خصوصیات و ویژگی­های فرهنگی در اثرگذاری بر روابط میان گروه­های قومی- دینی در یک کشور و منطقه، نقش و جایگاه با اهمیتی دارند. مناطق گوناگون در جهان، با توجه به وجود شرایط متفاوت جغرافیایی، دارای ساختار متفاوتی از منظر فرهنگی هستند. این مسأله در شبه جزیره کریمه نیز وجود دارد، یعنی با توجه به تفاوت­های فرهنگی اقوام مختلف ساکن در این شبه جزیره، اختلافات قومی- دینی به عنوان یک مسأله چالشی، روابط میان ...

چکیده پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، فضا برای نقد تجدد مهیا گشت و افراد و گروه های زیادی انتقاد از آن را سرلوحة کار خویش قرار دادند. در این میان، «فرهنگستان علوم اسلامی قم» نیز یکی از نحله هایی بود که با شدت و توان و با رویکردی تمدن ساز به اسلام، سعی نمود پایه های تمدن اسلامی را در مقابل تمدن غربی استوار سازد. بر این اساس، در تحقیق حاضر برآنیم که اندیشة سیاسی اصحاب «فرهنگستان علوم اسلامی...

چکیده پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، فضا برای نقد تجدد مهیا گشت و افراد و گروه های زیادی انتقاد از آن را سرلوحه کار خویش قرار دادند. در این میان، «فرهنگستان علوم اسلامی قم» نیز یکی از نحله هایی بود که با شدت و توان و با رویکردی تمدن ساز به اسلام، سعی نمود پایه های تمدن اسلامی را در مقابل تمدن غربی استوار سازد. بر این اساس، در تحقیق حاضر برآنیم که اندیشه سیاسی اصحاب «فرهنگستان علوم اسلامی ...

شعر فارسی در نتیجۀ آشنایی با ادبیات غرب، هم از لحاظ مضمون و محتوا، و هم از لحاظ فرم متحول شد. از گونه های تحول در شعر فارسیِ عصر مشروطه به کارگیری تعدادی قافیۀ جدید است که به شعر غرب تعلق داشت و در ادبیات کلاسیک ما بی سابقه بود. شعرای مشروطه از رهگذر شعر ترک، که پیش از ادبیات ایران به سبب ارتباط با دنیای غرب وارد عصر تجدد شده بود، با این نوع قوافی آشنا شدند و آن ها را در شعر خود به کار بردند. دل...

دلیل نگارش مقاله حاضر توجیه گفتمانی الزامات سیاسی جدیدی مانند تحدید قدرت سیاسی، تأسیس مجلس شورای ملی، تدوین قانون اساسی، توجه به آزادیهای اساسی و برابری مدنی است که در فقه سیاسی دوره مشروطیت ظهور یافت. مقاله حاضر در صدد آن است که احتجاجات فقهی ـ حقوقی ورود مدرنیته سیاسی به ایران در دوره قاجار را در چارچوب نظریه «کنش ارتباطی هابرماس» تفسیر کند. برای نیل به این هدف مقاله حاضر تلاش دارد تا با کارب...

روحانیت، انقلاب مشروطه و ستیز میان سنّت و تجدّد دکتر مهدی رهبری تاریخ دریافت: 30/11/86 تاریخ پذیرش: 04/03/87 چکیده ورود ایران به عصر جدید و ایجاد شکاف و انقطاع در سیر طبیعی تاریخ و سنت- که با خشونتی همراه با شکست های خارجی و استعمار همراه بود- ایران را وارد دورانی کرد که به رویارویی بزرگ میان سنت و مدرنیته انجامید. درحالی که سنت و مدرنیته از نظر بنیادهای فلسفی، سیاسی، اقتصادی، اجتم...

پرسش از کیستی و هویت افراد، طوایف، اقوام و ملت ها از اساسی ترین مسایل فکری جامعه بشری بوده است و افراد و جوامع انسانی از دیر زمان در تکاپوی هویت فردی و اجتماعی خود در دوره های مختلف حیات خویش بوده اند. با تکوین و حاکمیت یک گفتمان هویتی، گفتمان های هویتی رقیب به حاشیه رانده می شود؛ ولی هرگز از بین نرفته و مترصد فرصتی است که مجدداً ظهور یابد و حاکمیت خود را احیا نماید. با توجه به موقعیت جغرافیایی...

گسترش فرآیند تقلیدی و وارداتی ناسیونالیسم در ایران که با توجه به شرایط خاص ایران و بستر سیاسی، فکری و اجتماعی اواخر دوره ناصری با تجدد خواهی در هم آمیخته و وجه غالب آن برقراری یک حکومت ملی مستقل و رفع استبداد و کوتاه کردن دست بیگانگان در امور داخلی ایران بود نهضتهای چندی همچون قیام تنباکو و انقلاب مشروطه را به وجود آورد. با همه تحریفات و انحرافات در جریان مشروطه و حاکمیت ملی و تضاد ارزشهای ناسی...

دوران 16 ساله ی حکومت پهلوی اول بر ایران1304- 1320 ش/1925-1941 م، متضمن اقدامات فرهنگی متعددی بوده است که عمومأ با تأکید بر ترک سنت های قدیمی و رو آوردن به مظاهر تمدن غربی صورت گرفته است. کشف حجاب یکی از اساسی ترین اقدامات رضا شاه برای غربی کردن ظواهر کشور بود که آن را در راستای اقدامات تجدد خواهی خود انجام داد. موضوع کشف حجاب زنان در میان تمام رویدادهای فرهنگی حکومت پهلوی اول بیشتر مورد توجه و...