بازاندیشی تاریخ در ذهن مورخ انجام می شود و ذهن مورخ در بستر ساختاری جامعه ای که در آن زندگی می کند قوام می گیرد. تاریخ بررسی و تحلیل اجزای ساختاری جامعه را در اعصار گذشته در راستای پاسخ گویی به مسائل و اجزای ساختاری جامعه در زمان حال در دستور کار دارد و این مهم را با انتخاب موضوع و مسائلی که میان حال و گذشته در سَیَلان است انجام می دهد. مورخان دانش و بینش خود را وامدار جامعه ای هستند که در آن زند...

فلسفه تاریخ گرچه معرفتی نسبتاً نوظهور است، اما موضوع و مسائل آن از دیرباز مورد توجه فیلسوفان و اندیشمندان قرار داشته است. در این میان فلسفه نظری تاریخ نسبت به فلسفه علم تاریخ قدمتی بیشتر دارد و اغلب ادیان، مذاهب و مکاتب دیدگاه خود را راجع به کلیت تاریخ بشری به طرق گوناگون بیان داشته اند. یکی از فرقه های اسلامی که تفکرات فلسفی آن قوّت بیشتری دارد اسماعیلیان است. تفکرات فلسفی اسماعیلیان در یک تقسیم...

ادبیات فارسی منبعی غنی برای تحقیق در آداب و رسوم و چگونگی زیست فارسی زبانان و حتی فرهنگ های نزدیک به آن در گذشته های دور است. بر آشنایان ادب فارسی پوشیده نیست که جز ارزش ذاتی ای که داده های چنین تحقیقی به همراه دارند، در موارد بسیاری داشتن درکی درست از بیت یا نوشته ای بدون آگاهی دقیق از همین مسائل میسر نمی شود. با عنایت به همین نیاز، آثاری در این زمینه تألیف شده است که علی رغم کاستی ها، وجودشان...

یکی از جنبه های تاریخ نگاری شبه قاره هند، مساعدت فارسی زبانان به اعتلاء و رشد این علم است.بخشی از این مهم، به وسیله ایرانیانی انجام گرفته که به دلایل مختلف به هند مهاجرت کردند.یکی از مهاجران ایرانی که در ترقی تاریخ نگاری شبه قاره ایفای نقش نموده، اسدبیگ قزوینی است.وی با تألیف یک اثر کم حجم ولی پرفایده، به نام تاریخ اسدبیگ، توانسته است به تبیین تاریخ سیاسی و اجتماعی دوره ای کوتاه از تاریخ هند در...

انقلاب مشروطیت ایران به عنوان نقطه ی عطف بنیادینی در تاریخ سیاسی ایران مطرح است به طوری که برای نخستین بار شیوه ی حکومت بر مردم به چالش کشیده می شود و سرانجام "دولت ملی" جایگزین سلطنت خودکامه می شود.برای به ثمر رسیدن چنین انقلابی طبقات مختلف شهرهای متعدد ایران نقش فعالی داشتند .از میان این شهرها،شهر تبریز بدلیل خاستگاه ولیعهدنشینی و نیز موقعیت سیاسی و اقتصادی و تجاری خاصی که داشت ،بیش از دیگر ش...

با تحولاتی که در حوزۀ مطالعات تاریخی بویژه از اوایل قرن بیستم میلادی صورتگرفت و از جمله تأثیرات وسیعی که پدید آمدن مکتب اروپایی آنال در نوع نگرش وشیوۀ استدلال و تبیین مورخان بر جای نهاد، تاریخ اجتماعی به عنوان شیوه ای نوین ورویکردی تازه از نیم ۀ دوم قرن بیستم به بعد در اروپا و آمریکا ظهور کرد و در سه دهۀاخیر به صورت شاخۀ اصلی و پررونق مطالعات تاریخی درآمد . هرچند پیش از اینتاریخ نیز در تاریخنگا...

تاریخ مجموعه ای سترگ دربارۀ زندگی اقوام و ملت های گوناگون در گذر زمان است. ملت ها می کوشند با حفظ دانش تاریخی و انتقال آن به نسل های بعد هویت خود را پاس دارند. اما ماهیت غیر عینی تاریخ و انقطاع زمانی میان گذشته و حال رویدادهای تاریخی را برای نسل امروز تجربه ناپذیر می سازد که این حفظ و انتقال دانش تاریخی را دشوار می کند. در نظام های آموزشی جدید، هدف از آموزش تاریخ به خاطرسپردن اسامی متعدد نیست، ...

ارتقاء کیفیت محیط و به تبع آن کیفیت زندگی، یکی از رویکردهایی است که در زمینه اصلاح و تکامل مفهوم توسعه بوجود آمده است . لذا توجه به معیارهای موثر بر میزان رضایتمندی و نارضایتی ساکنین می تواند در درک وضعیت موجود کیفیت سکونت، موثر واقع گردد. تحقیق حاضر با هدف بررسی متغیرهای موثر بر رضایتمندی ساکنان از کیفیت محیط زندگی از دیدگاه ساکنان چهار شهرک اسکان در دشت بکان استان فارس انجام شده است.این...

این مقاله با هدف شرح احوال و آثار ماه‌لرآییم متخلص به مکنونه و نادره، شاعرۀ تاجیک، به نگارش درآمده است. طبق معلومات ارائه‌شده در منابع مختلف، مکنونه در سال ۱۷۹۱م به دنیا آمده و در سال ۱۸۰۶م با امیر عمرخان، حاکم مرغیلان که بعدها به تخت خانی می‌نشیند، ازدواج کرده است. هرچند عمرخان زوجه‌های دیگری نیز اختیار کرده است، اشعار مکنونه حکایت از دلدادگی و عشق و عاشقی میان آن‌ها دارد. بنای دو مدرسه، ساخت ...

سالهای آخرین قرن نوزدهم تماشاگرتجاوز‘ بازرگانان‘ وام دهندگان و مؤسسات تجاری متعددی بود که از کشورهای بیگانه به ایران آمده و درهمه جا درشهرهای ایران نفوذ کرده بودند. این عوامل باپیروی از طرحی استعمار گرانه موفق شدند تا سریعا ارتباطی نزدیک با قدرت پدر سالار حاکم بر ایران برقرار کنند. استعمارگزان با دامن زدن به تقابل بین قدرت دولتی و خواستهای ملی توانستند به سادگی درروابط اجتماعی – اقتصادی کشور ن...