هستی و مراتب آن از دیدگاه عزیز نسفی [1]     احسان رئیسی [2]   سید علی اصغر میرباقری فرد [3]   محسن محمدی فشارکی [4]   حسین آقاحسینی [5]     تاریخ دریافت:23/2/92 تاریخ تصویب:20/8/92 چکیده   بعد از تحول عمیقی که در سدۀ هفتم هجری در عرفان اسلامی پدید آمد، هستی شناسی نیز به دو رکن دیگر معرفت عرفانی، خداشناسی و انسان شناسی، افزوده شد. بر این اساس در سنت دوم عرفانی، شناخت هستی صرفاً یک شناخت نظری نیست...

تفسیر عرفانی، گرایشی ویژه از تفسیر قرآن است که براساس آموزه های عرفانی وذوقی ومبانی سیر وسلوک ویژه ای- که از طریق کشف وشهود باطن به دست می آید-استوار است واز این راه مفسّر به بیان بطون و لایه های پنهان آیات می پردازد. از نگاهی دیگر، تفسیر عرفانی، نوعی تأویل است. گرایش ونگرش عرفانی امام خمینی(ره) در تأویل قرآن بر یک اصل بسیار مهم استوار است و آن تطابق کتاب تدوین الهی با کتاب تکوین است. از نگاه ای...

زمینه و هدف: با افزایش حجم اطلاعات و با توجه به عملکرد سازمان پیچیده­ای مانند بیمارستان، استفاده از ابزارهای پیشرفته و رایانه­ای ضروری است. در توسعه سیستم های اطلاعات، کارکنان عناصر اصلی هستند، زیرا ضمن اداره سیستم ها، نقش مهمی در توسعه، اجرا و ارزیابی این سیستم ها دارند . از آن جا که ارزیابی سیستم اطلاعات بدون تحلیل تجربیات و دیدگاه کاربران آن میسر نیست، لذا این مطالعه با هدف تبیین تجربیات پرس...

منتقدان و پژوهشگران ادبی در تحلیل عرفانی آثار ادبی معاصر بیشتر به بررسی اشعار فارسی پرداخته اند؛ در حالی‏که نثر داستانی به ویژه داستان کوتاه، در دهه های اخیر در بازتاب دادن باورها، رفتارها، و آموزه های عرفانی نقش بسزایی داشته است؛ داستان کوتاه دلاویزتر از سبز نوشته علی مؤذنی ازجمله این داستان ها است. هدف ما در این مقاله این است که این داستان را با روش توصیفی تحلیل کنیم و با بررسی آن در سه سطح د...

نماد «نور» نشانه اصلی و کلید معنایی در فهم متون عرفانی است.یافتن دلالت معنایی نشانه های متون عرفانی به خاطر مناسبات منطقی و منظم درونی نشانه ها، درک ژرفای معانی را آسان می کند.به گمان در تفاسیری که عرفا از «نور خدا» ارائه می دهند اندیشه عرفانیِ«اتحاد با مطلق» سرمشق مفسران بوده است.معانی و مفاهیم نمادین «نور» بنا به تجارب عرفانی و روحانی صوفیه مختلف است، لیکن مسائل و موضوعات بنیادینی چون،«خودشناس...

رمزهای مشترک در ادبیات عرفانی اقوام مختلف جهان از موضوع هایی است که می توان در ادبیات عرفانی به آن پرداخت. دلیل این اشتراک چیزی جز وجود یک مثال اعلای واحد نمی تواند باشد، که هرجا رخ نموده، حتی در سنت های مختلف، چهره ای یکسان نشان داده است. یکی از این رمزها «پر ریختن» است که معانی گوناگون دارد، و دو معنی آن در ادبیات عرفانی بارزتر است؛ یکی، ترک قدرت و ساز و برگ دنیایی است، که شرطی است برای پذیرا...

تجربه دینی یکی از موضوعاتی است که در کلام جدید و فلسفه دین و در فضای دین پژوهی جدید رشد پیدا کرده است. تجربه دینی در حیات مؤمنانه نقش ویژه ای دارد و گستره وسیعی را در بر می گیرد که شامل دعا، مناجات، استجابت دعا، شهودهای روحانی و ... می شود. تجربه عرفانی نیز که نسبت نزدیکی با تجربه دینی دارد، به زندگی اهل عرفان معنا می بخشد. در این تجربه شخص عارف به وحدت با حقیقت غایی می رسد و به مقامی دست پیدا ...

با توجه به روش عرفان که مبتنی بر دریافت شهودی و علم حضوری است، رسالت مهم عرفان پژوهان و فیلسوفان علم، پرداختن به ماهیت «مشاهدات عرفانی» و پاسخ گویی به پرسش ها و ابهام های فراوان این «روش» دستیابی به حقیقت است. از جملۀ این مباحث، امکان خطا در مشاهدات عرفانی، و در صورت محتمل بودن خطا، بررسی «میزان»های صیانت از خطا در مشاهدات است. این نوشته بر آن است که ضمن نقد نظریۀ «خطاناپذیری مشاهدات عرفانی» و...

در ادبیات کلاسیک فارسی از سنایی به عنوان یکی از نخستین حلقه های نوآوری و گسترش درونمایه شعری در جهات مختلف مدحی، عرفانی و خصوصاً تعلیمی و حکمی نام می برند. او در پرتو بینش عرفانی و اخلاقی، نگرشی نو به مضامین و عناصر مختلف شعر- اعم از غنایی، حماسی و غیره- داشته است. در این جستار برآنیم تا به این پرسش پاسخ دهیم که سنایی چگونه عناصر حماسی و اساطیری شاهنامه را در حدیقه الحقیقه و دیوانش به کار گرفته ...

به‌منظور تحقق اهداف پژوهشی در پژوهش‌های عرفانی، ضروری است روشی مضبوط، علمی و منطبق بر ماهیت آن زمینه درنظر گرفته شود. یکی از موضوعات اساسی در پژوهش‌های عرفانی، شناخت سنت و مشرب عرفانی هر عارف است. درواقع، به‌نظر می‌رسد نخستین و ضروری‌ترین گام در پژوهش‌های عرفانی، تبیین سنت و مشرب عارفان است. در این مقاله، به اقتضای ماهیت عرفان اسلامی، روشی برای تبیین سنت و مشرب عرفانی به‌دست آمده است. در این رو...