در این مقاله نمایش‌ها و نمایشواره‌های عصر ناصری از منظری جامعه‌شناسی بررسی شده‌اند. هدف از این تحقیق دریافت دو مسئله است: یکی درک چگونگی تأثیر این نمایش‌ها در تکوین فضایی که به تماشاگران آن مجال رهایی موقت از شرایط سخت و استبدادی آن زمان را می‌داد و دیگر پاسخ به این سئوال که ناصرالدین شاه در مقام نمایندة قدرت مسلط در پدید آمدن این شرایط، چه نقشی داشته است. چارچوب نظری این مقاله نظریة کارناوال ب...

بنادر و جزایر خلیج­فارس از آغاز حکومت قاجاریه تا اوایل سده چهاردهم هجری اغلب تحت نظارت والی فارس و به صورت غیرمتمرکز اداره می‌شدند. اما در عصر ناصری با تاسیس نهاد جدیدی تحت عنوان «حکمرانی بنادر و جزایر خلیج­فارس» به مرکزیت بوشهر، اداره تمامی این مناطق به صورت متمرکز زیر نظر شخص حکمران بنادر قرار گرفت. در این مقاله با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با استفاده از اسناد جدید به بررسی روند شکل‌گیری این نه...

خوانشِ ضعیفه‌ی منفعل از زنِ عهد ناصری که در سیستم اجتماعی پدرسالارانه به دام افتاده است در تناقض با کنشگری‌های زنان این دوره در عرصه‌ی سیاست، فرهنگ و تجارت است. در این مطالعه کوشش می‌شود بدون هیچ‌گونه پیش‌داوری، جایگاهِ اجتماعی زنان در دارالخلافه ناصری بازسازی شود و از این طریق به فهمِ معنای مادر شدن دست یافت. به همین منظور زمینه‌های قانونی و مشاغل اجتماعی از اسناد و متون تاریخی گردآوری می‌شوند تا ...

دارالترجمه همایونی» یکی از بخشهای فعال «اداره انطباعات» بود که به فرمان ناصرالدین شاه و به همت محمدحسن خان اعتمادالسلطنه در 1300 ق تاسیس گردید. این مجموعه در عرف آن دوره سازمان وسیعی محسوب می‌شد که با به کارگیری مترجمین حاذق علاوه بر ترجمه آثار خارجی و گسترش زبان‌آموزی، چاپ و نشر آثار اروپایی را در دوره ناصرالدین شاه رونق بخشید. چگونگی شکل‌گیری «دارالترجمه همایونی» و ارتباط آن با دارالطباعه عصر...

هدف از بازنمایی ایدئولوژی جنسیت در گفتمان مشروطه، ارایه روایتی جنسیتی از تاریخ مشروطه، به عنوان دوره ای سرنوشت ساز در حیات اجتماعی ایرانیان، از طریق بازنمایی و سپس واسازی ایدئولوژی جنسیت غالب -که بر باور و عمل کنشگران و برسازندگان گفتمان مشروطه تأثیر داشته- و از طریق این روایت، شناخت ریشه های شکاف جنسیتی موجود در ایران معاصر میان زنان و مردان است. با این هدف و با استفاده از نظریات فرهنگی و جنسی...

مقاله حاضر «عقل و وحی» در اندیشه سیاسی خواجه نصیرالدین طوسی را بررسی می‌کند و نشان می‌دهد که خواجه تبیین جدیدی از وحی را در فلسفه سیاسی اسلامی عرضه داشته و مناسبات عقل و وحی را به حوزه‌های عملی‌تری چون قانون و قانونگذاری و سیاست کشانده است. از امتیازات مقاله، توجه آن به موضوع منطق‌های موازی در اخلاق ناصری است، زیرا خواجه در این اثر میان فارابی، ابن مسکویه، ابن سینا و اساسیین در رفت و آمد است. ا...

سده نوزدهم میلادی آغاز تغییرات وسیع اجتماعی در ایران است،این سده که تقریبا اوایل حکومت قاجار بود ساختار جامعه سنتّی ایران را دگرگون ساخت و آن را به راهنمای اخذ تمدن جدید غرب سوق داد. در دوره ناصری نظام تعلیم و تربیت ، از وضعیت سنتّی مکتب خانه ای به سوی ایجاد مدارس جدید و شکل گیری نظام نوین آموزش تحّول یافت. در رواج اندیشه اصلاح و تغییردر الگوی موجود سنتّی در میان روشنفکران دوره قاجار توجه به ایجاد...

چکیده : برخوردها و آشنایی های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با کشورهای قدرتمند غربی تأثیرات مهمی بر جامعه ی ایران عصر قاجاری نهاد. آشنایی با شیوه های نوین تاریخ نویسی و دگرگونی روش های تاریخ-نگاری ایرانی، یکی از مهم ترین دستاوردهای این پدیده بوده است. خاطره نگاری نوین – با تکیه و آگاهی از من فردی و هویت جمعی - از گونه های مربوط به این حوزه است که از اواسط عصر ناصری تحت تأثیر مستقیم افکار و مظاهر ار...

در این پژوهش در پی بررسی رابطه متقابل فرهنگ عامیانه و تصاویر چاپ سنگی در ایجاد نگاه نو به زن در عهد ناصری هستیم. پیدایش تصاویر برهنه یا نیمه برهنه از زنان در عهد ناصری، گواه بر شکل گیری نگاهی نو به زن است. پیش از این در نگارگری ایرانی همواره نگاهی محجوبانه از ورای عالم محسوس به زن وجود داشته است که او را در موقعیتی فرا زمینی و غیر جنسی قرار می داد، لیکن همزمان با رواج چاپ سنگی مصور در عهد ناصری...

اخلاق مهم ترین نیاز جوامع بشری است و حلق? گمشده ای است که به کمک آن می توان در عصر ارتباطات و فناوری اطلاعات تعادل برقرار کرد و از مفاسد روز افزون افراد جلوگیری کرد. انتقال مفاهیم اخلاق در قالب نصایح مستقیم گاهی علاوه بر موثر نبودن بر رفتار افراد، آنها را وادار به مقابله و انجام رفتارهای خلاف انتظار نیز می کند. نویسندگان ایرانی از دیر باز انتقادات خود را در قالب حکایاتی زیبا بیان داشته اند که ع...