، سعی شده است تا ماهیت آن به هر د÷و لحاظ واکاوی شود. در این راستا چهار دیدگاه مورد بررسی قرار گرفته است. دیدگاه غالب مفسران این است که روح القدس همان جبرئیل و در واقع از سنخ فرشتگان است. دیدگاه فلسفی نیز...

چکیده ندارد.

با این‌که آیین‌جینه از ادیان هندی بشمار‌می‌رود، ولی به‌خاطر نگرشی که به مسأله روح و خاستگاه آن دارد، حتی با وجود شباهت‌ با آیین هندو، به‌گونه‌ای در مقابل آن قرار‌گرفته‌است. کرمه، سمساره و مکشه، مفاهیمی هستند که بین دو آیین‌ «هندو» و «جینه» مشترکند. اما نگرش «جینه» به ذات انسان و هدف‌غایی و راه رسیدن به آن، باعث بروز تفاوت چشمگیری بین این آیین و خاستگاه هندویی آن شده‌است. با وجود پیچیدگی‌های بسی...

اثر حاضر بر آن است که مراتب تجلّی روح در تاریخ، بسط آگاهی و تحقق آزادی را در نظام فلسفی هگل، به منزلة جامع ترین نظام فلسفی، تبیین و تصویر نماید. امّا ارائة این تبیین و ترسیم آن تصویر، چنانچه بخواهد مقرون به صحت و بازنمای دقت نظام هگلی باشد، ناگزیر است که دایرة المعارف علوم فلسفی هگل را مواقف این تجلّی و مدارج آن ترقی در نظر گیرد و بدان طریق، سیر تکاملی روح را در گام های بلند این کتاب به نظاره بنشی...

دیرسالیست که اصطلاح روح قانون و موارد مشابه آن (مذاق شریعت، مقاصد شریعت، اصول کلی حقوقی و....) در ادبیات حقوقی ما کاربرد فراوان یافته است. تبیین و کشف مبانی نظری روح قانون و بررسی حجیت آن در قوانین موضوعه، گره‌گشای بسیاری از مسائل خواهد بود. به دیگر سخن در کشورهای با حقوق موضوعه با وجود تلاش مقنن در جهت پیش‌بینی غالب مسائل و لحاظ احکام آن‌ها در قوانین و بنا نهادن منطق تقنینی خود براساس نگاهی مو...